Starożytny Bliski Wschód

Cesarz, który zgorszył Rzym. Kim był Heliogabal?

Panował zaledwie cztery lata, lecz już w starożytności zyskał opinię wyjątkowo złego władcy. Cesarz z dynastii Sewerów słynął z łamania tradycji dworskich i religijnych, a wiele jego zachowań wywoływało ponoć powszechne zgorszenie.

Czy starożytni Egipcjanie potrafili pływać?

Od początku istnienia cywilizacji egipskiej życie w regionie zależało od corocznych wylewów Nilu. Można by więc sądzić, że pływanie było umiejętnością powszechną. Czy rzeczywiście starożytni Egipcjanie potrafili pływać i jaki był ich stosunek do wody?

Olga Ignatowska

Zapomniany skarb wikingów spod Elbląga

Nie wszyscy wiedzą, że pod dzisiejszym Elblągiem we wczesnym średniowieczu znajdowała się osada Truso, którą zamieszkiwali Skandynawowie. Jeszcze mniej osób słyszało, że odkryto tam skarb. Oprócz arabskich monet znalazła się tam jedna perska drachma…

Niepełnosprawność w starożytnym Egipcie

Choć starożytny Egipt kojarzy się dziś z silnymi, zdrowymi budowniczymi monumentalnych konstrukcji, warto pamiętać, że żyli tam także ludzie z niepełnosprawnościami. Jak przedstawiano ich w egipskiej sztuce? Na jakie schorzenia cierpieli? Czy kalectwo było akceptowane?

Olga Ignatowska

Eckart Frahm – „Asyria. Powstanie i upadek pierwszego imperium w historii świata” – recenzja i ocena

Praca Eckarta Frahma to przekrojowe spojrzenie na dzieje Asyrii. I trzeba od razu powiedzieć – otrzymaliśmy dzieło ważne i inspirujące.

Aszurbanipal – uczony, sadysta, myśliwy i król

Polował na dzikiego zwierza, przypisywał sobie sukcesy innych, a po sobie pozostawił kraj pogrążony w kryzysie. Aszurbanipal dbał o jedno z całą pewnością: o własną propagandę.

Eckart Frahm

Mirra i kadzidło – starożytna historia orientalnych wonności

Przyprawy i wonności Orientu zawsze wzbudzały w Europejczykach wielkie zainteresowanie. Mirra, kadzidło, balsamy i inne roślinne wspaniałości okryte są nimbem tajemnicy. Spróbujemy uchylić nieco jej rąbka.

Tomasz Brodzki

Piotr Kołodziejczyk – „Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu” – recenzja i ocena

Dzieje Bliskiego Wschodu to historia niebywałych sukcesów i zaskakujących porażek. Jeśli chcecie dowiedzieć się, jak żyło się kilka tysięcy lat temu, sięgnijcie po książkę Piotra Kołodziejczyka.

Archeolodzy obalili jeden z mitów państwa Izrael. Żydzi zbudowali na nim swoją legendę

Rzymskie oblężenie żydowskiej twierdzy Masada, uważanej za symbol heroicznego oporu, mogło trwać tygodnie, a nie lata – do takiego wniosku doszła grupa archeologów. Dokonane przez nich odkrycie sugeruje, że Rzymianie pokonali żydowskich buntowników w tej fortecy znacznie szybciej, niż dotychczas sądzono. Oblężenie Masady i zbiorowe samobójstwo jej obrońców stało się ważną częścią DNA państwa izraelskiego.

Paweł Nowosad

„Izrael-Palestyna. Wojna bez końca”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

Autorzy najnowszego Pomocnika Historycznego „Polityki” przyjrzeli się konfliktowi izraelsko-palestyńskiemu, który słusznie określono jako wojnę bez końca. Co w nim znajdziemy?

Cezary Wołodkowicz

Wywiady

Łukasz Ścisłowicz: Dzieje rzymskie stanowią zwierciadło współczesnej cywilizacji

Dlaczego historia starożytnego Rzymu nie przestaje fascynować? W jaki sposób w latach 218-238 n.e. na cesarskim tronie zasiadali ludzie, którzy nigdy nie powinni rządzić imperium? Na te i wiele innych pytań odpowiada Łukasz Ścisłowicz, autor e-booka „Pastuch panem Rzymu”.

