[snippet-374]

[GALLERY]https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/1.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/1_448x600_thb_69701.jpg;To oczywiste, że narody do siebie zbliża czynnik geograficzny i geopolityczny. Początków relacji polsko-węgierskich szuka się bardzo często w panowaniu *Stefana I Świętego* (Węgierskiego), pierwszego króla Węgier. Władca z dynastii Arpadów podbił bowiem tereny dzisiejszej Słowacji, co dało początek granicy polsko-węgierskiej. Stefan I to dla Węgrów niezwykle ważna postać - nie tylko rozbudował Węgry o nowe terytoria, ale też kontynuował dzieło chrystianizacji kraju. Chrzest miał według niektórych źródeł przyjąć z rąk św. Wojciecha, patrona Polski (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/2.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/2_437x600_thb_69791.jpg;W 1108 roku książę *Bolesław Krzywousty* i król Węgier Koloman Uczony zawarli sojusz wymierzony w świętego cesarza rzymskiego Henryka V Salickiego. Wielką pomocą dla węgierskiego władcy okazała się polska interwencja w Czechach (domena publiczna)@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/4.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/4_600x484_thb_79135.jpg;Zapinki z herbami Polski i Węgier należące prawdopodobnie do Elżbiety Łokietkówny, siostry Kazimierza Wielkiego (ok. 1340-1380, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/3.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/3_403x600_thb_293723.jpg;Pierwsza unia personalna między oboma krajami weszła w życie wraz z wstąpieniem na polski tron *Ludwika Węgierskiego* (który na Węgrzech znany jest jako Ludwik I Wielki). Miało to miejsce w 1370 r. i nastąpiło w wyniku układu z Kazimierzem Wielkim, który nie pozostawił po sobie prawowitego męskiego dziedzica (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/5.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/5_600x386_thb_95644.jpg;Stany węgierskie odnawiają przymierze z Królestwem Polskim (4 kwietnia 1403, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/6.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/6_482x600_thb_109344.jpg;Kolejna unia personalna połączyła Polskę i Węgry za czasów *Władysława III Warneńczyka* (króla Polski od 1434, króla Węgier i Chorwacji od 1440). Nie przetrwała ona jednak długo, bo tylko do 1444, kiedy to władca zginął w bitwie pod Warną. (fragment obrazu Jana Matejki, 1879, domena publiczna) @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/7.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/7_600x362_thb_503612.jpg;Dzieje polsko-węgierskie to nie tylko pozytywne zdarzenia. 29 sierpnia 1526 wielką klęską Węgrów zakończyło się starcie z Imperium Osmańskim *pod Mohaczem*. Mimo rodowych koligacji z węgierskim dworem, Zygmunt Stary nie zdecydował się wziąć udziału w tym konflikcie, ponieważ liczył na dobre układy z Turkami. Mimo to w bitwie walczyło ok. 2-3 tys. polskich rycerzy (obraz Bertalana Székely'ego „Bitwa pod Mohaczem”, 1866, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/8.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/8_378x600_thb_1136636.jpg;Po klęsce pod Mohaczem wielu Węgrów ze względu na trudną sytuację polityczną wyemigrowało na ziemie polskie. Nie inaczej było z *Janem Zápolyą* , królem Węgier, który schronienie znalazł w Tarnowie. Władca ten podejmował starania o odzyskanie wpływów w kraju. Węgry były nie tylko rozbite, ale miały też dwóch władców, bowiem królem ogłoszono także Ferdynanda I Habsburga (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/9.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/9_600x351_thb_421269.jpg;Nie ulega wątpliwości, że *Stefan Batory* był wybitnym polskim władcą i jednocześnie postacią silnie spajająca dzieje Polski i Węgier. Ten książę Siedmiogrodu na tron naszego państwa wstąpił w 1575 r. („Stefan Batory pod Pskowem”, obraz Jana Matejki, 1872, domena publiczna). @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/10.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/10_581x600_thb_65416.JPG;Stefan Batory zasłynął m.in. ze zorganizowania tzw. *piechoty węgierskiej* formacji wojskowej która stanowiła gwardię przyboczną władców i hetmanów Rzeczypospolitej (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/11.