„Tadeusz Pawlikowski i jego teatr” - wystawa i konferencja w Krakowie

Wystawa „Tadeusz Pawlikowski i jego teatr” ma wymiar przede wszystkim historyczny, ale jest również pretekstem i zaproszeniem do dyskusji nad rozwojem współczesnej sztuki teatru. Tadeusz Pawlikowski, od którego śmierci w dniu otwarcia wystawy 28 września mija równo sto lat, to ciekawa osobowość okresu Młodej Polski, niezwykle zasłużona dla rozwoju sceny krakowskiej i lwowskiej. Dyrektor nazywany „księciem teatru”, „małym Napoleonem teatru”, a nawet „polskim Craigem” był już za życia otoczony legendą i nimbem sławy. Nie bez powodu to właśnie jego określa się mianem pierwszego reżysera we współczesnym znaczeniu. Był jednym z pierwszych, który do pracy nad spektaklem podchodził w bardzo nowatorski sposób i wprowadzał rozwiązania inscenizacyjne z powodzeniem wykorzystywane w teatrach do dziś. Kierując przygotowaniami do premiery dbał o najdrobniejsze szczegóły, realizował spójną i kompletną wizję spektaklu teatralnego - zachęcają organizatorzy. - Na wystawie Tadeusz Pawlikowski i jego teatr zgromadzono teatralia, które ukazują każdy z wymienionych aspektów działalności dyrektora-artysty oraz przedstawiają burzliwą historię jego życia prywatnego wplecioną w historię teatru krakowskiego z przełomu wieków. Fotografie ze spektakli wystawianych w teatrze Pawlikowskiego, wizerunki jego aktorów, makiety dekoracji, afisze teatralne, dokumenty związane z kontraktem dyrektorskim, autorskie egzemplarze sztuk, listy oraz pamiątki rodzinne tworzą wielowątkową opowieść o życiu artystycznym młodopolskiego Krakowa. Ekspozycję dopełnia projekt multimedialny prezentujący wielość ról i zadań jakich podejmował się Tadeusz Pawlikowski wznosząc fundamenty współczesnego teatru krakowskiego.

Ekspozycja prezentuje niemal trzysta obiektów, w tym prawie dwieście teatraliów ze zbiorów teatralnych Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Jest zatem okazją do obejrzenia teatraliów na co dzień nie dostępnych dla zwiedzających, ze względu na trwającą aktualnie w oddziale teatralnym MHK Dom pod Krzyżem reorganizację wystawy stałej.

Wystawie towarzyszą dwie publikacje poświęcone Tadeuszowi Pawlikowskiemu: katalog wystawy i monografia „Tadeusz Pawlikowski. Legenda, człowiek, teatr” autorstwa profesora Jana Michalika.

W trakcie trwania wystawy w środę 21 października w godz. 9:00–17:30 i 22 października w godz. 10:00–18:00 odbędzie się konferencja naukowa współorganizowana przez muzeum i Uniwersytet Jagielloński. Obrady w Sali Miedzianej Pałacu Krzysztofory, Rynek Główny 35

Podczas dwudniowej konferencji można będzie posłuchać znakomitych badaczy teatru z całej Polski. Przedstawią oni fenomen teatru Pawlikowskiego z różnych, często nieoczekiwanych perspektyw, ukazując nie tylko jego wielowymiarowość i ponadczasowość, ale i związane z nim kontrowersje.

Dla chcących zgłębić historię krakowskiego teatru muzeum przygotowało również wydarzenia towarzyszące - teatralne spacery śladami dyrektora, czy warsztaty edukacyjne związane z wystawą oraz wiele więcej:

• Salon Książki (21 X (środa) godz. 18:00–19:30, Sala Miedziana, Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35_ - _Wyjątkowo nasz salon książki powinien przyjąć liczbę mnogą. Tego wieczoru bowiem zaprezentujemy nie jedną, a dwie znakomite publikacje: katalog wystawy "Tadeusz Pawlikowski i jego teatr", poszerzony o ciekawe teksty na temat T. Pawlikowskiego, oraz „(nie)monografię” Jana Michalika Tadeusz Pawlikowski. Legenda, człowiek, teatr – fascynującą książę przybliżającą postać bohatera wystawy.

