Muzea i ośrodki edukacyjne przy polskich parkach narodowych - te miejsca warto zwiedzić! [MAPA]
Zobacz mapę w wyższej rozdzielczości – LINK
Spośród 23 polskich parków narodowych aż 16 posiada na swoim terenie różnego rodzaju placówki edukacyjne. Wspólnie z nami możecie je poznać, również od środka! Poniższa lista przedstawiona jest alfabetycznie względem nazw odpowiednich parków narodowych.
Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego, Zawoja
Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego w efektowny sposób prezentuje zagadnienia związane z przyrodą Babiej Góry, kulturą lokalnej społeczności i ekologią. Dzięki wyposażeniu ośrodka w nowoczesny sprzęt multimedialny zwiedzający mogą posłuchać odgłosów lasu i zwierząt w nim mieszkających, a także podziwiać górskie widoki.
Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego (fot. Mk86) CC BY-SA 3.0 W ośrodku zorganizowano cztery wystawy stałe:
- Roślinność Babiej Góry – prezentacja walorów babiogórskiej przyrody, piętrowego układu roślinności, zwierząt zamieszkujących teren Parku;
- Stylizacja chaty góralskiej – prezentacja wystroju izb góralskich (czarnej i białej), oryginalnych sprzętów używanych w gospodarstwach domowych, strojów górali babiogórskich, narzędzi używanych przy hodowli owiec i produkcji sera;
- Panorama Babiej Góry – prezentacja układu sieci wodnej (potoków, źródeł), tras szlaków turystycznych;
- Mini galeria „Pod Cylem” – prezentacja prac regionalnych twórców ludowych.
Ponadto, przed budynkiem ośrodka zorganizowano Ogród Roślin Babiogórskich oraz Ogród Zmysłów.
Wypchany ryś w Ośrodku Edukacyjnym Babiogórskiego Parku Narodowego, Zawoja (fot. Mateusz Giełczyński) CC BY-SA 3.0 Muzeum Przyrodniczo-Leśne Białowieskiego Parku Narodowego, Białowieża
fot. Tomasz Kołodziejczak, wszystkie prawa zastrzeżone Muzeum Przyrodniczo-Leśne BPN to najstarsze muzeum w polskich parkach narodowych. Jego tradycje sięgają okresu międzywojennego, a w swoich zbiorach posiada wiele cennych kolekcji naukowych i rzadkich okazów. Muzeum ma siedzibę w nowoczesnym budynku, w którym w innowacyjny i atrakcyjny sposób prezentowane są zbiory przyrodnicze z dziedziny zoologii, botaniki czy historycznego użytkowania Puszczy. Szczególnie silny akcent położony jest na procesy ekologiczne charakterystyczne dla Białowieskiego PN.
W części kulturowej ekspozycji stałej ukazano sposoby historycznego użytkowania Puszczy na przestrzeni wieków (sianokosy, bartnictwo, przerób drewna na terpentynę i węgiel drzewny, wąskotorowe kolejki leśne).
fot. Tomasz Kołodziejczak, wszystkie prawa zastrzeżone Wszystkie zagadnienia przyrodnicze przedstawiane są blokami problemowymi za pośrednictwem realistycznych dioram przedstawiających zwierzęta, grzyby, rośliny w ich naturalnych środowiskach. W realizacji dioram wykorzystano wiele środków ekspresyjnego wyrazu: światło sceniczne, dźwięki (jak naturalne odgłosy ptaków, dużych ssaków), wielkoformatowe, barwne fotografie, makiety.
fot. Tomasz Kołodziejczak, wszystkie prawa zastrzeżone Muzeum Przyrodniczo-Leśne to także stale zmieniające się wystawy czasowe, wieża widokowa oraz kiosk z pamiątkami (przy kasie Muzeum) oferujący publikacje o regionie, mapy, wydawnictwa własne o Białowieskim Parku Narodowym i ciekawe pamiątki.
Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne
Na ekspozycję muzealną składają się eksponaty związane z terenem Bieszczadów i obejmujące ich faunę i florę (także tę prehistoryczną), geologię, hydrologię czy etnografię.
- Ekspozycja „Bieszczady dawniej i dziś” przedstawia historię i współczesność regionu (osadnictwo, rozmieszczenie i architekturę obiektów sakralnych, dworów, pałaców). Urozmaicają ją modele architektoniczne cerkwi, wiejskiej chaty, dworu oraz sprzęty i narzędzia codziennego użytku.
- Ekspozycja „Wybrane zagadnienia z paleontologii” przedstawia w skrócie okresy i zasięgi zlodowaceń na obszarze Polski oraz szczątki zwierząt kopalnych (mamuta, jelenia olbrzymiego, niedźwiedzia jaskiniowego i żubra kopalnego), które wymarły pod koniec epoki lodowcowej (plejstocenu).
Szczególnie ciekawym eksponatem jest odlew gipsowy nosorożca włochatego znalezionego w Staruni na Podkarpaciu, w warstwach ziemi przesyconej solanką i ropą naftową. Ponadto poznajemy skamieniałości roślin i zwierząt oraz historię życia na Ziemi.
Ekspozycja Wodny Świat znajdującą się w Punkcie Informacji Turystycznej Drawieńskiego PN w Głusku
Ekspozycja ,,Wodny Świat'' w Głusku (wnętrze) fot. Tomasz Bogucki, wszystkie prawa zastrzeżone Jak wygląda życie pod wodą, w jeziorach i rzekach: jakie bytują tam ryby, jakie rośliny porastają dno lub brzegi? To wszystko można zobaczyć w specjalne zaprojektowanych akwariach na ekspozycji „Wodny Świat”. Zbiorniki podzielone są na trzy strefy: „akwarium Jezioro czarne”, „rzeka Drawa” oraz „akwarium kaskadowe z roślinami”.
Ekspozycja ,,Wodny Świat'' w Głusku (wnętrze) fot. Tomasz Bogucki, wszystkie prawa zastrzeżone Jednakże akwaria to niejedyna atrakcja w Punkcie Informacji Turystycznej w Głusku. Znajdują się tam bowiem także atrakcje dla osób zainteresowanych historią i kajakarstwem. Wystawa „Od flisaka do kajaka” obrazuje historyczne wykorzystanie wód rzeki Drawy przez dawnych mieszkańców terenów obecnego DPN. Natomiast w sali niebieskiej natomiast staną** dwa kajaki – symulatory, na których można wypróbować swoich sił i przekonać się, jak trudne do pokonania mogą okazać się wody Drawy.**
Ekspozycja „Wodny Świat” w Głusku fot. Tomasz Bogucki, wszystkie prawa zastrzeżone Bardzo ważnym miejscem jest kącik edukacyjny dla dzieci. Można tam m.in.: łowić na wędkę, rysować czy czytać mapę DPN pod okiem edukatora.
Kup e-booka „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć”:
Dostępna jest także druga część e-booka!
Zobacz mapę w wyższej rozdzielczości – LINK
Ekspozycja „Przyroda i historia Puszczy Kampinoskiej” znajdująca się w Muzeum Przyrodniczym Puszczy Kampinoskiej, Izabelin
fot. Centrum Edukacji KPN w Izabelinie, wszystkie prawa zastrzeżone Ekspozycja stała „Przyroda i historia Puszczy Kampinoskiej” składa się z dioram prezentujących cztery najbardziej typowe środowiska Puszczy Kampinoskiej (bór mieszany, las bagienny, łąka i wydma) wraz z występującymi tam roślinami i zwierzętami, a także pamiątki historii. Ponadto na wystawie prezentowane są stanowiska poświęcone dwóm najważniejszym ssakom puszczy oraz mapa plastyczna Kampinoskiego PN. Całość zwiedza się w nowoczesnej aranżacji z wykorzystaniem narzędzi multimedialnych.