Rafał Gumiński

Dominique Charpin – „Sztuka czytania i pisania w Babilonie” – recenzja i ocena

Znak, rylec, gliniana tabliczka. Właśnie przezwyciężenie ulotności mowy wyznaczyło kierunek rozwoju cywilizacji Doliny Tygrysu i Eufratu. Dominique Charpin w niezwykle kompetentny sposób analizuje fenomen pisma – spoiwa kulturowej ciągłości ludów Mezopotamii.

Łukasz Ścisłowicz

Król Herod Wielki – nie taki straszny jak Biblia opisuje?

Król Herod Wielki, bohater trzeciego odcinka „Tak było, nie zmyślam”, nie jest postacią powszechnie lubianą. W końcu Heroda kojarzymy w zasadzie tylko z biblijną historią o rzezi niewiniątek... Był jednak utalentowanym administratorem i budowniczym, a historia o niewiniątkach wydaje się wyssana z palca. Poznajcie króla Heroda Wielkiego!

Święty Mikołaj - drugi film nowego projektu „Tak było, nie zmyślam!”. Kim był?

Jutro, 6 grudnia, obchodzimy wspomnienie śmierci biskupa z Miry, którego dziś nazywamy Świętym Mikołajem. Polecamy materiał, w którym dowiecie się jaką drogę przebył!

Grobowiec Tutanchamona: polski wątek

„Czy coś Pan widzi?” – zapytał lord Carnarvon archeologa, który wetknął do wnętrza grobowca świecę. „Tak. To jest cudowne!” – odparł Howard Carter. 26 listopada 1922 r., otwarto grobowiec Tutanchamona. Czy zajrzał do niego również Polak, Aleksander Laszenko?

Nauka w Polsce

Konstanty Gebert – „Pokój z widokiem na wojnę. Historia Izraela” – recenzja i ocena

Historia współczesnego Izraela naznaczona jest wojną. W obliczu jej kolejnej odsłony warto sięgnąć po napisaną z rozmachem pracę poświęconą poprzednim konfliktom w tej części świata.

Piotr Bejrowski

Lloyd Llewellyn-Jones – „Persowie. Epoka Wielkich Królów” – recenzja i ocena

Na polskim rynku wydawniczym ze świecą szukać trzeba było prac, które nie przedstawiałyby imperium Achemenidów jako dzikiego i krwiożerczego najeźdźcy próbującego wdeptać w ziemię greckie państwa-miasta. To się zmieniło.

Dilek Zaptcioglu-Gottschlich , Jürgen Gottschlich

Jak Niemcy rozkradali starożytne dzieła sztuki?

Zamiast ocalić starożytne skarby – rozkradali je. Ołtarz pergamoński, popiersie Nefretete i skarb Priama to tylko niektóre bezcenne zabytki, które padły łupem niemieckich archeologów.

Jaką rolę pełniły królowe i nałożnice w Imperium Achemenidów?

Czego władcy starożytnej Persji oczekiwali od kobiet? Jakie znaczenie dla Imperium miał akt płciowy?

Lloyd Llewellyn-Jones

Konkursy

Konkurs: Persowie. Epoka Wielkich Królów

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Persowie. Epoka Wielkich Królów” Wydawnictwa Rebis.

Lloyd Llewellyn-Jones – „Persowie. Epoka Wielkich Królów”

Lloyd Llewellyn–Jones w książce „Persowie. Epoka Wielkich Królów” opisuje opartą na perskich źródłach historię imperium Achemenidów.

Aleksander Krawczuk – „Rzym i Jerozolima” – recenzja i ocena

Trylogia „Rzym i Jerozolima” zmarłego niedawno Aleksandra Krawczuka to pozycja, której nie sposób nie polecić. Dlaczego wciąż warto wracać do prac profesora?

Herod Wielki jako budowniczy

Herod Wielki był królem Judei z łaski Rzymu. Pod koniec życia dopuścił się wielu mordów, jednak zasłynął również jako budowniczy. Jakimi słynne budowle powstały za jego panowania?

Aleksander Krawczuk

Na świecie żyje już 8 miliardów ludzi. A kiedy żyło nas 1, 2, 3 czy 7 miliardów?

Według najnowszych danych liczba ludności na świecie przekroczyła 8 miliardów. Ile osób mieszkało na Ziemi w dobie neolitu i kiedy ludność osiągnęła pierwszy miliard?

Władza i społeczeństwo w filozofii augustiańskiej

Koncepcje polityczne w filozofii augustiańskiej wydają się być aktualne nawet w dzisiejszym świecie. Na czym polega ich uniwersalizm? Dlaczego człowiek nigdy nie stworzy idealnego społeczeństwa?

