Egipskie ogrody pogrzebowe. Odkrycie bez precedensu

Około 4 tysiące lat temu w starożytnym Egipcie powstawały ogrody pogrzebowe. Współczesnym naukowcom nie były one obce, ale dotychczas znano je wyłącznie z ikonografii, na przykład z naściennych malowideł w grobowcach. Kilka dni temu archeolodzy badający nekropolię Dra Abu el-Naga w Luksorze znaleźli jednak pozostałości po tego typu obiekcie.

Ogrody Amun, malowidło z świątyni w Karnaku (XIV w. p.n.e.) Dzięki regularnym wylewom Nilu starożytny Egipt był miejscem pełnym zieleni (fot. SiefkinDR, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported)

Egipski ogród pogrzebowy mieścił się na planie prostokąta. W jego środku układano zaś grządki z rozmaitymi roślinami, drzewami i krzewami. Kierujący wykopaliskami archeolog Jose Galan tłumaczy, że odkryty ogród ma niewielkie rozmiary – 3 na 2 metry, z grządkami liczącymi około 30 centymetrów kwadratowych. W środku sadzono palmy, jawory i drzewa z gatunku Persea. Nie zabrakło też krzewów, takich jak tamaryszek i innych roślin, na przykład sałata. Ślady po korzeniach i nasionach niektórych roślin i drzew wciąż zachowały się w glebie, co pozwoli naukowcom poszerzyć wiedzę na temat botaniki w starożytnym Egipcie.

Najważniejsze jednak, że ogród odkryto na dziedzińcu, wiodącym do grobowca skalnego, datowanego na ok. 2000 r. p.n.e. W pobliżu znaleziono też nagrobki, zawierające zwroty do lokalnego boga Montu i bogów związanych z zaświatami – Ptaha, Ozyrysa i Sokara.

Rekonstrukcja ogrodu pogrzebowego z ok. 2000 r. p.n.e. (Teby) (fot. Keith Schengili-Roberts, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 2.5 Generic)

Naukowcy twierdzą, że dobór roślin w tego typu ogrodzie nie mógł być przypadkowy i musiał wiązać się z ówczesnymi wierzeniami oraz symboliką. Wiadomo na przykład, że gałęzie drzew z gatunku Persea wykorzystywano jako element bukietu pogrzebowego. Drzewa te występowały też w mitologii egipskiej i posiadały symbolikę solarną oraz konotacje z bogiem Re. Często sadzono je w pobliżu świątyń. Z kolei liście sałaty kojarzono z płodnością i powrotem do życia.

Jose Galan twierdzi, że odkryty ogród pogrzebowy stanowi duży krok dla badań nad kulturą starożytnego Egiptu oraz symboliką nekropolii Dra Abu el-Naga.

Źródło: livescience.com, reshafim.org, touregypt.net