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/11_600x283_thb_105541.jpg;Polacy i Węgrzy w XVI-XVII wieku (domena publiczna)@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/12.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/12_451x600_thb_64951.jpg;*Jerzy II Rakoczy* to władca Siedmiogrodu, który choć początkowo był polskim sojusznikiem, to jednak ostatecznie po pertraktacjach ze Szwedami najechał Rzeczpospolitą w trakcie Potopu. Akcja ta zakończyła się jednak klęską i nie miała raczej długotrwałego przełożenia na stosunki między Polską i Siedmiogrodem. Już wnuk Jerzego, Franciszek Rakoczy znalazł schronienie w Polsce w czasie gdy usilnie działał przeciwko Habsburgom (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/13.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/13_521x600_thb_31511.jpg;W 1848 r. wybuchło powstanie węgierskie będące częścią Wiosny Ludów. Wzięły w nim udział także oddziały sformowane z Polaków, utworzone przez *gen. Józefa Wysockiego* (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/14.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/14_600x476_thb_160079.jpg;Z powstaniem węgierskim wiąże się oczywiście również postać *generała Józefa Bema*, polskiego wojskowego, który był naczelnym dowódcą powstania węgierskiego w latach 1848-1849. Na Węgrzech jest uznawany za bohatera narodowego (Józef Bem, Henryk Dembiński i Lajos Kossuth, Polona, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe":https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Bem_Dembi%C5%84ski_Kossuth.jpg). @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/15.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/15_600x450_thb_3001416.JPG;W trakcie *wojny polsko-bolszewickiej* Węgry wydatnie pomogły Polsce, przekazując m.in. prawie 100 milionów sztuk amunicji karabinowej oraz wiele innych materiałów i sprzęt wojskowy. Niebagatelną rolę odegrał tu premier Węgier Pál Teleki (fot. Mateusz Opasiński, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/16.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/16_478x600_thb_93834.jpg;*Pál Teleki* był premierem Węgier w krytycznych momentach historii Polski - w 1920 i 1939 roku. Nie bez przyczyny mówi się o nim „przyjaciel Polaków”. Kiedy Niemcy chcieli wykorzystać Węgry jako terytorium tranzytowe dla swoich wojsk w 1939 roku, spotkali się z odmową. Teleki miał nawet zadeklarować, że Węgrzy wysadzą własne linie kolejowe, jeśli Niemcy spróbują je wykorzystać (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/17.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/17_450x600_thb_2047131.JPG;Po polskiej klęsce w kampanii wrześniowej Węgry umożliwiły ewakuację polskich uchodźców cywilnych oraz wojska (oficjalnie internowanego). Na Węgrzech działały polskie szkoły i polskie poselstwo dyplomatyczne. Napis na widocznej tablicy głosi *„Sercem przy Bogu, myślą przy Ojczyźnie. Uchodźcy polscy”* (fot. Pas-6, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/18.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/18_600x393_thb_106630.jpg;W czasie *Powstania Warszawskiego* istniała możliwość przyłączenia się sił węgierskich do powstańców, nie doszło to jednak do skutku. jest to o tyle ciekawe, że Węgrzy byli przecież formalnymi sojusznikami III Rzeszy (neutralna strefa węgierska w trakcie powstania, domena publiczna). @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/19.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/19_450x600_thb_2557942.JPG;Polskę i Węgry łączy też trudny rok *1956* najpierw Węgrzy manifestowali w Budapeszcie swoje poparcie dla poznańskiego czerwca, potem Polacy zorganizowali wielką akcję wysyłki krwi i leków na Węgry, kiedy wybuchło tam powstanie. (Pomnik powstania węgierskiego we Wrocławiu, fot. Bonio, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl)@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/20.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/20_600x318_thb_119308.jpg;Moment, w którym powstała *Grupa Wyszehradzka*. Václav Havel, József Antall i Lech Wałęsa podpisują akt założycielski w lutym 1991 roku. Polska i Węgry do dziś współpracują w wielu dziedzinach. Od 2007 roku w obu krajach obchodzony jest Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. (fot. Péter Antall, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl)  

