Od kiedy jadamy kurczaki? Teraz już wiadomo

Grupa badaczy z izraelskiego Uniwersytetu w Hajfie odkopała wielkie pokłady kości drobiu na stanowisku archeologicznym Tel Maresha, znajdującym się na nizinnym południu Izraela. Znalezisko datują na okres hellenistyczny, gdzieś pomiędzy czwartym a drugim stuleciem p.n.e. Odkryte przez archeologów szczątki ptaków są wyjątkowo liczne, przy czym ilość kur dwukrotnie przewyższa liczbę kogutów. Jest to dowód, że pozostałości nie należą do zadziobanych na śmierć ofiar walk kogutów, a pochodzą z rzeźni, wobec czego mamy do czynienia z najstarszym znanym nam śladem zjadania kurczaków.

Odkopanie resztek drobiu w Izraelu, na stanowisku archeologicznym datowanym na 2400-2200 lat temu, to nie nowość. Jednak częstotliwość, z jaką ptaki są znajdowane w Tel Maresha, jest wyjątkowa. Badacze informują, że na większości stanowisk kości kurczaków w porównaniu do reszty znajdowanych zwierzęcych szczątek stanowią zwykle około 13%. Natomiast liczba kości z Tel Maresha przewyższa statystyczny wynik ponad dwukrotnie – kury i koguty stanowią 29% wszystkich pogrzebanych tam zwierząt. Dodatkowo, liczba wykopalisk datowanych na okres hellenistyczny, które zawierają pozostałości drobiu, jest o wiele większa, niż analogicznych wykopalisk ze środkowej epoki brązu (50% dla okresu hellenistycznego i 3% dla środkowej epoki brązu).

To niepozorne zwierze znajduje się na naszych stołach już od ponad 2200 lat (fot. Thegreenj, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported).

Wydaje się to mocno potwierdzać, że gdzieś pomiędzy okresami środkowego brązu a hellenistycznym dzikie i agresywne kurczaki zostały udomowione, jednocześnie zyskując na łagodności. Wcześniejsze zainteresowanie tymi ptakami koncentrowało się jedynie wokół krwawego sportu, jakim są walki kogutów – bardzo lubiane dawniej i do dziś popularne w niektórych rejonach świata, pomimo brutalności tej dyscypliny. Ludzie w kulturach, w których walki kogutów są od dawna głęboko zakorzenione, nadal praktykują ten zwyczaj, nawet pomimo prawnego zakazu wprowadzonego w wielu krajach ze względów humanitarnych.

Po analizie wyników badań naukowcy wierzą, że pojawienie się kurczaków jako udomowionych zwierząt zaczęło się w południowym Izraelu i Lewancie zanim rozprzestrzeniło się po Europie. Maresha mogła być częścią tego procesu, ponieważ miasto w dniach swojej świetności leżało na ważnym szlaku handlowym. Zostało ono jednak zniszczone pod koniec 2 wieku p.n.e. co może oznaczać, że były też inne źródła rozprzestrzeniania się udomowionych kurczaków w Europie.

Źródła: newhistorian.com, "pnas.org":www.pnas.org/content/early/2015/07/15/1504236112.abstract?sid=cab24bcb-c16b-43e7-a1dd-9c59d950e10c.

Redakcja: Tomasz Leszkowicz