Szymon Szaliga

Starożytna „klimatyzacja”? Oto Irańskie łapacze wiatru

Jak w średniowieczu i być może w starożytności radzono sobie z upałami? Na terenie Iranu, ale też innych części Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, gdzie notuje się jedne z najwyższych temperatur na świecie, znaleziono rozwiązanie banalne, niezwykle skuteczne i na dodatek estetyczne – łapacze wiatru.

Szymon Zdziebłowski – „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” – recenzja i ocena

Szymon Zdziebłowski rozprawia się z szeregiem mitów, jakie narosły wokół słynnej Piramidy Cheopsa. Czy warto sięgnąć po jego najnowszą książkę?

Augustynizm: filozofia świętego grzesznika

Święty Augustyn jest dziś jednym z największych filozofów w historii myśli europejskiej. Jego życie nie należało jednak do wzorcowego przykładu świętości. Jak te doświadczenia wpłynęły na augustynizm?

Szymon Szaliga

Zamienili kaszę w piwo! Jak tego dokonali? Video

Zapraszamy Was w kulinarną podróż po starożytnym Egipcie. Na kanale YouTube „Skryptorium” odkryjecie materiał, który wyjaśnia czym żywili się dawniej Egipcjanie i jak przygotowywali posiłki.

Starożytna historia piwa Podcast

Od wieków piwo jest znane ludzkości. Kto i w jaki sposób je wynalazł, oraz jakie były jego pierwotne zastosowania? Posłuchaj naszego podcastu!

Gdy Chrystus miał pięć lat

Choć Rzym stanowił jedno z największych imperiów w dziejach, to historia nie kończy się tylko na jego potędze. Jak wyglądał świat, gdy dorastający Jezus z Nazaretu miał raptem kilka lat? Jakimi wydarzeniami żyli mieszkańcy Germanii, Panonii, a nawet odległych Chin?

Wojciech Roszkowski

Opinie

Kim (nie) byli trzej królowie?

Mogli być zaratusztriańskimi kapłanami, albo też astrologami wnikliwie obserwującymi niebo. Niektórzy twierdzą, że byli bogaczami z różnych zakątków świata. Mogli też w ogóle nie istnieć, a opowieść o nich jest jedynie symboliczną legendą biblijną. Kim byli Trzej Królowie i dlaczego ich święto było jednym z najważniejszych w Kościele?

Sebastian Adamkiewicz

Assasin’s Creed: Discovery Tour – wirtualna wycieczka po historii

Wprowadzony pierwszy raz w 2018 roku tryb Discovery Tour pozwala na swobodne, nie zmącone walką przemierzanie ptolemejskiego Egiptu z czasów Kleopatry VII, Grecji w czasie wojny peloponeskiej, oraz Skandynawii i Anglii w dobie wikińskich podbojów.

Rafał Gumiński

Sensacyjne odkrycie – badacze wskazali możliwe miejsce narodzin św. Piotra

Zespół archeologów prowadzący prace w Izraelu dokonał wyjątkowego odkrycia. W murach starożytnego kościoła badacze znaleźli liczącą ponad tysiąc lat mozaikę z modlitwą do świętego Piotra. Zdaniem archeologów może ona wskazywać na miejsce narodzin apostoła.

Natalia Pochroń

Zaginiona świątynia boga Ra odkryta przez polsko-włoską ekspedycję archeologiczną

Polsko-włoska ekspedycja archeologiczna odkryła w Egipcie relikty ceglanego budynku sprzed 4500 lat. Ruiny mogą stanowić pozostałość jednej z czterech zaginionych „świątyń solarnych” z czasów V dynastii.

Natalia Stawarz

„Solarna rewolucja” Echnatona

W starożytnym Egipcie nastały dni, w których świątynie stawiano bez ścian i dachów. Faraon porzucił wielowiekową tradycję i skierował się ku monoteizmowi. Echa tej gwałtownej rewolucji nie wygasły do dziś, zwłaszcza że był to zagadkowy epizod w historii egipskiego państwa. Jak możemy interpretować postępowanie Echnatona?

Jakub Węgrzynowski

Kamień z Rosetty: najważniejszy zabytek starożytnego piśmiennictwa?

Kamień z Rosetty to jeden z najbardziej znanych zabytków starożytnego Egiptu. Ten ważący ponad 760 kilogramów kamienny artefakt pozwolił na odczytanie egipskich hieroglifów i jest dziś jednym z najważniejszych obiektów w British Museum. Oto krótka historia kamienia z Rosetty.