[GALLERY]https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/1.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/1_448x600_thb_69701.jpg;To oczywiste, że narody do siebie zbliża czynnik geograficzny i geopolityczny. Początków relacji polsko-węgierskich szuka się bardzo często w panowaniu Stefana I Świętego (Węgierskiego), pierwszego króla Węgier. Władca z dynastii Arpadów podbił bowiem tereny dzisiejszej Słowacji, co dało początek granicy polsko-węgierskiej. Stefan I to dla Węgrów niezwykle ważna postać - nie tylko rozbudował Węgry o nowe terytoria, ale też kontynuował dzieło chrystianizacji kraju. Chrzest miał według niektórych źródeł przyjąć z rąk św. Wojciecha, patrona Polski (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/2.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/2_437x600_thb_69791.jpg;W 1108 roku książę Bolesław Krzywousty i król Węgier Koloman Uczony zawarli sojusz wymierzony w świętego cesarza rzymskiego Henryka V Salickiego. Wielką pomocą dla węgierskiego władcy okazała się polska interwencja w Czechach (domena publiczna)@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/4.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/4_600x484_thb_79135.jpg;Zapinki z herbami Polski i Węgier należące prawdopodobnie do Elżbiety Łokietkówny, siostry Kazimierza Wielkiego (ok. 1340-1380, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/3.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/3_403x600_thb_293723.jpg;Pierwsza unia personalna między oboma krajami weszła w życie wraz z wstąpieniem na polski tron Ludwika Węgierskiego (który na Węgrzech znany jest jako Ludwik I Wielki). Miało to miejsce w 1370 r. i nastąpiło w wyniku układu z Kazimierzem Wielkim, który nie pozostawił po sobie prawowitego męskiego dziedzica (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/5.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/5_600x386_thb_95644.jpg;Stany węgierskie odnawiają przymierze z Królestwem Polskim (4 kwietnia 1403, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/6.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/6_482x600_thb_109344.jpg;Kolejna unia personalna połączyła Polskę i Węgry za czasów Władysława III Warneńczyka (króla Polski od 1434, króla Węgier i Chorwacji od 1440). Nie przetrwała ona jednak długo, bo tylko do 1444, kiedy to władca zginął w bitwie pod Warną. (fragment obrazu Jana Matejki, 1879, domena publiczna) @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/7.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/7_600x362_thb_503612.jpg;Dzieje polsko-węgierskie to nie tylko pozytywne zdarzenia. 29 sierpnia 1526 wielką klęską Węgrów zakończyło się starcie z Imperium Osmańskim pod Mohaczem. Mimo rodowych koligacji z węgierskim dworem, Zygmunt Stary nie zdecydował się wziąć udziału w tym konflikcie, ponieważ liczył na dobre układy z Turkami. Mimo to w bitwie walczyło ok. 2-3 tys. polskich rycerzy (obraz Bertalana Székely'ego „Bitwa pod Mohaczem”, 1866, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/8.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/8_378x600_thb_1136636.jpg;Po klęsce pod Mohaczem wielu Węgrów ze względu na trudną sytuację polityczną wyemigrowało na ziemie polskie. Nie inaczej było z Janem Zápolyą, królem Węgier, który schronienie znalazł w Tarnowie. Władca ten podejmował starania o odzyskanie wpływów w kraju. Węgry były nie tylko rozbite, ale miały też dwóch władców, bowiem królem ogłoszono także Ferdynanda I Habsburga (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/9.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/9_600x351_thb_421269.jpg;Nie ulega wątpliwości, że Stefan Batory był wybitnym polskim władcą i jednocześnie postacią silnie spajająca dzieje Polski i Węgier. Ten książę Siedmiogrodu na tron naszego państwa wstąpił w 1575 r. („Stefan Batory pod Pskowem”, obraz Jana Matejki, 1872, domena publiczna). @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/10.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/10_581x600_thb_65416.JPG;Stefan Batory zasłynął m.in. ze zorganizowania tzw. piechoty węgierskiej formacji wojskowej która stanowiła gwardię przyboczną władców i hetmanów Rzeczypospolitej (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/11.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/11_600x283_thb_105541.jpg;Polacy i Węgrzy w XVI-XVII wieku (domena publiczna)@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/12.