Czego możemy nauczyć się o funkcjonowaniu mózgu od ofiar Holocaustu?
Neurolodzy z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Południowej Kaliforni przeprowadzili badania dotyczące funkcjonowania mózgu. Ich głównym celem było sprawdzenie, jak wdzięczność wpływa na nasze postrzeganie rzeczywistości.
Węgierscy Żydzi tuż przed wysłaniem do komór gazowych w Auschwitz (domena publiczna) Przewodniczący badaniom dr Glen Fox mówi: - Mimo całego tragizmu Holocaustu, były tam też liczne świadectwa odwagi i obrony cudzego życia. Kiedy słuchamy opowieści ocalałych osób, dowiadujemy się nie tylko o okrucieństwie ich katów. Widzimy też niezwykłe uczucie wdzięczności dla osób, które zdecydowały się udzielić ofiarom pomocy.
W badaniach wzięły udział 23 osoby, nie mające powiązań z Holocaustem. Uczestników zapoznano jednak z zeznaniami osób ocalałych. Następnie polecono, by próbowali sami wczuć się w położenie ofiar. Badanych stawiano w rozmaitych sytuacjach, nieustannie monitorując funkcjonowanie ich mózgu. Jedno z przykładowych zadań wyglądało następująco: „wyobraź sobie, że znajdujesz się w obozie koncentracyjnym w stanie ciężkiej choroby. Jeden ze współwięźniów, będący lekarzem, zdobywa leki i ratuje ci życie”.
Przy pomocy urządzeń do skanowania mózgu naukowcy mogli zbadać obszary związane z uczuciem wdzięczności oraz zachodzące tam aktywności. Okazało się, że zaangażowane w tym momencie obwody umysłu oddziaływały też na inne procesy, odpowiedzialne za uczucie nagrodzenia i sprawiedliwości, a także moralnego poznania. Zdaniem dr Foxa dowodzi to, że istnieje powiązanie między poczuciem moralności, a pozytywnymi emocjami, odczuwanymi pod wpływem cudzej dobroci. Badania wykazały silną korelację między działalnością przedniej kory zakrętu obręczy (odpowiedzialnej w naszym mózgu m.in. za emocje) oraz przyśrodkowej kory przedczołowej (która zwiększa swoją aktywność w trakcie rozważania konfliktów moralnych).
O badaniach wypowiedział się dr Stephen Smith, dyrektor Fundacji Shoah, która zgromadziła największy na świecie zbiór relacji ofiar Holocaustu. - Wielu ocalałych mówiło nam, że znaleźli liczne powody do odczuwania wdzięczności: kiedy nieznajomi oferowali im schronienie lub odrobinę jedzenia. Te drobne akty dobroci pozwalały im zachować człowieczeństwo.
