Niezwykłe odkrycie w Sandomierzu
Katedra w Sandomierzu (fot. WM4034) Jak informuje komunikat na stronie diecezji sandomierskiej 28 stycznia 2010 roku biskup sandomierski został powiadomiony przez prof. dr. hab. Jana Ptaka i dr. Tomisława Giergiela o zidentyfikowaniu w bazylice katedralnej w Sandomierzu fryzu heraldycznego z okresu bitwy pod Grunwaldem. Odkrycie było tematem ostatniego zebrania Polskiego Towarzystwa Heraldycznego
Znajdujący się ponad 3,5 metra nad posadzką i mierzący 6,7 metra kolorowy fryz przedstawia herb Orzeł Biały, trzy herby dynastyczne (Pogoń, Podwójny Krzyż i herb cylejski) oraz pięć herbów ziemskich: sandomierski, ruski, dobrzyński, kujawski i wielkopolski.
Obecność herbu cylejskiego pozwoliła datować całe wyrażenie na lata 1406–1413, kiedy to królową Polski i żoną Jagiełły była Anna Cylejska. Oznacza to, że odkryty w 2008 roku fryz jest najstarszym zbiorem kolorowych malowanych herbów państwowych i ziemskich w Polsce i jednym z najstarszych źródeł do poznania heraldyki polskiej w ogóle.
Jak piszą odkrywcy, Miejsce umieszczenia fryzu w całym zespole malowideł i wnętrzu kolegiaty, ich forma, wielkość i treść mówią, że odkryty został fragment królewskiej przestrzeni ceremonialnej (...). Poprzez usytuowanie symboli królewskich w świątyni władza monarchy doznawała sakralizacji. Sandomierskie wyrażenie heraldyczne jest też nośnikiem treści politycznych: symbolizuje panowanie króla i dynastii nad Polską i Litwą, a także jedność terytoriów wchodzących w skład państwa.
