Nominacje do Paszportów „Polityki” 2006

Paszporty są nagrodami „Polityki”, jednak należy dostrzec ich znaczenie w zdecydowanie szerszym wymiarze kulturalnym, ponieważ wyboru i oceny wyróżnionych dzieł podejmują się znani polscy krytycy, specjaliści w reprezentowanych w konkursie dziedzinach. Ich autorytet powoduje, że nominacje mają charakter niezwykle prestiżowy, a nagroda jest bardzo ceniona zarówno przez środowisko artystyczne, jak i krytyków oraz publiczność.

Najwięcej trudności w tym roku przysporzył jurorom wybór nominowanych w kategorii Literatura. Niestety, powodem nie był nadmiar wybitnych tytułów pretendujących do nagrody. Wręcz przeciwnie – rok 2006 nie obfitował w literaturze polskiej w pozycje znakomite. A i krytycy zasiadający w komisji przyznającej Paszporty mieli – po latach poprzednich – wysokie wymagania. Dlatego też nawet trójce zasłużenie nominowanych – Jackowi Dehnelowi za powieść „Lala”, Ignacemu Karpowiczowi za debiutancką powieść „Niehalo” oraz Michałowi Witkowskiemu za zbiór opowiadań „Fototapeta” nie szczędzono krytycznych uwag. Do wyścigu o literacki Paszport zostało wystawionych jeszcze dwunastu innych autorów.

Sytuacja w muzyce popularnej została uznana za względnie stabilną – bez wybitnych akcentów, ale też bez znamion kryzysu. Specjaliści wybrani przez „Politykę” dostrzegli ciekawe dokonania zasługujące za wyróżnienie w tej dziedzinie. Wśród nominowanych w kategorii Muzyka popularna znaleźli się: hiphopowy duet Fisz i Emade (czyli bracia Bartosz i Piotr Waglewscy), popowa wokalistka Ania Dąbrowska oraz wokalistka i didżejka Novika. Jazz reprezentują Maria Sadowiska i Dorota Mickiewicz, a rock – Coma, The Car Is On Fire oraz Ścianka. Pozostali nominowani to zarówno przedstawiciele młodego muzycznego pokolenia, jak i weterani pokroju Macieja Maleńczuka.

Zdecydowanym faworytem w kategorii Muzyka jest dyrygent Michał Dworzyński. Spektakularnym sukcesem – wygraną w konkursie Donatella Flicka w Londynie, organizowanym przez London Symphony Orchestra – zapewnił sobie ogromne uznanie i można powiedzieć, że Paszport ma już w kieszeni. Wśród nominowanych w tej kategorii znaleźli się również niewątpliwie wybitni młodzi artyści, tacy jak: skrzypaczka Agata Szymczewska, altowiolista Ryszard Groblewski czy kompozytorka Aleksandra Gryka.

W kategorii Film nominowani zostali między innymi: Jowita Budnik za rolę w filmie „Plac Zbawiciela”, Sławomir Fabicki za film „Z odzysku” oraz Xawery Żuławski za film „Chaos”. Na dość długiej (około dwudziestoosobowej) liście nazwisk znaleźli się reżyserzy filmów dokumentalnych i obrazów fabularnych, aktorzy oraz autorzy zdjęć.

Polski teatr 2006 jest wciąż teatrem młodych twórców. W swojej pracy sięgają oni coraz częściej po materiał klasyczny, aby za jego pośrednictwem poruszyć istotną we współczesnym świecie tematykę, a zarazem zaprezentować wysoki warsztat artystyczny i teatralny kunszt. W kategorii Teatr nominacje do Paszporu otrzymali reżyserzy i twórcy spektakli: Maja Kleczewska, Michał Zadara oraz Marek Fiedor. W gronie wyróżnionych znaleźli się także inni reżyserzy, aktorzy, dramatopisarze, twórcy teatrów oraz jeden twórca ruchu scenicznego.

Ostatnia z kategorii – Sztuki wizualne – przyniosła w tym roku, podobnie jak w roku ubiegłym, wiele nominacji (20 kandydatów do nagrody). Na tegorocznej liście artystów proponowanych do wyróżnienia znalazło się aż 10 debiutantów. Widać zdecydowanie, że polska sztuka współczesna zdominowana jest przez młodzież. Nie są to jeszcze twórcy wybitni, mają jednak odwagę, zapał, ciekawe pomysły i zdolności, które już wkrótce mogą zaprowadzić ich na artystyczne szczyty. W sztukach plastycznych paszportowe nominacje otrzymali między innymi: rzeźbiarz Jarosław Kozakiewicz, autor projektów konceptualnych Jan Kimon oraz tandem artystyczny Grupa Twożywo. Tegoroczne nominacje są odbiciem obowiązujących we współczesnej sztuce wizualnej trendów. A znamionują one zdecydowaną dominację tzw. nowych mediów nad sztuką klasyczną. Wśród typowanych do wyróżnienia nie ma ani jednego artysty uprawiającego w czystej formie malarstwo, rzeźbę lub grafikę. Tegoroczne wybory jury wskazują również na wyjątkowe uznanie dla dokonań grupowych – na liście nominowanych znalazły się aż 4 grupy artystyczne.

Jak widać konkurencja, mimo utyskiwań krytyków, jest duża. Kto wyjdzie zwycięsko z tej rywalizacji kulturalnej? Dowiemy się już niebawem.

Laureatów Paszportów „Polityki” 2006 poznamy już 9 stycznia br., kiedy w Teatrze Polskim w Warszawie nastąpi uroczyste wręczenie nagród.

Informacje o nominowanych artystach oraz wykaz ubiegłorocznych laureatów Paszportów można znaleźć na stronie: tygodnika „Polityka”