Na pograniczach jak w soczewce skupiają się konsekwencje zmian wynikających z procesów historycznych. Trwa nabór do szkoły letniej „InBetween?”
Magdalena Mikrut-Majeranek: Europejska Sieć Pamięć i Solidarność już po raz dziewiąty organizuje szkołę letnią „In Between?”, której uczestnicy poznają tajniki pracy metodą historii mówionej. Kto może wziąć w niej udział?
Rafał Rogulski: W projekcie tym udział może wziąć każda studentka i każdy student zainteresowany historią i pamięcią. Przedsięwzięcie kierowane jest do osób, które chcą się nauczyć pracy metodą historii mówionej, ale także tworzenia podcastów. Aby wziąć udział, należy zgłosić swoją ofertę i napisać, dlaczego chce się uczestniczyć w projekcie, a na podstawie tych informacji komisja dokona wyboru kandydatów.
Uczestnicy projektu „In Between?” najpierw spotkają się w Warszawie, gdzie podczas kilkudniowych warsztatów będą uczyli się metod przeprowadzania wywiadów ze świadkami historii, nagrywania podcastów, opisywania zdjęć archiwalnych, a także historii regionu, do którego w drugiej części projektu się udadzą. W tym roku „In Between?” odbywa się na dwóch pograniczach – dawnym polsko-niemieckim na Mazurach i na estońsko-fińskim.
Dlaczego właśnie na pograniczach koncentrują Państwo uwagę uczestników szkoły letniej ESPS?
Celem projektu jest uwrażliwienie młodych ludzi na znaczenie procesów historycznych dla życia ludzi. Pogranicza nadają się do tego wyjątkowo dobrze, tam bowiem jak w soczewce skupiają się konsekwencje zmian będących skutkami tych procesów. Kontakt z ludźmi tam żyjącymi może pobudzać do refleksji, które dla studentek i studentów będących u progu ważnych decyzji, np. w jakim kierunku dalej się rozwijać, o czym pisać pracę magisterską, co w ogóle dalej w życiu robić, mogą mieć pewne znaczenie.
Granica jest pojęciem wielopłaszczyznowym. Konkretnym miejscem w przestrzeni, ale też pojęciem abstrakcyjnym, a w każdym razie mniej dosłownym. Granice państwowe dzielą, wyznaczają odrębność, a jednocześnie łączą – przecież nawet po obu stronach żelaznej kurtyny ludzie patrzyli na to samo niebo i oddychali tym samym powietrzem, a jednak kontekst determinowany sytuacją polityczną był diametralnie inny.
W Europie XX wieku wiele granic zmieniało swój bieg: niektóre znikały, inne powstawały, część z nich dzieliła, by potem łączyć, a część dzieli coraz bardziej. Agresja Rosji na Ukrainę, wcześniej wojna na Bałkanach, pokazują, że mimo umów międzynarodowych przemoc wciąż jest jednym ze sposobów zmian relacji między państwami, co jest w dosłownym i przenośnym znaczeniu przekraczaniem, łamaniem granic. Między innymi, o tym jest „In Between?”.
Projekt realizowany jest metodą historii mówionej. To nieoceniony sposób na ocalenie od zapomnienia i zachowanie wiedzy oraz zrozumienie doświadczeń świadków historii, dający możliwość wielowymiarowego poznania dziejów przez pryzmat konkretnych jednostek. Popularność tej metody stale rośnie. Podczas organizowanej przez Państwa szkoły letniej jej uczestnicy także będą mieli okazję do poznania jej od podstaw. Jakie zajęcia obejmuje program szkoły letniej?
Uczestnicy projektu będą uczyli się tego, w jaki sposób rozmawiać z ludźmi, jak prowadzić wywiady, jak zadawać pytania. Jednym słowem, poznają tę metodę „od kuchni”. Oprócz tego młodzież będzie uczyła się, jak tworzyć podcasty. Teorię poznają podczas zajęć realizowanych w Warszawie, natomiast zdobytą wiedzę wykorzystają w praktyce już podczas wyjazdów, ponieważ w terenie ich zadaniem będzie przygotowanie własnego podcastu.
Czy efekty pracy młodych badaczy zostaną udostępnione publicznie?
Oczywiście, opublikujemy podcasty na platformie Spotify, zaś wideo reportaże na naszym kanale na YouTube, aby internauci mogli zapoznać się z opowieściami mieszkańców Mazur i pogranicza fińsko-estońskiego.
Dziękuję serdecznie za rozmowę!
Szkołę letnią „In Between?” organizuje Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ESPS). Do udziału w projekcie zaproszeni są studenci kierunków humanistycznych i artystycznych z całej Europy. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 5 maja 2024.
