Fotografia w Muzeum. Między dokumentem a obiektem – spotkanie w Muzeum Warszawy
Trzy rodzaje obrazów fotograficznych prezentowane w książce: przeźrocza, czarno-białe odbitki i kolorowe skany, mają jedno źródło – kolorową kliszę Agfy, od 1975 roku znajdującą się w zbiorach Muzeum Warszawy, naświetloną na Starówce w sierpniu 1944 roku przez uczestniczkę powstania warszawskiego, Ewę Faryaszewską. Opisując historię tych unikatowych zdjęć od momentu ich powstania do dzisiaj, autorka tekstu dr Magdalena Wróblewska, wnikliwie analizuje, co o fotografii i praktykach z nią związanych mówią te celuloidowe slajdy, papierowe odbitki i cyfrowe pliki. Czym jest fotografia zarówno w chwili utrwalanych wydarzeń historycznych – w tym wypadku epizodów powstania warszawskiego, jak i potem, w procesach pisania historii, ale także wytwarzania na nowo jej świadectw? Jaką rolę pełni jako dokument czy ilustracja? Jak funkcjonuje włączona do kolekcji muzealnej? Jak przebiega nieuchronny proces jej niszczenia ściśle związany z przechowywaniem?
W spotkaniu wezmą udział także: Karolina Puchała-Rojek - historyczka fotografii (Fundacja Archeologia Fotografii); Anna Seweryn - konserwatorka (Archiwum Narodowe w Krakowie); dr hab. Andrzej Leśniak - historyk sztuki (Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną ASP Warszawa); Jakub Certowicz i Jędrzej Sokołowski - fotografowie (Skanery Niewiarygodne).
Instytut Historii PAN, Sala im. Joachima Lelewela, Rynek Starego Miasta 29/31, Warszawa
4 marca 2015, godz. 18:30
Obowiązuje rejestracja online.
Partnerem wydarzenia jest Fundacja Archeologia Fotografii
Patronem spotkania jest Histmag.org
Więcej o książce
Publikacja składa się z dwóch części: ilustracyjnej, obejmującej reprodukcje fotografii autorstwa Ewy Faryaszewskiej oraz teoretycznej – opisu i interpretacji prezentowanych obrazów dokonanych przez dr Magdalenę Wróblewską.
Ewa Faryaszewska przyjechała do Warszawy w 1938 roku, by rozpocząć studia na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, w pracowni Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. W czasie okupacji kontynuowała studia, a podczas powstania warszawskiego była łączniczką batalionu „Wigry”. Powstanie zastało ją na Starym Mieście, gdzie mieszkała z przyjaciółmi ze studiów w domu-pracowni przy ul. Rybaki. Niemalże od początku powstania działała w grupie ratującej dobra kultury na terenie Starówki. Wraz z innymi członkami grupy przenosiła dzieła sztuki z kościołów i domów do piwnicy jednej z kamienic, w których mieściło się Muzeum Dawnej Warszawy, obecnie Muzeum Warszawy. Podczas tych akcji fotografowała zrujnowaną Starówkę.
Kolorowy film Agfy nie był jedynym naświetlonym przez nią w sierpniu 1944 roku, ale prawdopodobnie jedynym kolorowym. Faryaszewska nie była zawodową dokumentalistką, nie fotografowała według planu, nie miała założeń. Poruszone, nieostre obrazy, przypadkowe kadry są wynikiem działań grupy, przemieszczania się po płonącym mieście, gdzie toczyły się walki. Ewa Faryaszewska zginęła podczas akcji, ranna 28 sierpnia. Rolkę filmu Agfa zabrała ze sobą jej matka Irena Faryaszewska, która była przy jej śmieci. Wywołała ją prawdopodobnie w połowie lat 50. W 1975 roku pocięty na slajdy film przekazała do Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, obecnie Muzeum Warszawy.
Digitalizacja kliszy została wykonana metodą fotograficzną z użyciem aparatu cyfrowego wysokiej klasy oraz obiektywu typu makro. Zastosowanie tego rodzaju sprzętu umożliwiło wierne wydobycie niuansów niewidocznych dla skanera i zapewniło wysoką jakość odwzorowania. Wybór tej metody digitalizacji był także istotny z punku widzenia bezpieczeństwa kliszy oraz wydajności pracy. Metoda fotograficzna umożliwiła również uzyskanie obrazu całej klatki filmu łącznie z perforacją, co nie jest możliwe w większości skanerów.
Dr Magdalena Wróblewska - badaczka i historyczka fotografii. Pracuje w Instytucie Historii Sztuki UW. Stypendystka Lieven Gevaert Research Centre for Photography w Leuven (2010), Kunsthistorisches Institut in Florenz – Max-Planck-Institut (2012–2014) oraz Henry Moore Institute (2014). Autorka i współautorka wielu publikacji i książek poświęconych historii i teorii fotografii, m.in. „Interpretować fotografię” i „Bronisław Schlabs. Krok w nowoczesność”, a także esejów o sztuce na portalu Culture.pl
Książka dostępna jest w sklepie internetowym Muzeum Warszawy.
Podczas spotkania będzie można nabyć ją w promocyjnej cenie.
