„Legenda Legionów. Opowieść o Legionach oraz ludziach Józefa Piłsudskiego” – recenzja i ocena
Wydawcom zbioru udało się już na wstępie zaprosić do współpracy znane osoby – patronat honorowy nad albumem objął Andrzej Wajda, natomiast słowo wstępne napisał Marszałek Sejmu RP Bronisław Komorowski. Autorami szkiców zostali specjaliści-badacze historii XX wieku reprezentujący ośrodki naukowe z całego kraju: Marek Cisek, Joanna Dufrat, Krzysztof Filipow, Krzysztof Jeżewski, Michał Klimecki, Mirella i Jarosław Kurkowscy, Jacek Majchrowski, Wacława Milewska, Tomasz Nałęcz, Maria Zientara. Redakcją całości albumu zajął się Witold Sienkiewicz.
Album zawiera 10 szkiców poświęconych kolejno historii Legionów Polskich, Pierwszej Kompanii Kadrowej, życiu codziennemu legionistów, kobietom w Legionach, opiniom Polaków o Legionach, pokoleniu Józefa Piłsudskiego, mundurom, odznakom i pomnikom legionowym, sylwetce Franciszka Pększyca Grudzińskiego, sztuce oraz literaturze legionowej. Tak bogaty przekrój tematyczny – od historii wojskowej, poprzez historię polityczną aż do historii sztuki, literatury i życia codziennego jest dużym atutem książki.
Dedykacja autorów albumu dla czytelników Histmag.org Teksty napisane są w sposób popularnonaukowy, charakteryzując się przystępną formą i stylem. Jednocześnie wywód jest bogaty w faktografię, pod względem merytorycznym nie ustępując opracowaniom stricte naukowym, co jest niewątpliwie zasługą autorów - specjalistów w swoich dziedzinach.
Niewątpliwą zaletą albumu jest strona graficzna. Znajduje się w nim ok. 1000 ilustracji ze zbiorów licznych krajowych bibliotek, archiwów, muzeów oraz kolekcji prywatnych. Wiele jest wśród nich wizerunków dowódców, oficerów i żołnierzy legionowych (podpisy prezentują krótki biogram danej postaci). Nie braknie przedstawień z linii frontu, tras przemarszu i tyłów. Obok fotografii występują rysunki i akwarele. Licznie prezentowane są fotokopie dokumentów, ulotek oraz prasy legionowej. Ważne miejsce zajmują ilustracje w szkicach o odznakach i sztuce legionowej. Tak bogata ikonografia po pierwsze wzbogaca wywód, jednocześnie sprawiając, że nie staje się on monotonny. Dużą zasługą są też mapy – specjalizujący się w wydawnictwach kartograficznych Demart przygotował ok. 50 map, szczególnie wzbogacających rozdział o historii Legionów i prezentowane tam opisy bitew i kampanii prowadzonych przez żołnierzy Piłsudskiego.
Pozytywnie też należy ocenić stronę wydawniczą – album jest dość duży (format 205x295), w twardej oprawie, z dobrej jakości papierem. Pomimo bogactwa materiały ikonograficznego układ stron jest czytelny. Na końcu zamieszczono bibliografię selektywną źródeł i opracowań dotyczących tematyki legionowej – stanowi ona dobry zbiór podstawowych pozycji na ten temat. Trochę szkoda jednak, że na liście nie oddzielono opracowań od źródeł (wspomnień), co nieco zwiększyłoby jej przejrzystość.
Reasumując: album Legenda Legionów. Opowieść o Legionach oraz ludziach Józefa Piłsudskiego to ciekawa pozycja popularnonaukowa poruszająca tak istotny wątek naszej historii (oraz kultury) jakim są Legiony. Wydany solidnie i przystępnie, może być bardzo pomocny szczególnie młodzieży chcącej zdobyć wiedzę na temat tej wyjątkowej formacji.
