Gwiazdka Cieszyńska - Kościół Wotywny w Wiedniu
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 9. – Cieszyn d. 7. Maja. – R. 1853
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 10. – Cieszyn d. 14. Maja. – R. 1853
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 11. – Cieszyn d. 21. Maja. – R. 1853
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 21. – Cieszyn d. 30. Lipca. – R. 1853
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 26. – Cieszyn d. 3. Września. – R. 1853
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 13. – Cieszyn d. 15. Kwietnia. – R. 1854
Przebywając w pałacu w Hofburgu Franciszek Józef miał w zwyczaju regularnie udawać się na spacery wokół starych fortyfikacji. Podczas jednej z takich przechadzek (18 lutego 1853 roku) cesarz został zaatakowany przez dwudziestojednoletniego węgierskiego nacjonalistę Jánosa Libényiego, który napadł cesarza od tyłu i zadał mu cios długim nożem w okolice szyi. Na szczęście ostrze ześlizgnęło się po sztywnym, pokrytym złotem kołnierzyku (mówi się także, że to metalowy guzik odbił ostrze). Cesarz wyszedł z całej sytuacji jedynie z dość mocnym krwawieniem z głębokiej rany. Szybkiej pomocy udzielił mu Joseph Ettenreich a zamachowca powalił i schwytał adiutant cesarza Maximilian Karl Lamoral O'Donnell. Obaj panowie za swoje zasługi zostali sowicie nagrodzeni tytułami i medalami, zostali także honorowymi obywatelami wielu miast Cesarstwa.
Kościół Wotywny w Wiedniu w ostatniej dekadzie XIX w. (ze zbiorów Biblioteki Kongresu, domena publiczna). W niektórych kręgach krążyła plotka, że zamach był wynikiem romansu cesarza z pewną Węgierką, z którą później Franciszek miał się rozstać, przy okazji szczodrze ją odprawiając. Podobno chciał nawet ułaskawić zamachowca, który, zgodnie z plotką, był członkiem rodziny kochanki. János Libényi podczas przesłuchania przyznał się jednak do prawdziwego powodu ataku.
Po nieudanym zamachu, brat cesarza Ferdynand Maksymilian I wezwał społeczność na całym obszarze Cesarstwa Austro-Węgier do darowizn na rzecz nowego kościoła, który miał być wotum za ocalenie życia Franciszka Józefa.
Kościół Wotywny w Wiedniu został zbudowany w latach 1855–1879. Projekt wyłoniono w konkursie, w którym wzięło udział 75 architektów z Austro-Węgier, Niemiec, Anglii i Francji. Ostatecznie wygrał Heinrich von Ferstel, który był m.in. autorem projektu przebudowy w stylu neogotyckim Kościoła Zbawiciela w Bielsku-Białej. Budowę fundamentów kościoła nadzorował polski inżynier, budowniczy i dyrektor kolei żelaznych Ludwik Wierzbicki. Kamień węgielny położono 24 kwietnia 1856 roku, zaś poświęcenie odbyło się 24 kwietnia 1879 roku, w dzień srebrnego jubileuszu pary królewskiej.
Kościół wzniesiono z białego piaskowca. Ma on typowy kształt gotyckiej katedry: trójnawowa bazylika z transeptem, wielobocznie zamkniętym prezbiterium i dwuwieżową fasadą. Wieże mają wysokość 99 metrów. Do wnętrza prowadzą bogato zdobione portale ozdobione rzeźbami postaci biblijnych i patronów krajów Monarchii Austriackiej oraz scenami Zwiastowania i Zmartwychwstania. Ponad kruchtą umieszczono rozetę.
Budowa kościoła była preludium do rozbudowy miasta przy wiedeńskim Ringu. Kościół Wotywny powstawał gdy jeszcze istniały mury miejskie. Z rozkazu Franciszka Józefa rozebrano je, a na ich miejscu powstała jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic Wiednia: Ringstraße.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
