Hezbollah: skąd wzięła się „partia Boga”?

Hezbollah to osiadła w Libanie militarno-polityczna organizacja radykalnych sziytów (jeden z głównych nurtów islamu) mająca wsparcie ideowe i finansowe w Iranie. Profil organizacji jest antysemicki i antyzachodni, szerzy ona koncepcję panislamizmu w rozumieniu Ruhollaha Chomejniego. W bejruckim parlamencie Hezbollah tworzy ważną siłę polityczną. Co jakiś czas w kontekście zamachów terrorystycznych, a także konfliktów zbrojnych i napięć politycznych na Bliskim Wschodzie, w mediach powracają wzmianki o tej organizacji. Jaka jest geneza Hebzollahu?

Hezbollah – początki organizacji

Choć korzeni Hezbollahu należy szukać w wydarzeniach stojących u podstaw uzyskania przez Liban niepodległości (1943 rok), a także późniejszej wojny domowej (od 1975 roku), przyjmuje się, że organizacja ta powstała w czasie izraelskiej inwazji na Liban, najprawdopodobniej w 1982 roku. Początkowo została stworzona jako grupa zbrojna, która obrała sobie za cel walkę z okupującymi terytorium Libanu siłami izraelskimi i innymi siłami zbrojnymi. Szybko zaangażowała się również w działalność polityczną.

Trzy lata później ukazał się jej list otwarty – manifest informujący o kierunku ideologicznym i programowym partii.  Mowa w nim o „rozwianiu amerykańskich marzeń w Libanie” i czynnej walce z izraelską okupacją. Za swój podstawowy cel twórcy Hezbollahu uznawali walkę z Izraelem, który – jak stwierdzili – „ma zostać unicestwiony”. Organizacja nie przewidywała żadnych negocjacji pokojowych z tym państwem.

Wśród założycieli Hezbollahu wymienia się Abbasa al-Musawiego oraz Hasana Nasrallaha. Sama działalność prowadzona była pod duchowym przywództwem ajatollaha Ruhollaha Chomejniego. Powstanie Hezbollahu nie byłoby możliwe, gdyby nie zaangażowanie Iranu. Ważny jest tu zwłaszcza religijny kontekst – mniejszość szyicka długo nie miała swojej reprezentacji w kraju, co szyicki Iran wykorzystał, tworząc na obcym terytorium zależną od siebie organizację skierowaną przeciwko wrogiemu Izraelowi.

Hezbollah – „partia Boga” i ataki terrorystyczne

Dosłowna nazwa Hezbollah oznacza „partia Boga” – to słowa zaczerpnięte z Koranu. Choć Izrael, USA oraz ONZ w licznych rezolucjach kierowanych do Libanu domagały się rozbrojenia organizacji, ta nie zastosowała się do nich. Przeciwnie.

Bojownikom przypisuje się szeregu aktów terroru. W 1983 roku członkowie tej organizacji przeprowadzili zamachy bombowe na ambasadę USA w Bejrucie, a także na koszary, w których stacjonowały siły francuskie i amerykańskie. W obu tych zamachach zginęło łącznie 368 osób. Rok później doszło do kolejnego ataku na placówkę dyplomatyczną Stanów Zjednoczonych – wówczas w ataku zginęło kilkadziesiąt osób. Hezbollah miał także stać za dokonanymi w latach 90. zamachami na ambasady Izraela w Buenos Aires i Londynie oraz samobójczym atakiem bombowym na autobus z izraelskimi turystami w Bułgarii.

7 października 2023 roku, po atakach przeprowadzonych przez Hamas i wymierzonych w Izraelczyków (terroryści zabili ponad 1000 osób, w tym ponad 700 cywili), Hezbollah wydał oświadczenie. Jego ówczesny przywódca Nasrallah pogratulował w nim Palestyńczykom heroicznej walki i wezwał do wsparcia Palestyny. Sam zginął 27 września 2024 roku w izraelskim ataku rakietowym.

Zapisz się za darmo do naszego cotygodniowego newslettera!

Źródła:

• Doctrine of Hezbollah, [dostęp: 2.10.2024 r.].
  
• Kane J.R.,, A Life Cycle Analysis of Hezbollah: Where the Group Came from and Where It Is Going, „American Intelligence Journal”, Vol. 35, No. 2, Counterintelligence and the Insider Threat (2018), s. 67-73.

• Ożarowski R., Podstawy ideologiczne libańskiego Hezbollahu, „Cywilizacja I Polityka”, (12), s. 145–158.

• Robinson K., What is Hezbollah? What to know about its origins, structure and history,  [dostęp: 2.10.2024 r.].