Tajemnica jeńców Cromwella. Co archeolodzy znaleźli w masowych grobach?
W 1946 r., przy okazji prac budowlanych na Uniwersytecie Durham (północno-wschodnia Anglia), doszło do odkrycia pozostałości po dwóch masowych grobach. Badacze ustalili, że szkielety około 1700 ludzi to szczątki jeńców wojennych, wziętych do niewoli po bitwie pod Dunbar – jednej z krótszych, ale i bardziej krwawych batalii w historii XVII-wiecznej Anglii. Ale dopiero ostatnie odkrycia pozwalają bliżej przyjrzeć się miejscu i ofiarom tragedii.
Oliver Cromwell pod Dunbar (domena publiczna) W 1650 r. armia szkockich rojalistów została doszczętnie rozbita pod Dunbar przez wojska Olivera Cromwella. Bitwa trwała mniej niż godzinę, ale skończyła się krwawo. Według różnych szacunków zginęło między 800 a 3000 Szkotów, a 6.000-10.0000 dostało się do niewoli. Lord protektor wypuścił połowę jeńców, pozostałych zaś poprowadził na północ, do Durham. Tamtejsza katedra miała bowiem stać się tymczasowym więzieniem. Pojmani żołnierze nie otrzymywali jednak dostatecznej ilości jedzenia i opału, wielu z nich zmarło więc z wycieńczenia. Ciała zmarłych chowano w masowym grobie na północ od katedry. Ich los pozostawał nieznany przez prawie 300 lat, do 1946 r., kiedy masowy pochówek znów ujrzał światło dzienne. Drobiazgowe badania nad szczątkami żołnierzy prowadzone są jednak dopiero od kilku lat. Najnowsze odkrycia archeologów pozwalają ustalić wiele szczegółów.
Odkryte szczątki należały do mężczyzn, w przedziale wiekowym między 13 a 25 lat. Większość z nich nie posiadała śladów zaleczonych urazów. Badacze twierdzą, że świadczy to o niewielkim doświadczeniu bojowym żołnierzy. Obserwując zniekształcenia zębów archeolodzy stwierdzili również, że wielu Szkotów namiętnie używało fajki – popularnej na Wyspach Brytyjskich od pierwszych dziesięcioleci XVII w.
Zamek i katedra w Durham (fot. Neitram, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0) Przeważająca część żołnierzy nie pochodziła z Durham. Większość zidentyfikowano jako Szkotów, zarówno przybyłych z nizin, jak i górali. Znalazło się też kilku przybyszy z kontynentu – prawdopodobnie holenderskich najemników.
Archeolodzy nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa. Następne badania mają wykazać na jakie choroby cierpieli żołnierze. Analiza zachowanych zębów pozwoli zaś ustalić szczegóły dotyczące diety i miejsc pochodzenia jeńców. Równolegle trwają prace nad upamiętnieniem „Męczenników z Dunbar” i wyraźnym oznakowaniem miejsca ich pochówku. Niektórzy szkoccy działacze domagają się ekshumacji szczątków i ponownego pochowania ich w Szkocji.
Źródło: livescience.com
