Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką [PROGRAM OBCHODÓW]
Przypomnijmy, że święto to ustanowiono „w hołdzie Obywatelom Polskim – bohaterom, którzy w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów”.
Dzień przed Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką zorganizowano konferencję prasową, w której wziął udział zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma. Z uwagi na wprowadzony w Polsce stan epidemii miała ona niecodzienną formę, ponieważ odbyła się za pośrednictwem Internetu. Dziennikarze mogli jednak przesyłać swoje pytania za pomocą czatu.
- Jutro po raz trzeci będziemy oficjalnie obchodzić Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – mówił dr Mateusz Szpytma. – Dzień ten został ustanowiony przez polski parlament na wniosek prezydenta Andrzeja Dudy. Instytut Pamięci Narodowej od zawsze przywiązywał bardzo dużą wagę do badania i upowszechniania wiedzy o Polakach ratujących Żydów – podkreślił. Podczas swojego wystąpienia omówił najważniejsze przedsięwzięcia przygotowane przez IPN. - W tym roku przygotowaliśmy wiele inicjatyw, ale rzeczywistość jaka nas zastała, stan epidemii, spowodował że z wielu z nich musieliśmy zrezygnować – zapowiedział.
Całej konferencji można wysłuchać tu:
W związku z epidemią wszystkie uroczystości upamiętniające Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką oraz inne wydarzenia z udziałem większych grup uczestników zostały odwołane lub przesunięte na późniejsze terminy. IPN przygotował jednak bogatą ofertę multimedialną, z którą można się zapoznać odwiedzając strony internetowe, portale oraz media społecznościowe Instytutu Pamięci Narodowej.
Dr Mateusz Szpytma zapowiedział m.in. internetową premierę filmu pt. „Paszporty Paragwaju”. - Od 24 marca film będzie można obejrzeć za pośrednictwem Internetu, a dostępny będzie w kilku wersjach językowych. Do tej pory był on prezentowany na 4 kontynentach, w 16 państwach, a niebawem zostanie zaprezentowany w kolejnych – mówił wiceprezes IPN. Wspomnianą premierę filmu „Paszporty Paragwaju” będzie można zobaczyć 24 marca o godz. 17.00.
Będzie też pamiątkowy znaczek.
Dr Mateusz Szpytma przypomniał też, że Poczta Polska wprowadzi do obiegu znaczek, kopertę FDC oraz datownik emisji „Polacy ratujący Żydów”. - Znaczek przygotowany został we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. Jest to kontynuacja serii zapoczątkowanej w 2019 r. znaczkiem poświęconym rodzinie Ulmów. W tym roku emisja poświęcona została polskim dyplomatom, jako ich przedstawiciel wybrany został Edward Raczyński – podkreślił. Na znaczku przedstawiono postać Edwarda Raczyńskiego, prezydenta RP na Uchodźstwie, Ministra Spraw Zagranicznych, na tle fragmentu Noty Raczyńskiego. Znaczek o nominale 3,30 zł, projektu Jarosława Ochendzana, zostanie wydany w nakładzie 120 000 sztuk. Z kolei kopertę FDC ozdobi pierwsza strona „Noty Raczyńskiego do rządów Narodów Zjednoczonych" z dnia 10 grudnia 1942 r., która dotyczy masowej eksterminacji Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce. - Nota ta była szalenie ważna, bo informowała świat o zagładzie Żydów. Była też podstawą do tego, że narody sprzymierzone wydały kilka dni później deklarację dotyczącą odpowiedzialności za zagładę – dodał dr Mateusz Szpytma.
Co jeszcze w planach?
Będą m.in. wykłady online na temat Polaków ratujących Żydów, nowa wystawa IPN pt. „Polacy Ratujący Żydów”, która zostanie udostępniona w Internecie. Została przygotowana przez oddział IPN w Rzeszowie. W wielu miejscach na terenie całej Polski będą też prezentowane inne wystawy, które powstały w latach poprzednich.
24 marca planowane są dwie dyskusje (bez udziału publiczności) o upamiętnianiu Polaków ratujących Żydów:
- w godz. 12.00–12.50 z udziałem Czesława Bieleckiego (architekt, publicysta, polityk) i Adama Siwka (dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa). Będzie ona prowadzona przez Mirosława Biełaszko (pracownik OBEN IPN w Warszawie, dziennikarz radiowej Trójki). Nagranie dyskusji zostanie udostępnione.
- w godz. 13.00-13.50 z udziałem prof. Jana Żaryna, Tomasza Sudoła (IPN) i dr Marcina Urynowicza (IPN). Poprowadzi ją także Mirosław Biełaszko (IPN Warszawa), a transmisja odbędzie się na kanale IPNtv.
