„Sto zasad wojny”, czyli jak samuraj powinien przygotować się do walki?
„Sto zasad wojny” to książka, którą prawdopodobnie w 1571 roku napisał Tsukahara Bokuden (1489-1571, okres Sengoku). Bokuden był słynnym japońskim szermierzem, o którym opowiadano legendy – miał brać udział w ponad stu bitwach i zabić w nich setki wrogów. Jego dzieło w wersji drukowanej ukazało się po raz pierwszy w 1840 roku. To rodzaj poradnika, a pieśni w nim zawarte służyć miały samurajowi, który jeszcze nie brał udziału w żadnej potyczce.
Jakie rady zostały w nim zapisane? Dotyczą przede wszystkim rzemiosła wojennego: walki na miecze i włócznie, łucznictwa czy jazdy konnej. Koń zresztą wymieniony jest jako najcenniejszy skarb samuraja, a wojownik, który nie uczy się jeździectwa jest tchórzem. Co ciekawe, według tekstu książki dosiadanie mniejszych wierzchowców, choć są one łatwiejsze do opanowania, świadczy o umysłowym ograniczeniu.
A jak japoński szermierz powinien przygotować się do walki? Bardzo ważne okazuje się... żywienie. Przed stoczeniem bitwy należy posilać się jedynie ryżem na gorącej wodzie. Warto pić alkohol, lecz z umiarem – człowiek który z tym przesadzi łatwiej popełni błąd, jeśli jednak nic nie wypije, zostanie uznany za tchórza. Z kolei jedzeniem, jakie warto zabrać na pole bitwy jest pieczona fasola i suszone śliwki.
Grupa samurajów z klanu Chosyu, lata .60 XIX wieku (domena publiczna). Inna ciekawa informacja dotyczy tego, jak samuraj powinien nazwać swoje dziecko. Według książki najlepszym imieniem jest Yumi, co oznacza „łuk”. Ma to podkreślać, jak istotną umiejętnością jest łucznictwo.
„Sto zasad wojny” zostało niedawno przetłumaczone z języka japońskiego na angielski przez Erica Shahana, który specjalizuje się w tekstach dotyczących sztuk walki. Sam również jest ich entuzjastą i podkreśla, jak ważne jest uporządkowanie historycznych źródeł dotyczących tego tematu. Tłumacz ma na swoim koncie też inne sukcesy – wcześniej przełożył na angielski m.in. „Zwój miecza”, tajemnicze średniowieczne dzieło przypisywane dwóm różnym autorom pochodzącym z dwóch różnych okresów.
Jaka jest najważniejsza konkluzja płynąca ze śpiewnika Bokudena? Niezależnie od wszelkich zasad i przygotowań, samuraj nie powinien zamartwiać się o kwestię swego życia czy śmierci.
Samuraj jest w kulturze Zachodu powszechnie kojarzony jako wojownik związany z feudalnym okresem w historii Japonii. Jego życie podporządkowane było Bushidō, czyli kodeksowi niepisanych zasad postępowania (nazwa ta oznacza dosłownie „drogę wojownika”).
Źródła: livescience.com, smithsonianmag.com