fot. Centrum Edukacji KPN w Izabelinie, wszystkie prawa zastrzeżone Na terenie Ośrodka i w jego otoczeniu znajdują się ponadto ścieżka dydaktyczna „Puszczańską ścieżką do Leśnego Ogródka Botanicznego”, trasa questu „Wydmowym szlakiem po Kampinoskim Parku Narodowym”, plac zabaw dla dzieci czy polana wypoczynkowa Jakubów.
fot. Centrum Edukacji KPN w Izabelinie, wszystkie prawa zastrzeżone Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Szklarskiej Porębie
To miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić przed planowaną wyprawą w góry. Tu można się zapoznać ze specyfiką Karkonoszy, z ich wyjątkowymi wartościami przyrodniczymi, z zasadami zachowania bezpieczeństwa w górach. Na gości czeka opracowana w 4 wersjach językowych (polskiej, czeskiej, niemieckiej i angielskiej) stała ekspozycja „Wirtualne Karkonosze”, którą tworzą wielkoformatowe postery, dotykowa makieta Karkonoszy umożliwiająca podziwianie panoram Karkonoszy z 50 starannie wybranych miejsc po obu stronach granicy. Każda z panoram prezentowana jest w czterech porach roku.
W skład ekspozycji wchodzi 8 boksów tematycznych, które w interaktywny sposób przedstawiają m.in. kotły polodowcowe, torfowiska, faunę i florę naszych gór, lasy, zjawiska przyrodnicze i wielostronny wpływ człowieka na góry. Uzupełnieniem ekspozycji jest aktywna mapa turystyczna Karkonoszy.
W obiekcie znajdują się odpowiednio wyposażone sale: terenowa i plastyczna, w których odbywają się zajęcia edukacyjne, a w kameralnej galerii prezentowane są wystawy czasowe: fotograficzne i plastyczne. W wygodnej sali projekcyjnej mają miejsce prelekcje i prezentacje multimedialne, a także projekcje filmów przyrodniczych.
W Centrum znajduje się również biblioteka z czytelnią, gromadząca i udostępniająca fachową literaturę przyrodniczą. Chętni mogą skorzystać ze sklepiku, w którym można nabyć dotyczące Karkonoszy publikacje, „Karkonosze czasopismo Sudetów Zachodnich”, mapy i foldery tematyczne czy drobne pamiątki. W ośrodku prowadzone są zajęcia dla zorganizowanych grup szkolnych, studentów, nauczycieli, przewodników i społeczności lokalnej.
Ośrodek Edukacyjno – Muzealny Magurskiego PN im. Jana Szafrańskiego, Krempna
Stała ekspozycja placówki składa się m.in. z:
- sali multimedialnej z trzydziestominutowym spektaklem prezentującym faunę i florę Beskidu Niskiego oraz historię kształtowania się obecnego stanu przyrody tego terenu. Można dowiedzieć się, jak powstał flisz karpacki, jak wyglądał teren obecnego Beskidu Niskiego w poszczególnych okresach geologicznych czy kiedy pojawili się na tych terenach pierwsi ludzie,
- interaktywnej ekspozycji na trzech poziomach korytarzy z ekspozytorami zachęcającymi do poszukiwań i odkrywania przyrody używając wszystkich zmysłów. Nowością jest zamknięta, wyciemniona przestrzeń, gdzie za pomocą okularów VR można doświadczyć nocnego życia w bukowym lesie, a nawet poczuć jego zapach,
- dioramy przedstawiającej zmiany przyrody w ciągu roku oraz wystawy korzeni drzewa, poroży jeleni oraz saren,
- sali przyrodniczej i sali konferencyjnej,
- czytelni ze zbiorem różnych materiałów o charakterze przyrodniczym, w szczególności dotyczących terenu Magurskiego Parku Narodowego.
Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego, Ojców
Ruiny - baszta bramy na Ojców (fot. Ojcowski PN, wszystkie prawa zastrzeżone) Aktualnie w ramach ekspozycji prezentowane są eksponaty związane z terenem Doliny Prądnika i obejmujące ich faunę i florę (także tę prehistoryczną), geologię (w ramach wystawy zrekonstruowano jaskinię), hydrologię, klimat oraz zagadnienia ochrony środowiska. Ponadto znajdują się tu zbiory związane z osadnictwem ludzkim na tych terenach, sięgającym okresu 120 tys. lat oraz pamiątki po profesorze Władysławie Szaferze.
- Zwiedzanie ekspozycji
Pierwsza sala poświęcona jest zagadnieniom geologicznym. W jej środku znajduje się słup ukazujący przekrój geologiczny w rejonie Ojcowa. W gablotach pokazane są liczne eksponaty geologiczne i paleontologiczne z obszaru Parku, przedstawiające charakterystyczne skały (wapienie uławicone i skaliste, margle, gliny, buły krzemienne i lessy) oraz znajdowane w nich odciski i odlewy zwierząt jurajskich – obejrzeć tu można gąbki, ramienionogi, jeżowce, amonity, belemnity, ślimaki, małże i mszywioły. Ostatnia gablota przedstawia wybrane utwory naciekowe oraz brekcję kostną z jaskiń okolic Ojcowa.
Ekspozycja Geologia (fot. Ojcowski PN, wszystkie prawa zastrzeżone) - Rekonstrukcja jaskini
Po wyjściu z pierwszej sali zwiedzający przechodzą schodami umieszczonymi wokół szybu windy na piętro do pomieszczenia, w którym zrekonstruowane jest wnętrze jaskini. Przy odgłosach wody kapiącej ze stropu i wydawanych przez nietoperze, lektor wyjaśnia zagadnienia związane z tworzeniem się jaskiń i ich szaty naciekowej oraz przedstawia historię zasiedlenia terenu obecnego Parku przez ludzi pierwotnych. W części wejściowej do sali pokazany jest wykop archeologiczny z zaznaczonymi warstwami kulturowymi. Temperatura powietrza w pomieszczeniu jaskini jest niższa niż w pozostałych salach, a na głowę zwiedzającego może nawet spaść kropla wody.
Ekspozycja Jaskinia (fot. Ojcowski PN, wszystkie prawa zastrzeżone) Lubisz czytać artykuły w naszym portalu? Wesprzyj nas finansowo i pomóż rozwinąć nasz serwis!
Zobacz mapę w wyższej rozdzielczości – LINK
Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny Poleskiego Parku Narodowego, Stare Załucze
Placówka składa się z:
- Muzeum z pięcioma działami (geograficzny, akwarystyczny, historyczny, etnograficzny i przyrodniczy) oraz wiaty muzealnej,
- ścieżki „Żółwik” prezentującej wiadomości dotyczące żółwia błotnego, lasu i zwierząt go zamieszkujących. Na trasie ścieżki znajduje się oczko wodne, z fragmentem spleji z charakterystyczną roślinnością torfowiskową. W oczku można także czasem wypatrzeć dorosłego żółwia błotnego,
- Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt z wolierami dla ptaków, służącymi do czasowego przetrzymywania i rehabilitacji chorych i rannych zwierząt,
- miejsca na ognisko.
Co ciekawe, na terenie ośrodka znajduje się wiata wystawiennicza, w której prezentowane są duże eksponaty etnograficzne, takie jak: sąsiek (pojemnik na zboże wydłubany z jednego pnia 250-letniej sosny), czy wozy chłopskie i bryczki dawniej produkowane w Starym Załuczu.
Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Roztoczańskiego Parku Narodowego, Zwierzyniec
Placówka usytuowana jest na pograniczu Roztoczańskiego PN i zabytkowej części Zwierzyńca. Ekspozycja stała „W krainie jodły, buka i tarpana” składa się z 11 dioram ukazujących 17 zróżnicowanych środowisk, od morza kredowego, przez pierwotną puszczę zamieszkałą przez niedźwiedzie, wilki, rysie i żbiki, po rykowisko oraz krajobrazy Roztocza. Niezwykły multimedialny spektakl, wzbogacony odpowiednią scenografią, zabiera w fascynującą wyprawę w świat przyrody Parku i Roztocza. Fani wycieczek pieszych będą zadowoleni faktem, że przy ośrodku rozpoczyna się kilka ścieżek przyrodniczych i edukacyjnych, zaś dla rowerzystów przygotowana jest trasa rowerowa.