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/12_451x600_thb_64951.jpg; Jerzy II Rakoczy to władca Siedmiogrodu, który choć początkowo był polskim sojusznikiem, to jednak ostatecznie po pertraktacjach ze Szwedami najechał Rzeczpospolitą w trakcie Potopu. Akcja ta zakończyła się jednak klęską i nie miała raczej długotrwałego przełożenia na stosunki między Polską i Siedmiogrodem. Już wnuk Jerzego, Franciszek Rakoczy znalazł schronienie w Polsce w czasie gdy usilnie działał przeciwko Habsburgom (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/13.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/13_521x600_thb_31511.jpg;W 1848 r. wybuchło powstanie węgierskie będące częścią Wiosny Ludów. Wzięły w nim udział także oddziały sformowane z Polaków, utworzone przez gen. Józefa Wysockiego (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/14.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/14_600x476_thb_160079.jpg;Z powstaniem węgierskim wiąże się oczywiście również postać generała Józefa Bema, polskiego wojskowego, który był naczelnym dowódcą powstania węgierskiego w latach 1848-1849. Na Węgrzech jest uznawany za bohatera narodowego (Józef Bem, Henryk Dembiński i Lajos Kossuth, Polona, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe":https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Bem_Dembi%C5%84ski_Kossuth.jpg). @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/15.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/15_600x450_thb_3001416.JPG;W trakcie wojny polsko-bolszewickiej Węgry wydatnie pomogły Polsce, przekazując m.in. prawie 100 milionów sztuk amunicji karabinowej oraz wiele innych materiałów i sprzęt wojskowy. Niebagatelną rolę odegrał tu premier Węgier Pál Teleki (fot. Mateusz Opasiński, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/16.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/16_478x600_thb_93834.jpg; Pál Teleki był premierem Węgier w krytycznych momentach historii Polski - w 1920 i 1939 roku. Nie bez przyczyny mówi się o nim „przyjaciel Polaków”. Kiedy Niemcy chcieli wykorzystać Węgry jako terytorium tranzytowe dla swoich wojsk w 1939 roku, spotkali się z odmową. Teleki miał nawet zadeklarować, że Węgrzy wysadzą własne linie kolejowe, jeśli Niemcy spróbują je wykorzystać (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/17.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/17_450x600_thb_2047131.JPG;Po polskiej klęsce w kampanii wrześniowej Węgry umożliwiły ewakuację polskich uchodźców cywilnych oraz wojska (oficjalnie internowanego). Na Węgrzech działały polskie szkoły i polskie poselstwo dyplomatyczne. Napis na widocznej tablicy głosi „Sercem przy Bogu, myślą przy Ojczyźnie. Uchodźcy polscy” (fot. Pas-6, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/18.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/18_600x393_thb_106630.jpg;W czasie Powstania Warszawskiego istniała możliwość przyłączenia się sił węgierskich do powstańców, nie doszło to jednak do skutku. jest to o tyle ciekawe, że Węgrzy byli przecież formalnymi sojusznikami III Rzeszy (neutralna strefa węgierska w trakcie powstania, domena publiczna). @https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/19.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/19_450x600_thb_2557942.JPG;Polskę i Węgry łączy też trudny rok 1956 najpierw Węgrzy manifestowali w Budapeszcie swoje poparcie dla poznańskiego czerwca, potem Polacy zorganizowali wielką akcję wysyłki krwi i leków na Węgry, kiedy wybuchło tam powstanie. (Pomnik powstania węgierskiego we Wrocławiu, fot. Bonio, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl)@https://histmag.org/grafika/2017_articles/galerie/20.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/20_600x318_thb_119308.jpg;Moment, w którym powstała Grupa Wyszehradzka. Václav Havel, József Antall i Lech Wałęsa podpisują akt założycielski w lutym 1991 roku. Polska i Węgry do dziś współpracują w wielu dziedzinach. Od 2007 roku w obu krajach obchodzony jest Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. (fot. Péter Antall, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl)

Polecamy e-book Izabeli Śliwińskiej-Słomskiej – „Trylogia Sienkiewicza. Historia prawdziwa”

<a href="https://sklep.histmag.org/produkt/izabela-sliwinska-slomska-trylogia-sienkiewicza-historia-prawdziwa-audiobook/" target="_blank">Książka dostępna również jako audiobook!</a>

Polak, Węgier dwa bratanki. Przyjaźń polsko-węgierska [Galeria]

Polecamy e-book Izabeli Śliwińskiej-Słomskiej – „Trylogia Sienkiewicza. Historia prawdziwa”

Zamów newsletter