Przetłumaczono najstarszą hebrajską inskrypcję: to tabliczka złorzecząca

Badacze z Associates for Biblical Research odczytali inskrypcje z ołowianej tabliczki, odkrytej na górze Ebal w Palestynie. Jest to tzw. tabliczka złorzecząca, będąca prawdopodobnie najstarszym zabytkiem z zapiskami w języku hebrajskim.

Sonda Histmag.org – Która kobieta z poniższych była Twoim zdaniem najsłynniejszą femme fatale?

Wiemy już, która z kobiet jest najsłynniejszą femme fatale według naszych Czytelników. Zobaczcie, jak głosowali w naszej sondzie i zajrzyjcie do kolejnej, w której pytamy o zabójstwo polityczne wszech czasów!

Dominik Stasiak – „Kadesz 1274 p.n.e.” – recenzja i ocena

Pierwszą w miarę udokumentowaną bitwą ludzkości jest starcie pod Megiddo w 1479 r. p.n.e., jednak starciem, które można szerzej przynajmniej spróbować opisać jest bitwa pod Kadesz z 1274 r. p.n.e. I właśnie tę batalię postanowił przybliżyć czytelnikom serii Historycznych Bitew Dominik Stasiak.

Michał Staniszewski

W przededniu bitwy pod Kadesz

W piątym roku panowania Ramzesa II doszło do bitwy pod Kadesz nad Orontesem. Starcie między wojskami egipskimi i hetyckimi sprzed 3,3 tysiąca lat to jedna z najlepiej udokumentowanych bitew starożytności.

Dominik Stasiak

Dominik Stasiak – „Kadesz 1274 p.n.e.”

W książce „Kadesz 1274 p.n.e.” Dominik Stasiak szczegółowo opisuje jedną z najsłynniejszych batalii starożytnego Bliskiego Wschodu, która została stoczona w XIII stuleciu przed naszą erą. Autor rekonstruuje okoliczności i przebieg bitwy, a także ukazuje wojskowość epoki.

Arka Przymierza: etiopski ślad świętej relikwii

Etiopska księga „Kebra Nagast" opowiada o romansie króla Salomona i królowej Saby, którego owocem był syn Menelik. W przyszłości młodzieniec miał potajemnie wywieźć z Jerozolimy Arkę Przymierza. Czy tablice z podyktowanymi Mojżeszowi przykazaniami faktycznie znajdują się dziś w etiopskim mieście Aksum?

Piotr Bejrowski

Bogusław Kwiatkowski – „Poczet faraonów” – recenzja i ocena

Bogusław Kwiatkowski postawił przed sobą niewątpliwie ambitne zadanie – ukazanie sylwetek ponad dwustu władców, którzy rządzili dawnym Egiptem. Niedawno ukazało się drugie wydanie „Pocztu faraonów” Bogusława Kwiatkowskiego.

Sonda Histmag.org – Która antyczna cywilizacja miała największy wpływ na kształt dzisiejszego społeczeństwa?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy, która antyczna cywilizacja miała największy wpływ na kształt dzisiejszego społeczeństwa? Zobaczcie sami, jak głosowali nasi Czytelnicy! Teraz z kolei pytamy o to, który z ważnych historycznie dni w roku powinien Waszym zdaniem być dodatkowym dniem wolnym?

Julia Obrycka

Rytuały pogrzebowe i rodzaje pochówków na przestrzeni wieków – Przemysław Mrówka, współpracownik Histmag.org w audycji RMF FM!

Gościem audycji RMF FM był Przemysław Mrówka – współpracownik portalu Histmag. Opowiedział o tym, jak zmieniały się formy pochówków na przestrzeni wieków, a wraz z tym – podejście do śmierci i zmarłych.

Powołanie Szymona bar Kochby

Po powstaniu żydowskim Jerozolima wraz ze Świątynią została zburzona. Młody sofer, Szymon bar Kochba, ma zamiar odwiedzić ruiny świętego miasta pomimo zakazu. Bo, jak pisał psalmista, biada temu, kto nie pamiętałby o Jeruzalem.

Wojciech Dutka

Bogusław Kwiatkowski – „Poczet faraonów”

Książka Bogusława Kwiatkowskiego „Poczet faraonów” przedstawia w porządku chronologicznym ponad 200 postaci, znanych władców starożytnego Egiptu. Publikacja o charakterze popularnonaukowym, oparta na źródłach starożytnych i najnowszych badaniach, jest lekturą dla każdego, kto interesuje się historią.

