Katastrofa budowlana na Moście Poniatowskiego w Warszawie
Zobacz także:
- Józef Poniatowski: „Większy niż król ten książę”?
- Historycznym tramwajem przez Warszawę, której już nie ma
- Demonstracja przekształcona w przewrót
Most zbudowano według projektu inżynierów Mieczysława Marszewskiego, Bronisława Plebińskiego i Wacława Paszkowskiego. Rosyjskie władze wojskowe zdecydowały, że przy wjeździe muszą powstać wieżyce, które będą pełniły funkcje obronne. Początkowo planowano, że most będzie przeznaczony dla ruchu kolejowego, kołowego i pieszego, ale ostatecznie założenia te zmodyfikowano. Mówiło się, że miała to być największa warszawska inwestycja od czasu budowy systemu kanalizacji, a gdy w grę wchodzą duże pieniądze, może pojawić się także kwestia korupcji. Nie inaczej było tym razem. Most budowano bowiem w cieniu skandalu. Mieczysław Marszewski, który kierował pracami, przyjął łapówkę wynoszącą 100 tys. rubli.
Przeprawę otwarto oficjalnie 6 stycznia 1914 roku. Nie tylko ułatwiała podróż z jednej strony Wisły na drugą, ale miała też wpływ na rozwój Saskiej Kępy i Grochowa.
Most był kilkakrotnie niszczony. Najpierw w 1915 roku, kiedy wojska rosyjskie wycofywały się z Warszawy, wysadziły górne części dwóch filarów przeprawy. Obiekt odbudowano dopiero w latach 1921–1927. Następnie, 13 września 1944 roku podczas II wojny światowej został ponownie wysadzony w powietrze. Tym razem przez Niemców. Destrukcji uległy wówczas cztery stalowe przęsła łukowe mostu o łącznej długości 274 metrów i jedno żelbetowe przęsło wiaduktu długości 19 metrów. To nie wszystko, bowiem zniszczone zostały też filary mostu.
Odbudowa ruszyła tuż po wojnie. Zgodnie z planem rekonstrukcji mostu przewidywano jego częściowe oddanie do użytku na początku roku 1946, a całkowite ukończenie na miesiące letnie 1946 roku. Prace nad budową konstrukcji czterech przęseł realizowała huta „Pokój“ w Nowym Bytomiu oraz Wytwórnia Wagonów i Mostów w Chorzowie.
W „Sprawozdaniu z działalności komitetu województwa śląsko-dąbrowskiego dla odbudowy Warszawy w Katowicach”, zaznaczono, że „decyzja fundacji i budowy zapadła w Katowicach, w początkach czerwca 1945 r. Już 26. 6. prasa doniosła, że w hutach śląskich rozpoczęto prace nad konstrukcją mostu. Pierwsze pociągi z gotowymi elementami mostu wyszły z Chorzowa 23. 8. 1945 r.”.
Konstrukcja mostu ważąca 2200 ton została wykonana w 11 tygodni. Wszystko szło zgodnie z planem aż do 4 grudnia 1945 roku, kiedy miała miejsce katastrofa budowlana. Zawaliło się siedem łuków trzeciego przęsła. W wyniku zdarzenia śmierć poniosła jedna osoba, bowiem zginął 21-letni monter, a rannych zostało jeszcze dziewięć innych osób.
Finalnie, terminu oddania mostu do użytku udało się dotrzymać i nastąpiło to 22 lipca 1946 roku. Co ciekawe, uruchomiono też pierwsze powojenne tramwajowe połączenie dwóch brzegów Wisły. Kolejne zmiany w konstrukcji mostu nastąpiły w latach 1963–1966, kiedy zbudowano drugą łącznicę z Wisłostradą, a most poszerzono o 4 metry, które uzyskano kosztem likwidacji chodników i wnęk. Później, w latach 1985–1990, wymieniono konstrukcję stalową wiaduktu na nową. Ostatnie prace remontowe prowadzono w latach 2004-2005, kiedy to odnowiono obydwie wieżyczki na moście oraz od nowa zbudowano pawilony wiaduktu.
Bibliografia:
Encyklopedia Warszawy, Warszawa 1994.
J. Górski, Drugie narodziny miasta. Warszawa 1945. Warszawa, 1976.
Sprawozdaniu z działalności komitetu województwa śląsko-dąbrowskiego dla odbudowy Warszawy w Katowicach, Katowice 1946.
