XVII OZHS z bliska: widok na jedną z sekcji
Moją uwagę przykuły zwłaszcza planowane referaty dotyczące zagadnień z zakresu historii kultury i techniki, dość bliskich moim zainteresowaniom. Niestety, jak się okazało, nie wszyscy prelegenci dotarli na miejsce i z sześciu referatów zaplanowanych przed pierwszą dyskusją wygłoszono jedynie trzy: Joanna Graboś z PWSZ w Chełmie zaprezentowała symbolikę obrazów Jana Matejki, Żaneta Bartosik z tej samej uczelni przedstawiła życie i twórczość Henryka Kamieńskiego, a Kamila Jastrzębska (AP Siedlce) zajęła się kwestią działalności Studenckiego Ośrodka Działań Kulturalnych „Limes” działającego przy Wyższej Szkole Rolniczo Pedagogicznej w Siedlcach, na przestrzeni lat 1977-1989, poświęcając również dużo miejsca życiu studenckiemu w tym okresie.
Kolejne półtorej godziny zostało niemal całkowicie zdominowane przez pasjonatów historii kolei żelaznej. Maciej Kobelis-Szostakowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika wystąpił z referatem opisującym rozwój kolei normalnotorowej w międzywojennej Polsce. Występujący po nim Tomasz Jaśkiewicz (UWr) skupił się na bardziej kameralnym aspekcie historii polskiego kolejnictwa, jakim były powojenne losy Małej Kolei Bolesławieckiej. Bardzo pomocne w odbiorze tematu okazały się zaprezentowane w multimedialnej prezentacji mapy oraz fotografie często już nieistniejących elementów historycznej infrastruktury komunikacyjnej. O wiele bardziej szczegółową pracę przygotował mgr Grzegorz Labuda (UG), dzieląc się podstawowymi wiadomościami na temat popularnej konstrukcji jaką był pruski parowóz T 9.3. Prelegent zaimponował widowni rozległą wiedzą (w tym również techniczną), podpierając się prezentacją zawierającą zdjęcia oraz szczegółowe dane. Niestety niektóre użyte przez niego terminy okazały się być nazbyt fachowe dla osób zasiadających na widowni, o czym świadczą pytania zadawane podczas dyskusji. W przeciwieństwie do swoich poprzedników mgr Dawid Keller (KUL) skupił się nie na stronie technicznej, ale administracyjnej w dziejach kolei na przykładzie królewskich dyrekcji kolei w Niemczech.
Sekcja historii kultury i techniki była też w stanie zaoferować coś miłośnikom dawnej motoryzacji. Interesującą syntezę najważniejszych wiadomości na temat polskiego transportu kołowego w II RP przedstawił Piotr Kunda z UKW, co ważne nie ograniczając się jedynie do suchych danych statystycznych lub wyliczenia pojazdów poruszających się wtedy po drogach, ale także przedstawiając np. warunki jazdy autobusem.
Raczej popularny charakter miało wystąpienie Łukasza Grasiaka z siedleckiej AP, w którym przedstawił najważniejsze przykłady zabytkowych wozów strażackich stosowanych niegdyś w Polsce, zaczynając od tych konnych na zmotoryzowanych kończąc. Niewiele brakowało, a prelekcja straciłaby swój największy walor jakim była prezentacja fotografii omawianych maszyn, gdyż podczas przerwy z sali zniknął niezbędny sprzęt. Na drodze kompromisu zdjęcia zostały co prawda wyświetlone, ale tylko i wyłącznie na ekranie laptopa. Osoby siedzące w dalszych rzędach mogły mieć więc problemy z zobaczeniem czegokolwiek…
Zapytany przeze mnie o powód wyboru tak niecodziennego tematu autor zdradził, iż sam nie tylko studiuje historię, lecz również jest strażakiem, miał do czynienia z większością omawianych wozów, a nawet uczestniczył w pracach nad renowacją niektórych z nich.
Atrakcyjnym punktem programu był wygłoszony w języku białoruskim przy udziale tłumacza referat Tatiany Miranowić z Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu w Mińsku p.t. Kultura materialna miasta sowieckiego w latach dwudziestych XX wieku, w którym na przykładzie Mińska autorka poddała analizie takie zagadnienia, jak rozwój miejskiej zabudowy czy wystrój i warunki panujące w mieszkaniach przedstawicieli poszczególnych grup społecznych. Z bliżej nieznanych mi powodów nie odbyło się wystąpienie innej referentki z tego ośrodka uniwersyteckiego – Iriny Cenkewić, która zgodnie z programem miała przedstawić kierunki w szesnastowiecznym i siedemnastowiecznym malarstwie niderlandzkim.
Choć tego żałuję, nie miałem niestety okazji śledzenia kolejnych referatów oraz dyskusji odbywających się w ramach tej sekcji po przerwie obiadowej. Niemniej to właśnie część poświęcone technice wzbudziła u mnie największe zainteresowanie. Organizatorom XVII OZHS-u należy pogratulować pomysłu włączenia tej tematyki (tak często przecież ignorowanej w społeczności historyków) do harmonogramu.
Zobacz też
Zredagował: Kamil Janicki
