Śląskie nowości cyfrowe (9)

Ukazało się kilka roczników „Kwartalnika Historycznego” z lat 30. minionego stulecia, wśród nich rocznik 1938. Chciałbym zwrócić uwagę na trzy zamieszczone tam artykuły. Świadomość narodowa w Polsce w. XV–XVII Stanisława Kota podejmuje temat słabo wówczas opisany w polskiej literaturze. Autor wskazuje na różne znaczenia pojęcia „naród” w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Bardzo ciekawy jest fragment o traktowaniu Mazowszan i Prusaków jako osobnych narodów. Karol Buczek w artykule Pierwsze biskupstwa polskie zajmuje się kwestią organizacji kościelnej na terenie Polski przed 1000 rokiem. Z kolei tekst Olgierda Górki Nieznany żywot Bajezida II źródłem dla wyprawy czarnomorskiej i najazdów Turków za Jana Olbrachta zwraca uwagę na najtrudniejszy odcinek polskiej historiografii, który wymaga – jak sam pisze – znajomości pięciu alfabetów, około 10 języków, wraz z obowiązkiem orientowania się w materiale bibliograficznym sześciu do ośmiu historiografii narodowych. W ogóle przedwojenne roczniki „Kwartalnika Historycznego” są przykładem pisarstwa historycznego, które – mimo, że nauka idzie do przodu – nie starzeje się, czego nie można powiedzieć o wielu skażonych ideologicznie tekstach z późniejszej epoki.

Charles François Dumouriez, francuski generał, uczestnik konfederacji barskiej (François-Séraphin Delpech, litografia powstała ok. 1830 r.).

W zbiorach ŚBC pojawiło się też ciekawe źródło do dziejów Polski XVIII wieku. Jego autor, Charles François Dumouriez (1739–1823), był francuskim generałem i uczestnikiem konfederacji barskiej. Później siedział kilka lat w Bastylii, był ministrem spraw zagranicznych w 1792 roku, a jesień życia spędził w Wielkiej Brytanii. W zbiorach ŚBC pojawiły się jego wspomnienia z czasów konfederacji barskiej wydane w 1865 roku pod tytułem „Wojna w Polsce 1770 i 1771 r. z pamiętników generała Dumourieza”. Ten sam tekst jest też dostępny na stronach Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.

Wśród lutowych nowości cyfrowych nie brakuje materiałów związanych z Górnym Śląskiem czasów plebiscytowych. Wśród nich znajduje się druk ulotny z około 1920 roku zatytułowany „Kobiety Polskie do Sióstr Śląskich” oraz „Journal Officiel de Haute-Silesie”. Pod tym tytułem kryje się dwujęzyczna, polsko-niemiecka „Gazeta Urzędowa Górnego Śląska”, która ukazywała się w latach 1920–1922.

Redakcja: Roman Sidorski