„Moskwa noir” – zebr. Natalia Smirnova, Julia Goumen – recenzja i ocena

Zbiór opowiadań „Moskwa Noir” to część znacznie większego projektu. Ma on na celu przedstawić w zupełnie innym świetle, znane zazwyczaj tylko od turystycznej strony, największe miasta świata. Mają oni pokazać czytelnikowi ich drugą, mroczną i odrażającą naturę. „Moskwa Noir” to pierwsza część serii zapowiedzianej przez wydawnictwo Claroscuro.

Opowiadania zebrały dwie rosyjskie pisarki, Natalia Smirnova i Julia Goumen. Obie prowadzą założony przez siebie serwis Goumen & Smirnova, przybliżający obcokrajowcom rosyjskich pisarzy. W tym wypadku do współpracy zaprosiły pisarzy cenionych w Rosji, jednak nieznanych szerzej za granicą. Zamiast Pielewina czy też Sorokina, można przeczytać opowiadania poetów Maksimowa, Chusnutdinowa, autora książek fantasy w klimacie kafkowskim, czy też innej poetki, Pietruszewskiej.

Książkę podzielono na cztery części, każda z nich otrzymała tytuł pochodzące od klasyków rosyjskiej literatury: „Zbrodnia i kara”, „Martwe dusze”, „Ojcowie i dzieci”, „Wojna i pokój”. W każdej znajdują się trzy lub cztery opowiadania, z których każde opisuje jakieś konkretne miejsce w Moskwie np. Czyste Prudy albo ulicę Kijowską. W każdym z tych miejsce dzieje się inna historia. Bohaterowie prezentują zróżnicowaną mieszankę¬ – płatni zabójcy, nauczyciele, zboczeńcy, uczennice, prostytutki, robotnicy. Łączy ich tylko jedno: żyją w Moskwie, a Moskwa to niezwykle mroczne miasto.

Jakie zatem z opowiadania może znaleźć Czytelnik w „Moskwa Noir”? Na pewno niezwykle smakowite „Czyste Prudy, brudny seks albo spotkanie towarzyszy bojowych” o ekskluzywnej grze miliarderów. Rozgrywkę wygrywa ten z zawodników, który w ciągu miesiąca wyeliminuje pozostałych graczy. Całą „grę” organizują miliarderzy, fani wyścigów konnych, obstawiający swoich faworytów. Równie dobrym, a może nawet i lepszym jest opowiadanie „Polana tysiąca trupów” o pracy moskiewskiej milicji. Do niemniej porządnych należy zaliczyć „Nocleg” o perypetiach pewnego zabójcy, oraz grę z klasyczną literaturą w „Sobowtórze” oraz „Płaszcz o zapachu ziemi”. Czytelnik spotka straszliwe zbrodnie nieludzkie poświęcenia w imię pieniędzy oraz ludzi którzy zostali pozbawieni (albo sami pozbawili się) duszy.

Redaktor portalu Dijemi.ru napisał, że książka może stanowić paradoksalne lekarstwo na depresję. Można się z tym zgodzić, o ile poskutkuje metoda „przeczytajmy, że inni maja gorzej”. W przeciwnym razie, możemy narazić się jedynie na pogłębienie depresyjnego nastroju. Ta atmosfera jest chyba zresztą największą zaletą książki. Od pierwszej do ostatniej strony jest ona rzeczywiście noir. Człowiek, naprawdę może cieszyć się, że nie jego spotkał taki los.

Książka, pomimo prób starannego wydania nie uniknęła miejsc słabszych. Nie wszystkie opowiadania trzymają poziom: część z nich, jest za długa lub zbyt krótka. Niektóre, jak „Moskiewskie reinkarnacje” albo „Boże narodzenia” są przegadane, a z kolei „Złoto i heroina” kończy się po prostu nierealnie.

Pomimo pewnych nierówności w poziomie opowiadań, „Moskwa noir” to pozycja niezwykle ciekawa, godna polecenia wszystkim tym, którzy interesują się rosyjską literaturą współczesną lub po prostu lubią mroczne, ciężkie książki.

Redakcja: Michał Przeperski