Muzeum Słowińskiego Parku Narodowego, Czołpino
Muzeum wykonano w zabytkowej „Osadzie Latarników” z 1871 r. Ów budynek pełnił funkcję mieszkalną dla latarników pracujących przy obsłudze pobliskiej latarni i ich rodzin.
Ekspozycja ośrodka podzielona jest na kilka modułów. Parter i I piętro objaśnia, jak przebiegały procesy tworzące krajobraz dzisiejszego Parku Narodowego, a także jak położenie obszaru Parku w strefie brzegowej południowego Bałtyku ukształtowało zarówno florę i faunę, jak i kulturę materialną i niematerialną Pomorza. Z kolei na poddaszu, w nawiązaniu do historii budynku i bliskości czołpińskiej latarni morskiej, zgromadzono eksponaty dotyczące nawigacji, latarnictwa i ratownictwa morskiego.
W obiekcie nie brak nowoczesnych środków przekazu, takich jak np. kioski informacyjne, audioprzewodnik w trzech wersjach językowych, filmy i projekcje holograficzne oraz 3D z wykorzystaniem technologii Virtual Reality czy Oculus, a nawet interaktywna podłoga. Szczególnie młodsi uczestnicy mogą być zainteresowani budynkiem nr 2 (dawna stodoła), gdzie prezentowane są legendy związane z obszarem Słowińskiego PN, np. o Rowokole czy Diabelskim Kamieniu nad jeziorem Gardno, czy też sylwetki ptaków które można spotkać na terenie Parku.
Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Nowa Słupia
Placówka mieści się w budynku należącego w przeszłości do zespołu zabudowań opactwa benedyktynów na Łysej Górze. Prezentowana wewnątrz wystawa jest spektaklem światła, dźwięku i odgłosów przyrody w oparciu m.in. o multimedialne urządzenia i dioramy.
Podczas zwiedzania można m.in. porównać makietę współczesnego krajobrazu terenu Parku i jego okolic z makietą przedstawiającą krajobraz sprzed działalności człowieka. Ta zaprezentowana jest począwszy od starożytnego hutnictwa żelaza i osadnictwa, po hutnictwo szkła i gospodarkę leśną. Dalsza część wystawy pokazuje geologiczne i paleontologiczne dzieje Gór Świętokrzyskich od paleozoiku, poprzez mezozoik i kenozoik. Poszczególne okresy prezentowane są w formie podświetlonych plansz, modeli wymarłych zwierząt, ich skamieniałości czy śladów utrwalonych w skałach.
Zaprezentowane są także inne ekosystemy związane z bogactwem Świętokrzyskiego PN, jak np. niewidoczny, ale niezwykle ważny przyrodniczo świat organizmów żyjących w martwym, rozkładającym się drewnie, czy ekosystemy leśne, gdzie można zobaczyć zwierzęta, rośliny i grzyby żyjące w jodłowym borze mieszanym.
Dziękujemy, że z nami jesteś! Chcesz, aby Histmag rozwijał się, wyglądał lepiej i dostarczał więcej ciekawych treści? Możesz nam w tym pomóc! Kliknij tu i dowiedz się, jak to zrobić!
