Wyjątkowe odkrycie polskich archeologów w Peru. Znaleźli cmentarzysko z 24 ciałami
Do odkrycia doszło w południowym Peru, na stanowisku El Curaca w dolinie rzeki Atico. Pracujący tam polscy archeolodzy znaleźli cmentarzysko z czasów prekolumbijskich, w którym znajdowały się szczątki 24 osób – głównie kobiet i dzieci – owiniętych w całuny i pochowanych z darami grobowymi. Analiza antropologiczna kości wykazała liczne obrażenia, które wykluczają śmierć tych osób z przyczyn naturalnych. Badacze doszli do wniosku, że najprawdopodobniej zginęły one podczas najazdu.
Kierownik projektu – profesor Józef Szykulski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego i honorowy profesor Universidad Católica de Santa María w Arequipi -– twierdzi, że obrażenia wykryte w badaniach powstały „albo w wyniku ciosu zadanego maczugą z miedzianą głowicą w formie gwiazdy, albo też maczugą z kulistą kamienną głowicą”.
Badacze podejrzewają, że mordu mogła dokonać grupa, która przegrała konfrontację zbrojną i w odwecie najechała na wrogi obóz. Po powrocie zwycięzcy pochowali członków swojej społeczności z honorami – owinęli ich w całuny z wełny lub bawełny oraz pochowali z darami grobowymi. Wśród nich znalazły się m.in. wyroby ceramiczne, kawałki kości i rzeźbionego kamienia oraz delikatne tkaniny.
Wszyscy osobnicy pochowani zostali zgodnie z rytuałem i stosunkowo bogatym wyposażeniem. Przemawia to za wnioskiem, że prawdopodobnie chodzi tutaj o osoby zabite w wyniku konfliktu, z którego społeczność, do której należeli zabici, wyszła zwycięsko, co pozwoliło uhonorować poległych pobratymców
– napisał Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego na Facebooku, informując o odkryciu.
Znalezisko związane jest z kulturą Chuquibamba (Aruni). Jej ośrodek macierzysty to obszar dorzecza Majes znajdujący się na południe od Atico. Archeolodzy szacują, że do najazdu, który doprowadził do śmierci 24 osób, mogło dojść w okresie gwałtownych przemian politycznych i migracji datowanych na okres od XI wieku n.e. Wspomniane odkrycie dostarcza nowych cennych informacji o życiu i zwyczajach społeczności prekolumbijskich
Projekt Atico – polscy archeolodzy w Peru
Badania, które doprowadziły do wspomnianego odkrycia, są częścią projektu Atico. Jak piszą pomysłodawcy, jego celem jest „rozpoznanie i wszechstronna analiza osadnictwa prekolumbijskiego w dorzeczu Atico, leżącym na północnym skraju obszaru peruwiańskiego wybrzeża określanego jako Costa Extremo Sur”.
Stanowisko El Curaca archeolodzy badają od 2022 roku. W październiku 2024 roku zespół rozpoczął nowy sezon badań wykopaliskowych, koncentrując się na obszarze doliny rzeki Atico oraz w przyległej strefie wybrzeża Pacyfiku. Poza wspomnianym cmentarzyskiem badacze zarejestrowali struktury kamienne i bogato wyposażone pochówki zbiorowe ulokowane w okrągłych szybach ze ścianami wyłożonymi kamieniami.
Jak informuje Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, „badania w dolinie Atico obejmowały również analizy laboratoryjne i konserwację licznych wyrobów ceramicznych, tekstylnych, kościanych oraz z kamieni i drewna. Niezwykle czasochłonna była konserwacja i dokumentacja wyrobów tekstylnych, jak również wykonanie dokumentacji 3D czaszek”.
Projekt finansowany jest przez Narodowe Centrum Nauki, a kieruje nim profesor Józef Szykulski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. W prace zaangażowany jest interdyscyplinarny zespół złożony z naukowców i studentów tej uczelni, ale także specjalistów z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku oraz ekspertów z Peru, Kolumbii i Meksyku.
Polecamy e-book Marcina Winkowskiego – „Gdy Polacy nosili dredy. Kołtun – historia prawdziwa”
Książka dostępna również jako audiobook!
Źródła:
- Anderson S., Archaeologists in Peru Discover Graves of Men, Women and Children Killed in Battle, Then Buried With Honor [dostęp: 17.05.2025 r.].
- Carvajal G., Encuentran restos de hombres, mujeres y niños enterrados como héroes en pozos circulares de la Cultura Chuquibamba en Perú [dostęp: 17.05.2025 r.].
- Dolina Atico – Peru w epoce prekolumbijskiej. Rozwój i relacje interkulturowe pomiędzy społecznościami obszaru gór i pustyni południowego Peru [dostęp: 17.05.2025 r.].
- Ezerskii T., Hallazgo en Arequipa: descubren enorme tumba circular llena de personas con brutales cicatrices de combate [dostęp: 17.05.2025 r.].
