Krym: Tatarzy nie mogą uczcić ofiar stalinizmu i nazizmu

Flaga narodu krymskotatarskiego (rys. Riwnodennyk , na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported)

Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, zwany też Dniem Czarnej Wstążki, został ustanowiony przez Parlament Europejski w 2008 roku, jednak ma znacznie starszą tradycję. Sięga ona lat osiemdziesiątych, kiedy to uchodźcy z krajów okupowanych przez ZSRR organizowali licznych miastach zachodniego świata demonstracje w rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow (23 sierpnia).

Przeczytaj też:

• Krym: bastion rosyjskiej pamięci;
• Kwestia niepodległości Tatarów krymskich w latach 1917–1921;
• Krym: od ZSRR do Autonomicznej Republiki .

Celem tego Dnia jest między innymi podtrzymanie pamięci o masowych deportacjach dokonanych przez oba reżimy, stąd nie dziwi, że krymscy Tatarzy angażują się w obchody 23 sierpnia: bolszewickie i stalinowskie represje bardzo dotkliwie dotknęły tatarską ludność półwyspu. Kulminacja prześladowań nastąpiła w 1944 roku, kiedy to wywieziono w głąb ZSRR (głównie do Uzbekistanu) ok. 200 tys. Tatarów, z których przynajmniej 20% zmarło do końca 1945 roku. W ten sposób praktycznie usunięto tę mniejszość narodową z terenu Krymu. Potomkom wysiedlonych pozwolono wrócić dopiero w 1989 roku.

Zakaz w trosce o zdrowie?

Zawiadomienie o zamiarze organizacji mityngu złożono w radzie miejskiej Symferopola 13 sierpnia. Choć władze powinny podjąć decyzję w ciągu trzech dni, dopiero 19 sierpnia inicjatorzy obchodów uzyskali odmowę zgody na zgromadzenie. Postanowienie to zostało umotywowane… troską o zdrowie uczestników spotkania. – Pogoda w Symferopolu jest niespotykanie upalna, ludzie mogą dostać udaru słonecznego, zatem jedynie w obawie o nasze zdrowie komitet wykonawczy rady miasta zabronił przeprowadzenia mityngu. Widzicie, jak się o nas martwią – napisał na swoim profilu na Facebooku Dilawer Akijew, przedstawiciel Medżlisu Narodu Krymskotatarskiego.

Obchody 70 rocznicy deportacji Tatarów krymskich w Kijowie, 18 maja 2014 (fot. kaktuse , na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported)

Warto zaznaczyć, że to nie pierwszy tego rodzaju przypadek utrudniania upamiętnienia tatarskich ofiar stalinizmu na Krymie. W maju 2014 roku, na dwa dni przed obchodami 70 rocznicy rozpoczęcia wspomnianych wyżej deportacji (18 maja), władze półwyspu wprowadziły czasowy zakaz wszelkich zgromadzeń publicznych. Z kolei w czerwcu obchody Dnia Flagi Narodu Krymskotatarskiego w Symferopolu musiały być wskutek decyzji władz przeniesione na obrzeża miasta.

Źródła: khpg.org.ua/ ; qha.com.ua/.