Stare i nowe tajemnice żelaznej biżuterii sprzed 5 tys. lat

Czy starożytni Egipcjanie nosili biżuterię z kosmosu? (fot. Chipdawes, domena publiczna).

W 1911 r. nieopodal wsi El-Gerzeh na południe od Kairu odnaleziono tajemniczą biżuterię, znajdującą się w grobowcu mającym 5 tys. lat. Koraliki w kształcie ruloników i małych tubek były wkomponowane w kunsztowną kolię z elementami ze złota i różnych kamieni jubilerskich. Wszystko to zostało nawleczone na żyłkę. Nie byłoby w tym nic zaskakującego, gdyby nie fakt, że koraliki wykonano 2 tys. lat przed początkiem epoki żelaza w Egipcie. Pierwsze ich testy wykazały spore stężenie niklu w stopie, z którego zostały wykonane. Bez ostatecznego dowodu na to, że koraliki mają pochodzenie kosmiczne, pytania nie ustawały - czy podobne ilości niklu mogły być obecne w przedmiotach z żelaza wykonanych przez ręce ludzkie?

Dzięki późniejszym badaniom za pomocą promieni Rentgena wykryto w nich również german, fosfor i kobalt. Takie stężenia wymienionych pierwiastków występują wyłącznie w meteorytach. 100 lat temu koraliki cieszyły się wielką atencją i były czymś zaskakującym. Byliśmy bardzo zadowoleni, że w wyniku badań mogliśmy ustalić, że wykonano są one z meteorytu – relacjonują uczeni. Przez ponad wiek znalezisko spędzało odkrywcom sen z powiek, obecnie zaś mamy już pewność co do samego materiału, kolejne wątpliwości dotyczą jednak sposobu jego obróbki.

Istnieją na ten temat pewne hipotezy. Jedna z nich sugeruje, że kawałki metalu młotkowano, uderzając bardzo mocno, aż do uzyskania bardzo cienkiej blaszki, którą następnie nawijano – być może na małe gałązki - aby uzyskać charakterystyczną tubkę. W przeciwieństwie do bardziej plastycznego i miękkiego złota czy miedzi, tak twarde żelazo aby uzyskać pożądany kształt musiało doświadczyć interwencji kowala, bardzo wysokich temperatur i młotkowania we wspomnianych warunkach. Tego typu materiał jest trudny do wykorzystania, gdyż niełatwo się go przerabia, następną niewiadomą jest więc w jaki sposób ludziom sprzed epoki żelaza udało się wykonać coś tak jak na tamte czasy kunsztownego? Tak skomplikowany proces mógł zostać wynaleziony i rozwinięty może 3000 lat temu, ale nie 5000! – podkreśla Thilo Rehren, profesor UCL Qatar, z University College London's Institute of Archaeology.

Inne znaleziska w tym samym grobowcu są już bardziej prymitywnie wykonanymi elementami biżuterii, nacinanymi lub przewiercanymi. To oczywiście nie jedyny starożytny przedmiot wykonany z meteorytu - w zeszłym roku niemieccy archeolodzy odkopali figurkę Buddy zrobioną właśnie z tego materiału, pochodzącą jednakże z okresu między VIII a X w., a więc o wiele młodszą.

Erich von Däniken, autor prac przedstawiających związki starożytnych cywilizacji z kosmitami, miałby już na ten temat odpowiednią hipotezę… Tymczasem czekamy na kolejne wyniki badań nad meteorytową biżuterią.

Źródło: livescience.com

Zobacz też:

• 100 lat temu odkryto popiersie Nefertiti
• Egipski make-up zapobiegał chorobom oczu?
• Andrzej Niwiński: polscy egiptolodzy to światowa Liga Mistrzów!

Redakcja: Tomasz Leszkowicz