Zapraszamy na spotkanie z autorami katalogu: Dorotą Jarząbek-Wasyl, Agnieszką Marszałek, Alicją Kędziorą, Dariuszem Kosińskim oraz profesorem Janem Michalikiem, znakomitym teatrologiem, wykładowcą, skrupulatnym badaczem, który niemal pół wieku swojej pracy poświęcił Tadeuszowi Pawlikowskiemu._

• Spacer śladami Tadeusza Pawlikowskiego (11 X (niedziela) i 24 X (sobota) godz. 12:00–14:00, Kamienica Hipolitów, plac Mariacki 3) - Spacer śladami nietuzinkowej i barwnej postaci jaką był Tadeusz Pawlikowski, umożliwi odkrycie jego osobistej historii, najpierw w przestrzeni samej wystawy, a następnie w topografii dzisiejszego Krakowa. Odwiedzimy miejsca, gdzie uczył się, pracował, mieszkał, gdzie spotykał się z przyjaciółmi i tworzył swój teatr.
• Wieczór artystyczny: Listy Tadeusza i Konstancji (11 X (niedziela) godz. 16:00–17:30, Kamienica Hipolitów, plac Mariacki 3) - W dniu imienin Tadeusza, w przestrzeni poświęconej mu wystawy, oddamy głos jej bohaterowi. Podczas wieczoru artystycznego fragmenty listów Tadeusza Pawlikowskiego i Konstancji Bednarzewskiej odczytają aktorzy: Juliusz Chrząstowski i Barbara Szałapak.
• Warsztaty pisania listów – cykl dwóch zajęć (7 XI i 28 XI (soboty), godz. 9:30–12:00 dla dorosłych, godz. 12:30–15:00 dla uczniów gimnazjów i liceów, Kamienica Hipolitów, plac Mariacki 3) - Warsztat jest propozycją tworzenia form listownych inspirowanych korespondencją Tadeusza Pawlikowskiego i Konstancji Bednarzewskiej. Uczestnicy warsztatów będą pisać swoje listy na podobny temat. Listy stworzą na tradycyjnym papierze listowym, pisząc atramentem. Zajęcia będą także okazją do refleksji nad współczesnymi formami porozumiewania się, porównamy bowiem dawne listy z korespondencją prowadzoną obecnie poprzez elektroniczne komunikatory i e-maile. Postawimy na twórczą zabawę z wyobraźnią, błyskotliwość i umiejętne wykorzystanie języka, zdolnego nieszablonowo przedstawić zawiłości zawodowo-uczuciowe. Zajęcia poprowadzi dr hab. prof. UP Marek Pieniążek.

DLA ZORGANIZOWANYCH (grup z gimnazjów i liceów):

• Mieszczańskie tęsknoty krakowskich Buddenbrooków (2 X, 30 X, 11 XII (piątki) godz. 10:00–11:30, Kamienica Hipolitów, plac Mariacki 3) - W trakcie warsztatów teatralnych uczestnicy zaimprowizują sytuacje związane z eksponatami oglądanymi na wystawie. Tak jak Thomas Mann w swojej powieści o rodzinie Buddenbroków szczegółowo i wnikliwie zarysował obraz społeczeństwa mieszczańskiego, uczestnicy będą starali się odtworzyć historie osób związanych z poszczególnymi eksponatami, odczytując ich emocje, budując ich charaktery, sposób myślenia, mówienia, poruszania się. Dzięki temu nauczą się wnikliwie badać teatralia, analizując ich treść, walory estetyczne oraz metodą dedukcji interpretując ich znaczenie. Warsztaty poprowadzi reżyser teatralny dr Inka Dowlasz.
• Życie mieszczańskie, historia, literatura i teatr XIX/XX w. – warsztaty (14 X, 4 XI, 25 XI (środy) godz. 10:00–11:30, Kamienica Hipolitów, plac Mariacki 3) - Warsztaty twórcze, podczas których uczestnicy na przykładzie tekstów dramatycznych i eksponatów zgromadzonych na wystawie odkrywać będą moc słów i gestów oraz nauczą się je wykorzystywać. Krótkie fragmenty wystawianych w teatrze Pawlikowskiego utworów Wyspiańskiego, Zapolskiej, Przybyszewskiego czy Kisielewskiego staną się podstawą opowieści o ich społecznym kontekście i odbiorze oraz sposobie ich inscenizacji. Podobnie eksponaty – ich historia, znaczenie, sposób wykorzystania i zaznaczenia na scenie będą punktem wyjścia do wspólnej dyskusji, analizy i ćwiczeń. Uczestnicy będą mieli też okazję do samodzielnej pracy – pisania scenki dramatycznej, monologu czy rysowania komiksu. Podczas zajęć zostaną wykorzystane aktywne metody nauczania: metoda labiryntu, rysunku, burza mózgów. Ostatnim elementem zajęć będzie zaprezentowanie wykonanych dzieł, ich wspólne omówienie i ocena. Zajęcia poprowadzi dr Kinga Gajda.

Wszystkie zajęcia są oferowane w ramach biletu wstępu na wystawę „Tadeusz Pawlikowski i jego teatr”.

Liczba miejsc ograniczona. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc w Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60, e-mail: [email protected].

Więcej informacji na temat wystawy można znaleźć na stronach muzeum tutaj, a więcej informacji na temat wszystkich wydarzeń towarzyszących tutaj.