Powołano Niezależną Komisję Historyczną ds. Zbadania Nadużyć Seksualnych w Archidiecezji Łódzkiej. W jej składzie dr Adamkiewicz
22 października 2025 roku ksiądz kardynał Grzegorz Ryś powołał do istnienia Niezależną Komisję Historyczną ds. Zbadania Nadużyć Seksualnych w Archidiecezji Łódzkiej od 1945 aż do dziś. Jej działanie będzie podporządkowane dwóm celom. Pierwszy z nich dotyczy przygotowania raportu obejmującego przypadki wykorzystania seksualnego nieletnich, do których doszło w archidiecezji łódzkiej w latach 1945-2025. Natomiast druga przyczyna utworzenia wspomnianej Komisji związana jest z dotarciem do osób skrzywdzonych, które do tej pory nie informowały o takich sytuacjach, jakich padły ofiarą.
W składzie Komisji znalazły się cztery osoby: sędzia, historyk, prawnik i dziennikarz – jako rzecznik komisji.
Członkami Komisji zostali:
- Dr Michał Kłos – Sędzia Sądu Apelacyjnego w Łodzi, w latach 2010-2016 prezesem Sądu Apelacyjnego w Łodzi.
- Dr Sebastian Adamkiewicz, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, kustosz, kierownik Oddziału Gdańska, Koordynator Sekcji Naukowej Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, a także współpracownik i wieloletni członek redakcji Histmaga.
- Dr Elżbieta Wróblewska – doktor nauk humanistycznych w zakresie psychologii, psycholog-seksuolog, psychoterapeuta, nauczyciel akademicki. W swojej pracy koncentruje się na psychoterapii osób duchownych i konsekrowanych. Prowadzi też terapią zaburzeń seksualnych oraz terapię małżeństw i par.
- Red. Łukasz Głowacki – dziennikarz, dyrektor Radia Plus Łódź, rzecznik prasowy Komisji historycznej.
- Pomimo szeregu wątpliwości postanowiłem przystać na jego prośbę. To chyba największe wyzwanie zawodowe przed jakim staje i może kiedykolwiek przyjdzie mi stanąć. Jednocześnie od kilku lat borykam się z pytaniami o celowość pracy historyka. W głowę zachodzę dla kogo pracujemy i po co. Odpowiedź jest mocna, może aż trochę za mocna – napisał dr Adamkiewicz w mediach społecznościowych.
Jak przyznał, rozmowy na temat powołania w skład komisji i zadań, jakie stoją przed jej członkami trwały od dłuższego czasu.
- Był to moment owocny, bo pokazał mi, czym jest warsztat historyka, nasza etyka zawodowa, pozwolił na sięgnięcie do fundamentów tzw. misji. Żartowałem nawet, że część z tych rozmów mogłaby być nagrana dla studentów I roku. Komisja będzie bowiem miała dostęp do wszystkich tajnych dokumentów, co nakłada szczególne obowiązki moralne i etyczne. Ze swojej strony mogę zagwarantować, że moja praca nie będzie nigdy źródłem plotek czy sensacji. Materia jest zbyt poważnaby się nią nieodpowiedzialnie bawić – podkreśla dr Adamkiewicz.
Łódzki historyk zaznaczył także, że podjął się powierzonej mu misji, ponieważ sam ma dzieci i uważa, że z każdej niegodziwości trzeba się wytłumaczyć.
- (…) walka o najsłabszego jest w kanonie moich poglądów, wreszcie, bo jeśli gdzieś jest potrzebny historyk, a ja akurat jestem historykiem, to na ogół się zgadzam. Jakkolwiek wyrażacie w swoim życiu wsparcie, bardzo o to proszę – dodaje historyk.
Apeluje też do wszystkich osób, które kiedykolwiek doświadczyły jakichkolwiek czynów o charakterze seksualnym ze strony duchownych diecezji łódzkiej, albo znają kogoś, kto się z tym boryka, aby zgłosiły te informacje Komisji.
- Każdy zostanie wysłuchany, objęty wsparciem psychologicznym i odpowiednio pokierowany – przyznaje dr Adamkiewicz.
Praca komisji będzie polegała nie tylko na badaniu źródeł w dostępnych archiwach kościelnych i zewnętrznych, ale właśnie m.in. na rozmowach z osobami, które doświadczyły czynów niegodziwych wobec osób nieletnich i wykorzystania seksualnego ze strony duchownych, a „wysłuchanie zgłaszających się do Komisji osób odbywa się w warunkach zapewniających pełną dyskrecję, komfort i poszanowanie ich godności”. Relacje te będą traktowane przede wszystkim jako źródło do badań prowadzonych przez Komisję. Nie na tym jednak koniec.
Powołanie Komisji oceniane jest jako odważny ruch hierarchy. Choć ma ona charakter historyczny, ponieważ będzie zajmowała się badaniem przeszłości, to jej działalność może zaowocować też działaniami prawnymi.
- W wypadku powzięcia wiarygodnej wiadomości o zachowaniu mogącym wypełniać znamiona czynu zabronionego, opisanego w stosownych przepisach Kodeksu karnego, Przewodniczący Komisji, po uprzedniej konsultacji z wszystkimi jej członkami, niezwłocznie zgłasza dany przypadek właściwym organom ścigania, chyba że dysponuje niebudzącą wątpliwości informacją, że przypadek ten został już wcześniej zgłoszony - wskazano w regulaminie działania Komisji.
Tego typu przypadki będą też zgłaszane władzom kościelnym.
Posiedzenia Komisji zwoływane będą na wniosek każdego jej członka nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. Prace mają potrwać kilka lat. Zgodnie z przyjętym regulaminem, po ich zakończeniu całe archiwum zostanie przekazane do Archiwum Kurii.
Nie tylko Łódź
Warto dodać, że nie jest to pierwsza tego typu inicjatywa w Polsce. Przykładowo w październiku 2024 roku w diecezji sosnowieckiej powołana została Komisja „Wyjaśnienie i Naprawa” w diecezji gliwickiej, która zajmuje się badaniem przypadków wykorzystywania seksualnego w Kościele. Pierwszym z jej zadań była sprawa Sosnowieckiego Seminarium Duchownego w Krakowie. W Polsce działa też Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15.
Źródła:
- www.archidiecezja.lodz.pl,
- Regulamin prac Niezależnej Komisji Historycznej do spraw zbadania przypadków nadużyć seksualnych w Archidiecezji Łódzkiej w okresie od 1945 r.
- www.katowice.tvp.pl,
- www.pkdp.gov.pl.
