5 najciekawszych propozycji IPN w lutym

Książka przedstawia społeczną, zawodową i polityczną działalność Henryka Sławika (1894-1944). Urodził się w Szerokiej na Górnym Śląsku, w rodzinie chłopskiej. Przed 1914 r. pracował jako robotnik m.in. w Altonie k. Hamburga, w czasie I wojny światowej był żołnierzem armii niemieckiej i jeńcem w obozie na Syberii. Po 1918 r. walczył w powstaniach śląskich i aktywnie uczestniczył w kampanii przed plebiscytem mającym zadecydować o przynależności państwowej tego regionu. W latach dwudziestych i trzydziestych XX w. dynamicznie działał na Górnym Śląsku w Polskiej Partii Socjalistycznej, był wieloletnim redaktorem Gazety Robotniczej, radnym miejskim i członkiem Śląskiej Rady Wojewódzkiej, prezesem Syndykatu Dziennikarzy Polskich Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego oraz członkiem wielu komitetów i towarzystw społecznych. W 1939 r. los rzucił go, podobnie jak kilkadziesiąt tysięcy polskich uchodźców, na Węgry, gdzie na skutek niezwykłego splotu wydarzeń stanął na czele polskiego komitetu. Współpracował zwłaszcza ze swym przyjacielem Józsefem Antallem, wysokim urzędnikiem w tamtejszym MSW. Znakomicie organizując jawną i tajną opiekę nad rzeszą wojennych uciekinierów, obaj przyczynili się do uratowania tysięcy osób, w tym wielu polskich Żydów. Po wkroczeniu Niemców na Węgry w marcu 1944 r. Sławik musiał się ukrywać, wpadł jednak w ręce hitlerowców i po brutalnym śledztwie został wywieziony do obozu w Mauthausen-Gusen. Tam 23 sierpnia 1944 r. powieszono go wraz z kilkoma jego współpracownikami. W 1990 r. uhonorowany został tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, a w 2010 r. odznaczony Orderem Orła Białego.

Dla jednych Żyd ateusz, komunista, dla innych prawdziwy patriota. Dla przyjaciół po inteligencku niezrównoważony Lusiek, dla wrogów czerwony burżuj.

Członek KPP, bereziak, czerwonoarmista. Kościuszkowiec, rządowy pełnomocnik, szef milicji. Ambasador, prezes kinematografii i redaktor w Książce i Wiedzy. Przede wszystkim - pierwszy szczeciński wojewoda.

Leonard Borkowicz to także człowiek, który najpierw partię przedłożył ponad szczęście osobiste, a później - samokrytycznie - rozliczył się ze swojego ideologicznego wyboru.

Publikacja jest relacją ze strajku studenckiego w Łodzi, zorganizowanego w styczniu i lutym 1981 r. Jadwiga Kowalczyk, wówczas studentka czwartego roku Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej, opisuje rzeczywistość, której doświadczali studenci tej uczelni. Jest to tym bardziej cenne, że dotychczas w większym stopniu uwaga badaczy skupiała się na protestach organizowanych na Uniwersytecie Łódzkim.

Pierwszy tom publikacji „Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa (1944-1956)” zawiera pięćdziesiąt artykułów biograficznych dotyczących funkcjonariuszy centrali RBP, MBP, Kds BP i MSW, którzy w latach 1944-1956 pełnili w nich funkcje kierownicze. Publikowane biogramy opracowane zostały na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej oraz dostępnej literatury przedmiotu. Dzięki temu, oprócz szczegółowych informacji na temat przebiegu służby tych osób, czytelnik ma możliwość prześledzenia ich losów również poza aparatem bezpieczeństwa. Stwarza to możliwość poznania często zaskakujących życiorysów, ale również szerszego spojrzenia na nieznane dotąd kulisy działania UB.

Książka jest pierwszym tak obszernym opracowaniem tematu wojny polsko-bolszewickiej w naszym piśmiennictwie. W publikacji omówione zostały najważniejsze dzieła poświęcone tej problematyce, od Stefana Żeromskiego przez Stanisława Rembeka i Józefa Mackiewicza, na Wiesławie Helaku kończąc. Przypominano też wiele, często znakomitych, tekstów, które zostały skazane na zapomnienie w czasach PRL.

Zobacz także pozostałe nowości wydawnicze IPN na stronie: LINK.

Polecamy również pozostałe książki, które Instytut Pamięci Narodowej ma w swojej ofercie.