Po niemal 75 latach Polska odzyskuje Archiwum Eissa

Informację o odzyskaniu archiwum podały wspólnie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Auschwitz-Birkenau i Ambasada RP w Bernie.

Nazwa zbioru pochodzi od nazwiska Chaima Eissa, urodzonego w Ustrzykach kupca i działacza żydowskiej diaspory w Szwajcarii, który należał do tzw. Grupy Berneńskiej. Grono to, składające się z polskich dyplomatów i żydowskich aktywistów, pod wodzą posła RP w Szwajcarii Aleksandra Ładosia przeprowadziło szeroko zakrojoną

akcję pomocy i ratowania zagrożonych Holokaustem Żydów. „Berneńczycy” m.in. zorganizowali nielegalną produkcję paszportów krajów Ameryki Łacińskiej, które następnie były przemycane do Generalnego Gubernatorstwa.

Rezydencja Ambasadora RP w Bernie, w czasie wojny siedziba Poselstwa RP (fot. Beat Estermann, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported).

Na Archiwum Eissa – jak to określił dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotr Cywiński – składa się m.in. osiem sfabrykowanych paszportów Paragwaju i zdjęcia osób ubiegających się o tego typu dokumenty, lista zawierająca kilka tysięcy nazwisk Żydów z gett, próbujących ocalić się przy pomocy Grupy Berneńskiej, lista dzieci z warszawskich sierocińców i korespondencja między polskimi dyplomatami i organizacjami żydowskimi.

Piotr Gliński stwierdził, że jego obowiązkiem jako ministra kultury jest dbanie o polskie dziedzictwo związane z wielowiekową obecnością Żydów w Polsce. Wicepremier podkreślił też rolę obecnego ambasadora RP w Szwajcarii Jakuba Kumocha w odzyskaniu dokumentów. Dyplomata z kolei podziękował za zaangażowanie ministerstwu, Markusowi Blechnerowi (honorowemu konsulowi RP w Zurychu) oraz Muzeum Auschwitz-Birkenau i Muzeum Polin.

Archiwum znajdowało się w Izraelu i należało do potomków Chaima Eissa. Po ponad roku rozmów zdecydowali się oni odsprzedać cenną dokumentację stronie polskiej. Teraz zbiór będzie można oglądać w Bernie, a na początku przyszłego roku trafi on do Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Grupa Berneńska nazywana była także „berneńską szóstką”. W skład tej nieformalnej organizacji, oprócz Ładosia i Eissa, wchodzili także: Konstanty Rokicki, Abraham Silberschein, Stefan Ryniewicz i Juliusz Kühl. Według raportów Silberscheina dzięki działalności grupy mogło zostać uratowanych nawet ok. 10 tys. osób.

Źródła: mkidn.gov.pl, gazetaprawna.pl

Lubisz czytać artykuły w naszym portalu? Wesprzyj nas finansowo i pomóż rozwinąć nasz serwis!