Przegląd imprez historycznych (02.04-08.04.2012)

Warszawa: inżynieria społeczna w służbie totalitaryzmów?

Od poniedziałku do środy (2-4 kwietnia) w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Warszawie (ul. Marszałkowska 21/25) odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa pt. Inżynieria społeczna w Europie Środkowej w XX wieku, organizowana przez Instytut Pamięci Narodowej, Niemiecką Wspólnotę Badawczą, Niemiecki Instytut Historyczny oraz Polską Akademię Nauk.

Przedmiotem zainteresowania uczestników konferencji jest stan badań, postulaty badawcze, a także problem relacji między nauką a polityką. Tematem rozważań będzie najpierw inżynieria społeczna do II wojny światowej, a następnie analiza polityki ludnościowej III Rzeszy w okupowanej Polsce, w tym Generalny Plan Wschodni. Ostatnim punktem obrad będzie porównawcze spojrzenie na tę politykę obydwu totalitarnych systemów jako punkt wyjścia do szukania odpowiedzi o jej kontynuację lub brak w okresie powojennym. Konferencja jest wstępem do otwarcia w Warszawie wystawy Niemieckiej Wspólnoty Badawczej pt. „Nauka. Planowanie. Wypędzenie. Generalny Plan Wschodni Narodowych Socjalistów”. To właśnie rozliczenie z zaangażowaniem niemieckiej nauki w ideologię i politykę narodowego socjalizmu było impulsem, żeby w szerszej perspektywie spojrzeć na politykę ludnościową III Rzeszy w okupowanej Polsce, a także na jej długofalowe uwarunkowania – informują organizatorzy.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Warszawa: fotograf XIX-wiecznego miasta

3 kwietnia w stołecznym Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie towarzyszące wystawie Karol Beyer – pierwsze fotografie Krakowskiego Przedmieścia i albumowi wydanemu przez DSH pt. Karol Beyer 1818-1877, który otwiera nową serię pt. Fotografowie Warszawy.

W czasie spotkania autorka albumu Dorota Jackiewicz zaprezentuje zbiór widoków Warszawy autorstwa Beyera, wydany w 1859 r. Zobaczymy wybrane przez fotografa do ekskluzywnego wydania zabytki, najnowsze kamienice i budynki użyteczności publicznej oraz ogólne widoki Warszawy. Porozmawiamy o fotografii jako źródle informacji oraz o fotografii jako dziele sztuki – zapowiadają organizatorzy.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Kraków: o krakowskich zwyczajach wielkanocnych

4 kwietnia o godz. 12:00 w Domu Zwierzynieckim, oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (ul. Królowej Jadwigi 41) odbędzie się wernisaż wystawy Krakowskie tradycje: Emaus na Zwierzyńcu, prezentowanej od 5 kwietnia do września tego roku.

Od wielu już wieków w drugi dzień świąt wielkanocnych na krakowskim Zwierzyńcu odbywa się Emaus – odpust, który swoją długą tradycją sięga średniowiecza. Łączy się on z uroczystościami religijnymi, organizowanymi przy klasztorze Norbertanek, a jego nazwa wywodzi się od wspomnianej w Ewangelii wg św. Łukasza wsi, do której wędrowali uczniowie Jezusa. Na początku XXI w. pierwotny sakralny charakter odpustu został zdominowany przez aspekt ludyczny. Zwierzyniecki Emaus różni się dziś znacznie od tego sprzed stu lat. Współczesny koloryt kiermaszu tworzą głównie karuzele i liczne kramy. Jak wyglądał Emaus dawniej? Co przez setki lat w Poniedziałek Wielkanocny tak przyciągało tłumy mieszkańców Krakowa i okolic na Zwierzyniec? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć, przychodząc na wystawę w Domu Zwierzynieckim MHK zatytułowaną: „Krakowskie tradycje: Emaus na Zwierzyńcu” – zapowiadają twórcy ekspozycji.