Wojciech Dutka – „Apokryf”

W książce „Apokryf” Wojciech Dutka kreśli świat starożytny II wieku naszej ery w sposób epicki, wciągający czytelnika w suspens powieści szkatułkowej, nie dając mu wytchnąć. To poruszająca opowieść o zagładzie, jaką Rzymianie zgotowali Żydom...

Kim byli królowie Egiptu i jakie były początki ich władzy?

Śmierć Ramzesa II wstrząsnęła państwem – odszedł władca uznawany za nieśmiertelnego. Dla Egipcjan mógł to być znak upadku Maat, koniec znanego porządku kosmicznego, za który odpowiadali faraonowie. Kim byli i jakie były początki ich władzy?

Jakub Węgrzynowski

„Rome: Total War” po latach okiem historyka – recenzja i ocena

Seria „Total War” z pewnością nie była nigdy obojętna fanom gier strategicznych. Z ich ust słychać skrajne opinie albo wychwalające ją pod niebiosa, albo ostro krytykujące. Niemniej, żaden z nich nie będzie podważał roli tej gry w historii przemysłu gamingowego. Cofnijmy się do roku 2004 i przyjrzyjmy przełomowemu produktowi The Creative Assembly, jakim jest „Rome: Total War”.

Maksymilian Krasoń

„Age of Empires” po latach okiem historyka – recenzja i ocena

Serii „Age of Empires” nie trzeba jakoś szczególnie przedstawiać fanom strategii czasu rzeczywistego. Postanowiłem odbyć nostalgiczną podróż i przyjrzeć się, jak po latach radzi sobie pierwsza część produkcji Ensemble Studios.

Maksymilian Krasoń

Conn Iggulden – „Bramy Aten” – recenzja i ocena

Perski król zwraca uwagę na konglomerat helleńskich państewek, leżących tuż za Morzem Egejskim. To przyczynek do słynnych wojen grecko-perskich znanych z dzieła Herodota. Ale tym razem przedstawia je Conn Iggulden w powieści „Bramy Aten”.

Michał Staniszewski

Dariusz i Kserkses na ruinach Sardes

Dariusz Wielki ma świadomość, że jego dni są policzone. Obserwuje ruiny Sardes, niegdyś wspaniałego miasta, które Grecy zmienili w stos pogrzebowy. Potężnemu ojcu towarzyszy następca tronu, Kserkses.

Conn Iggulden

Conn Iggulden – „Bramy Aten”

Książka Conna Igguldena „Bramy Aten” to pierwszy tom „Ateńczyka” – nowej trylogii autora bestsellerowych powieści o Juliuszu Cezarze z serii „Imperator” oraz „Sokoła spartańskiego”! Książka brawurowo przedstawia dwie spośród najsławniejszych bitew starożytnego świata oraz losy ludzi, którzy kierowani umiłowaniem wolności popełniają czyny zarówno nikczemne, jak i bohaterskie.

Szybka lekcja strzelania ze starożytnej procy Video

Proca była jedną z najstarszych broni miotających. Choć była bardzo łatwa do wykonania, to sama umiejętność dalekiego i celnego rzutu przy jej użyciu wymagała wiele wprawy. Jeśli chcecie zobaczyć, jak wyrzucać pocisk z procy, zobaczcie krótki filmik z kanału Legio XXI Rapax!

Julia Obrycka

Jak wyglądała codzienna toaleta Kleopatry?

Ulubioną służącą Kleopatry była Eiras, która zajmowała się wyglądem swojej pani. Jaki makijaż nosiła ostatnia królowa hellenistycznego Egiptu? Jakich kosmetyków używała? W jaki sposób dbała o higienę intymną?

Alberto Angela

Alberto Angela – „Kleopatra. Królowa, która rzuciła wyzwanie Rzymowi i zdobyła wieczną sławę”

W swojej najnowszej książce „Kleopatra. Królowa, która rzuciła wyzwanie Rzymowi i zdobyła wieczną sławę” Alberto Angela proponuje Czytelnikom wyprawę do czasów Kleopatry, Juliusza Cezara, Marka Antoniusza i Oktawiana Augusta! Do starożytnego Rzymu wstrząsanego wewnętrznymi wojnami u schyłku republiki i do Egiptu epoki ptolemejskiej.