Zobacz mapę w wyższej rozdzielczości – LINK
Muzeum Przyrodnicze Tatrzańskiego Parku Narodowego (Centrum Edukacji Przyrodniczej Tatrzańskiego Parku Narodowego), Zakopane
Wystawy prezentowane w Muzeum Przyrodniczym Tatrzańskiego PN są zmienne, jednak zawsze związane z przyrodą, geologią, hydrologią i historią Tatr. Poza ekspozycją w sali głównej, organizowane są także wystawy fotografii o tematyce górskiej i przyrodniczej. Na terenie otaczającym muzeum można natomiast zapoznać się z informacjami na temat występujących na tym terenie gatunków drzew. Dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszyły się filmy z wideo-pułapek prezentujące nieraz zabawne scenki z życia tatrzańskich niedźwiedzi. Co istotne, żadne z prezentowanych w obiekcie zwierząt nie zostało uśmiercone na cele umieszczenia w ekspozycji. Wszystkie zmarły w sposób naturalny – niektóre z kozic spadły razem z lawiną, jeden z niedźwiadków został zabity przez dorosłego niedźwiedzia, inny uległ wypadkowi drogowemu.
Muzeum Przyrodnicze Wielkopolskiego Parku Narodowego, Mosina
Powierzchnię ekspozycyjną stanowią cztery parterowe sale (o powierzchni łącznie około 300 m²) i hol do wystaw czasowych. Zwiedzający może za pomocą fotografii i modeli poznać zwierzęta, które żyły na obszarze obecnego Wielkopolskiego PN w trwającej ponad milion lat epoce lodowcowej. Można także zobaczyć szczątki mamuta, nosorożca włochatego, tura i dzikiego konia znalezione na terenie żwirowni w Pradolinie Warciańsko – Odrzańskiej. Inne sale prezentują gatunki ryb występujące w jeziorach Parku, gatunki ptaków (wraz z informacjami o wędrówkach ptaków w ciągu roku, rodzajach formacji ptaków w locie oraz o rodzajach stosowanych budek lęgowych), czy wreszcie występujące na terenie Parku owady, wraz z bogatą kolekcją motyli.
Muzeum Wigierskiego Parku Narodowego, Suwałki
Muzeum mieści się w odrestaurowanym budynku dawnej Stacji Hydrobiologicznej, która funkcjonowała nad Wigrami do września 1939 r. Zobaczyć w nim można ekspozycję stałą prezentującą historię nadwigierskiego krajobrazu, głębiny jezior (których na terenie parku znajduje się aż 42), rzeki, torfowiska i ekosystemy lądowe Wigierskiego Parku Narodowego, czy wreszcie działalność człowieka oraz historię i dokonania dawnej Stacji Hydrobiologicznej. W placówce znajduje się również sala laboratoryjna przeznaczona do zajęć edukacyjnych oraz sala projekcyjna (miejsce organizowania seminariów, warsztatów i szkoleń).
Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego, Międzyzdroje
W obiekcie można z bliska obejrzeć charakterystyczne dla obszaru Wolińskiego PN ekosystemy wraz ze specyficznymi dla nich przedstawicielami fauny (np. kormorany, gągoły, łabędzie, zimorodki, perkozy), można zobaczyć również wystawę prezentującą wybrzeże Zalewu Szczecińskiego, nadmorskie klify w ciągu roku oraz żubry. Ciekawostką jest, że muzealna kolekcja batalionów (130 samców w szacie godowej) uznawana jest za najbogatszą w Polsce.
Ekosystemy leśne reprezentowane są przez gatunki specyficzne dla całej wyspy Wolin, takie jak: jeleń, sarna, dzik czy lis. Najważniejsze ekosystemy uzupełnia wystawa geologiczna ze specjalnym wyeksponowaniem bursztynu bałtyckiego. Na uwagę zasługuje również wystawa geologiczna i etnograficzna.
Inną ciekawostką jest ogród przy Muzeum. Znajdują się w nim dwie woliery z bardzo rzadkimi ptakami drapieżnymi: bielikami i największymi polskimi sowami - puchaczami. Para żywych bielików (niezdolnych do życia na wolności) jest wystawiana od początków Wolińskiego PN (1960 r.) i stanowi jedną z największych lokalnych atrakcji turystycznych. Drugi rzadki mieszkaniec – puchacz - jest objęty specjalnym programem reintrodukcji.
