Karol Darwin – rocznica urodzin
Karol Darwin – zobacz też: Karol Darwin: człowiek szczęśliwego trafu, który odmienił naukę
Karol Darwin przedstawiony nieco bardziej... Dziś mija dwusetna rocznica urodzin rewolucjonisty w dziedzinie biologii, autora słynnego dzieła „O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego”. Samo dzieło również ma swoją rocznicę powstania – od jego publikacji minęło bowiem już 150 lat. Darwin urodził się 12 lutego 1809 roku w miasteczku Shrewsbury, na północ od Birmingham w Anglii. Jako młody chłopak przysparzał zmartwienia rodzicom, bo trudno było go zmusić do „klasycznie” pojmowanej nauki (siedzenia i zakuwania definicji). Od dziecka wolał badać empirycznie obiekt swojego zainteresowania, przyrodę. Kiedy miał 9 lat, jego ojciec zapisał go do sławnej szkoły D. Buttlera w Shrewsbury, gdzie uczył się przez 5 lat. Nic nie mogło gorzej wpłynąć na rozwój mego ducha – pisał w swej autobiografii – jak szkoła D. Buttlera, ponieważ była wyłącznie klasyczna i niczego więcej nie uczyła, oprócz geografii i historii starożytnej, łaciny i greki. Dopiero pod koniec pobytu w tej szkole, z racji na możliwość eksperymentów, zaczęła pasjonować go chemia.
Darwin długo szukał swojej drogi naukowej i dziedziny, w jakiej mógłby się spełnić. Ojciec posłał go na studia medyczne do Edynburga, a potem do Cambridge, gdzie studiował zoologię i geologię. Darwin studiował również teologię i przygotowywał do bycia księdzem. Szybko jednak te zamiary mu przeszły: Stopniowo przestawałem wierzyć, by chrześcijaństwo było objawieniem boskim. Pewne znaczenie miał tu dla mnie fakt, że wiele nieprawdziwych religii rozprzestrzeniło się po świecie z błyskawiczną szybkością. Chociaż zasady moralne zawarte w Nowym Testamencie są tak wzniosłe, trudno zaprzeczyć, że ich doskonałość częściowo zależy od tego, w jaki sposób interpretujemy jego metafory i alegorie – pisze Darwin w swojej autobiografii.
Jego zamiłowanie do „kolekcjonowania roślin, owadów w formalinie i okazów geologicznych zostały zauważone przez profesora botaniki z Cambridge, Johna Stevensa Henslowa. Zaproponował mu on miejsce na statku „Beagle” w wyprawie do Patagonii. Mimo sprzeciwu ojca, Darwin zdecydował się opuścić rodzinne strony.
...i nieco mniej przychylnie. W roku 1831 wyruszył w podróż badawczą. W czasie pięciu lat wyprawy, między 1831 a 1836 rokiem, Darwin zgromadził bogate zbiory zoologiczne, botaniczne i geologiczne. W Ameryce Południowej odkrył kopalne szczątki mastodonta, małżów (zwierzęta te były jego „ulubieńcami”) i szczerbaków; a na archipelagu Galapagos opisał różnice między występującymi tam gatunkami endemicznymi (unikatami, spotykanymi wyłącznie na danych obszarach geograficznych).
Doświadczenie i materiały zdobyte podczas tej podróży stały się podstawą do opracowania teorii ewolucji drogą doboru naturalnego. Wrócił bogatszy również o przemyślenia natury ateistycznej, które wpłynęły na jego słynną teorię. Swoje poglądy na ewolucję gatunków najpełniej wyłożył w kilkakrotnie uzupełnianym, pierwszy raz wydanym w roku 1859 dziele „O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego”. Podobną teorię ogłosił publicznie w 1858 roku, wspólnie i w porozumieniu z Darwinem, inny naukowiec, Alfred R. Wallace, jednak to Darwinowi przypisuje się pierwszeństwo.
Darwin w 1842 przeprowadził się do Down pod Londynem, gdzie do końca życia pracował i odpierał ataki zwolenników biblijnej wersji stworzenia świata. Nie zgadzał się on bowiem z tym, co głosiła Księga Rodzaju.
Karol Darwin zmarł 19 kwietnia 1882 roku w Down, przypuszczalnie na chorobę „przywiezioną” jeszcze z podróży do Ameryki Południowej. Spoczywa w Zakątku Uczonych Opactwa Westminsterskiego.
Najważniejsze jego dzieła to:
- O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego
- O pochodzeniu człowieka
- O doborze płciowym
Zredagował: Kamil Janicki
