„Karta” 81 (informacja reklamowa)

Opowieść o istocie relacji Polacy-Żydzi przedstawiono z trzech perspektyw – żydowskiej, polskiej i polsko-żydowskiej, od początku do lat 80. XX wieku. Składają się na nią:

• Fotoreportaż Gustawa Russa z życia żydowskiego w czasie I wojny
• przedwojenne wspomnienia z Łodzi popularnego aktora Szimena Dżigana (tłum. z jidysz),
• fotografie Romana Vishniaca – jedne z najbardziej rozpoznawalnych świadectw żydowskiego świata w przeddzień Zagłady.
• Sceny z wileńskiego getta – wspomnienia Schoschany Rabinovici
• Kolorowy reportaż zdjęciowy Waltera Geneweina – członka NSDAP i kierownika wydziału finansowego niemieckiego zarządu getta łódzkiego. Prawdopodobnie skonfiskowanym żydowskim aparatem uwieczniał życie i pracę Żydów z Łodzi i okolic w warsztatach produkcyjnych getta.
• „Ostatni” – reportaż Małgorzaty Niezabitowskiej i Tomasza Tomaszewskiego o Żydach polskich połowy lat 80. XX wieku

Mateusz Kos podczas swojej Bar Micwy. Fot. Tomasz Tomaszewski

PONADTO W NUMERZE:

Warszawa, 12 grudnia 1916. Powitanie Józefa Piłsudskiego na dworcu. Fot. Wacław Saryusz-Wolski/Narodowe Archiwum Cyfrowe

Gra z okupantem. Relacje polsko-niemieckie w okresie od wejścia Niemców do Warszawy w sierpniu 1915 do kryzysu przysięgowego w lipcu 1917. Po zdobyciu Warszawy przez wojska niemieckie i zajęciu przez państwa centralne dawnego Królestwa Polskiego zmienia się układ, od którego zależy przyszłość Polski. Polacy i Niemcy stają wobec siebie jako (potencjalni) sojusznicy i jako (historyczni) wrogowie.

Fot. Witold Lis-Olszewski / Zbiory Ośrodka KARTA

Wolni Huculi Zdjęcia społeczności huculskiej i fragmenty wspomnień podróżników i badaczy zafascynowanych Huculszczyzną z okresu II Rzeczpospolitej.

63 + 7 dni. Oddziały osłonowe AK po kapitulacji Powstania Warszawskiego Siedem dni dłużej trwało Powstanie Warszawskie dla żołnierzy Armii Krajowej, którzy pozostali w stolicy zgodnie z umową kapitulacyjną, podpisaną 2 października 1944. W punkcie 4 umo­wy, zawartej mię­dzy powstańcami a dowództwem niemieckim, postanowiono: „Dla zapewnienia ładu i bezpieczeństwa na terenie miasta Warszawy zosta­ną wyznaczone przez dowództwo AK specjal­ne jednostki. Jednostki te zostają zwolnione od obowiązku natychmiastowego złożenia broni i pozostaną w mieście aż do czasu zakończenia swoich zadań. Dowództwo niemieckie ma pra­wo kontroli stanu liczebnego tych jednostek”.

Martwe miasto. Warszawa 1944–45 Opustoszona z powstańców i ludności cywilnej Warszawa miała zostać starta z powierzchni. „Umarłe” miasto nie przyjęło jednak nazistowskiego wyroku. Fragmenty wspomnień, dzienników i dokumentów, które tworzą obraz Warszawy od upadku powstania do 17 stycznia 1945.

Joe J. Heydecker (żołnierz Wehrmachtu, 20 listopada 1944 przebywał kilka godzin w Warszawie):

Monotonia zniszczenia, nieskończoność jego przestrzennej rozległości, nieobecność jakiegokolwiek ludzkiego wymiaru, wprawiają w niemal niewytłumaczalny stan transu, budzą niepewność co do kryteriów i pojęć czasu. Może jest to wyjątkowy fenomen, odpowiadający wyjątkowości spotkania z bezludnym wielkim miastem w ruinie. Myślę, że nie było w przeszłości i w przyszłości też chyba nie będzie takiej chwili, w której ludzie się zetkną z czasem absolutnie zatrzymanym.

Skazaniec Najder Montaż dokumentów, artykułów i tekstów osobistych, dotyczących wyroku śmierci na Zdzisława Najdera. Wyrok, wydany przez ekipę Jaruzelskiego, obnażał słabość systemu i jego podporządkowanie Sowietom. Był ceną za definiowanie celu opozycji: niepodległości Polski.

Dyskusja o sensie rekonstrukcji historycznej Komu i dlaczego są potrzebne? Czy spełniają cele przypisywane im przez samych rekonstruktorów?

Więcej na: http://www.karta.org.pl/