Zmarł Jerzy Holzer

Urodził się 24 sierpnia 1930 r. w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Okupację przeżyła ona poza gettem dzięki staraniom ojca, Ignacego Holzera, oraz pomocy znajomych. Po wojnie, w latach 1950-1954 studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim, a w latach 1954-2000 był pracownikiem Instytutu Historycznego UW, przechodząc kolejne stopnie kariery naukowej aż do profesury zwyczajnej (otrzymanej w 1990 r., 20 lat po habilitacji – wcześniej odmawiano mu jej z powodów politycznych). Był jednym ze współtwórców Instytutu Studiów Politycznych PAN, w latach 2000-2004 pełnił funkcję jego dyrektora.

Po wojnie początkowo związany z ZMP i PZPR, wystąpił z partii w 1979 r. W latach 60. krótko współpracował z wywiadem PRL. Od drugiej połowy lat 70. związany był z rodzącą się opozycją demokratyczną – środowiskiem KOR, Towarzystwa Kursów Naukowych i Polskiego Porozumienia Niepodległościowego. Współpracował z prasą bezdebitową („Biuletyn Informacyjny”, „Zapis”, „Głos”), należał też do środowiska opozycyjnych historyków dziejów najnowszych. Był członkiem „Solidarności”, został internowany po wprowadzeniu stanu wojennego na cztery miesiące. W 1983 r. wydał w drugim obiegu pracę Solidarność 1980-1981. Geneza i historia, stanowiącą do dziś jedną z podstawowych monografii na temat tego ruchu.

Był autorem licznych prac wydawanych w Polsce i za granicą, m.in. Polska w pierwszej wojnie światowej (razem z Janem Molendą, 1963), Kryzys polityczny w Niemczech 1928-1930 : partie i masy (1970), Państwo Hitlera (1972), Mozaika polityczna Drugiej Rzeczpospolitej (1974), PPS: szkic dziejów (1977), Agonia PPS: socjaliści polscy w sojuszu z PPR 1944-1948 (1981, wydana w drugim obiegu), Historia Polski (razem z Michałem Tymowskim i Janem Kieniewiczem, 1986, wydanie emigracyjne i drugoobiegowe), Komunizm w Europie: dzieje ruchu i systemu władzy (2000), Europa wojen 1914-1945 (2008), Europa zimnej wojny (2012).

Swoje życie opisał w autobiografii Historyk w trybach historii (2014).

Źródło: wyborcza.pl, historia.newsweek.pl.