Więcej informacji: mhk.pl

Wrocław: o Prymasie Tysiąclecia

4 kwietnia o godz. 18:00 w Prywatnym Gimnazjum Salezjańskim im. św. Edyty Stein we Wrocławiu (ul. B. Prusa 78) w ramach Klubu „Spotkanie i Dialog” odbędzie się wykład dr. Stanisława A. Bogaczewicza pt. „Walczyć będziemy, aby Polska Polską była”. Prymas Stefan Wyszyński w służbie Kościoła i narodu polskiego.

Prelekcji towarzyszyć będzie pokaz filmu Zawód: Prymas Polski (reż. Anna Teresa Pietraszek, 2007, 50 min.). Film zrealizowany przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej – w oparciu o dotychczas nieznane dokumenty o materiały filmowe, znajdujące się w zasobach IPN. Życie i działalność Sługi Bożego Stefana Wyszyńskiego przedstawione zostały w filmie z perspektywy prowadzonych wobec niego działań operacyjnych aparatu bezpieczeństwa i służb wojskowych, których zadaniem było poderwanie autorytetu Prymasa w społeczeństwie oraz walka z Kościołem katolickim i wolnością wyznania w Polsce. Pomimo doświadczanych represji, szykan i upokorzeń Prymas Wyszyński pozostał wierny wyznawanym i głoszonym zasadom. Służąc ofiarnie „Deo et Patriae” w istotnym stopniu przyczynił się do rozwoju Kościoła w trudnym okresie komunistycznych rządów w Polsce – informują organizatorzy spotkania.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Katowice: jubileusz śląskiej policji

4 kwietnia o godz. 10:00 na terenie Szkoły Policji w Katowicach (ul. gen. Jankego 276) odbędzie się uroczystość będąca częścią obchodów 90-lecia powstania Policji Województwa Śląskiego. Na terenie szkoły posadzone zostaną Dęby Pamięci oraz odsłonięta zostanie tablica ku czci funkcjonariuszy tej formacji zamordowanych przez NKWD wiosną 1940 r. w ZSRR.

Policja Województwa Śląskiego powstała na mocy rozporządzenia wojewody śląskiego z 17 czerwca 1922 r. (w związku z utworzeniem autonomicznego Województwa Śląskiego). Była strukturą niezależną od funkcjonującej w pozostałej części Polski, utworzonej w 1919 roku Policji Państwowej, posiadającą własnego głównego komendanta, podlegającego wojewodzie śląskiemu. Stan liczebny Policji Województwa Śląskiego, wahając się w poszczególnych latach, wynosił od 2,3 tys. do 3,5 tys. funkcjonariuszy i w przybliżeniu odpowiadał około 1/10 liczebności Policji Państwowej. Wyjątkowo tragiczne były losy śląskich policjantów po 1939 roku. W wyniku ewakuacji we wrześniu 1939 roku większość śląskich policjantów znalazło się na wschodnich terenach II Rzeczypospolitej, zagarniętych przez Stalina, gdzie następnie zostali wymordowani przez NKWD. Ocaleli nieliczni – przypominają organizatorzy obchodów.

Więcej informacji: ipn.gov.pl

Warszawa: rzut oka na debaty historyczne ostatniej dekady

Również w środę o godz. 18:00 w Domu Spotkań z Historią odbędzie się promocja książki prof. Pawła Machcewicza pt. Spory o historię 2000-2011, w której obok autora wezmą udział prof. Andrzej Friszke i red. Piotr Zaremba. Dyskusję poprowadzi Marek Zając.

Teksty zamieszczone w książce są świadectwem dziesięciu lat sporów o historię, które okazały się niezwykle ważnym wymiarem polskiej debaty publicznej po 2000 roku. W wielu przypadkach przeszłość stawała się tematem bardziej rozpalającym emocje niż współczesne problemy polityczne, społeczne czy gospodarcze. Takie sprawy jak Jedwabne albo czy biografia Lecha Wałęsy przez długi czas dominowały w środkach masowego przekazu, przesłaniając chwilami wszystkie inne kwestie, wyznaczały granice na mapie ideowych i politycznych podziałów, a nawet wpływały na relacje między zwykłymi ludźmi, którzy wcześniej do historii mieli na ogół stosunek bardziej letni i zdystansowany – informują wydawcy publikacji.

Więcej informacji: dsh.waw.pl

Recenzję książki można przeczytać także w naszym serwisie