Przegląd imprez historycznych (18.03-24.03.2013)
Kraków: niezłomni kontra realiści?
19 marca o godz. 18:00 w Oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Ulica Pomorska (ul. Pomorska 2) odbędzie się dyskusja pt. Powinni powrócić czy zostać? Dylematy Polaków na emigracji w okresie tzw. odwilży, organizowana w ramach zapowiedzi wystawy czasowej Emigrejtan. Zygmunt Nowakowski – krakowianin na wygnaniu, która wkrótce zostanie zaprezentowana przez MHK. W dyskusji udział wezmą: prof. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński (Instytut Dziennikarstwa UJ) oraz dr Hubert Chudzio (Centrum Dokumentacji Zsyłek, Przesiedleń i Wypędzeń), całość poprowadzi red. Grzegorz Bernasik (Radio Kraków).
W 1945 roku niemal cała Europa Zachodnia świętowała ostateczne pokonanie hitlerowskich Niemiec. Tysiące Polaków przebywających na emigracji czuło się jednak oszukanych przez dotychczasowych sojuszników. Decyzją mocarstw, Polska oraz inne kraje środkowoeuropejskie znalazły się w sowieckiej strefie wpływu, co oznaczało utratę suwerenności na rzecz ZSRR. W środowisku emigracyjnym doskonale zdawano sobie sprawę, że jest to milczące przyzwolenie na wprowadzenie komunistycznego modelu społeczno-politycznego. Zdecydowana większość Polaków nie mogła pogodzić się z zaistniałą sytuacją. Rozgoryczenie potęgował fakt, że władze brytyjskie nie zezwoliły polskim żołnierzom walczącym na frontach II wojny światowej na wzięcie udziału w zwycięskiej defiladzie, a także cofnięcie rekomendacji dla Rządu Polskiego na uchodźstwie przez większość państw demokratycznych. Tych, którzy mimo wszystko decydowali się na powrót do kraju, spotykały represje ze strony komunistycznego Urzędu Bezpieczeństwa. W połowie lat 50. władze PRL zaczęły wzywać Polaków mieszkających na Zachodzie do przyjazdu do Polski i włączenia się w proces odbudowy zniszczonego kraju. Na tym tle powstał kolejny konflikt w łonie polskiej emigracji. Konserwatyści kategorycznie odmawiali jakiejkolwiek formy współpracy z „rządem warszawskim”, dla innych perspektywa powrotu do kraju i objęcia jakiegoś stanowiska w Polsce zmagającej się z niedoborem specjalistów w różnych dziedzinach, okazała się kusząca. „Wracać czy nie wracać” było jednym z najważniejszych pytań, jakie zadawali sobie przedstawiciele różnych pokoleń Polaków na emigracji – informują organizatorzy spotkania.
Więcej informacji: mhk.pl
Bytom: Święto Zmartwychwstania na Śląsku
20 marca o godz. 17:00 w gmachu głównym Muzeum Górnośląskiego (pl. Jana III Sobieskiego 2) w ramach cyklu Skarby Muzeum Górnośląskiego odbędzie się wykład Małgorzaty Kłych pt. Śląskie święta Wielkiej Nocy.
Wykład przybliży wierzenia oraz obyczaje związane z wiosną i Wielkanocą. Posłuchać będzie można o zwyczajach mało znanych, a także tych, które są nadal kultywowane. Uczestnicy spotkania dowiedzą się m.in. jakie znaczenie miało pozostawianie w polu niewielkich, wykonanych z poświęconych palm krzyżyków, co powinno znaleźć się w koszyku ze święconką, a także czy tylko mężczyźni polewali wodą? – zapowiadają organizatorzy.
Więcej informacji: muzeum.bytom.pl
Gdańsk: as wywiadu gen. Sikorskiego
20 marca o godz. 17:00 w Hotelu Scandic w Gdańsku (ul. Podwale Grodzkie 9), w ramach cyklu wykładów Muzeum II Wojny Światowej „Spotkania z historią”, odbędzie się wykład dr. Władysława Bułhaka, specjalisty w dziedzinie historii służb specjalnych z IPN, pt. Misja Retingera do okupowanej Polski. Patronem spotkania jest nasz portal.
Józef Hieronim Retinger urodził się w 1888 r. w Krakowie, wykształcenie pobierał w zachodniej Europie. Był doradcą gen. W. Sikorskiego i najprawdopodobniej współpracownikiem brytyjskiego wywiadu. Jest jedną z bardziej tajemniczych i wpływowych postaci polskiej polityki okresu II wojny światowej, zwany wówczas czasami „Kuzynkiem diabła”. Był zwolennikiem tezy, że Polska powinna w zamian za ziemie wschodnie próbować wytargować od Rosjan jakąś formę niepodległości. Jako najstarszy wiekiem „zrzutek” skoczył do kraju w nocy 3 na 4 kwietnia 1944 r., aby realizować misję polityczną przekonania polityków krajowych do ustępstw na rzecz Związku Sowieckiego. Przybycie Retingera wywołało zaniepokojenie w kręgach Naczelnego Wodza gen. Sosnkowskiego. W czasie pobytu w kraju podejmowano próby jego otrucia (podejrzewano go o agenturalną działalność na rzecz Rosji), które jednak się nie powiodły. Retinger przebywał w Polsce do 25 lipca 1944 r., kiedy to został ewakuowany do Londynu – przybliżają sylwetkę bohatera prelekcji jego organizatorzy.
Więcej informacji: muzeum1939.pl
Szczecin: tragedia sprzed 70 lat
Również w środę o godz. 18:00 w galerii 13 Muz w Szczecinie (pl. Żołnierza Polskiego 2) odbędzie się wykład Ewy Siemaszko, współautorki monumentalnej, dwutomowej pracy z 2000 r. pt. Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939−1945, zatytułowany Wołyń 1943 – traumatyczna pamięć.
Rzeź sprzed 70 lat to bez wątpienia jedna z największych bestialskich zbrodni dokonanych na ludności cywilnej podczas II wojny światowej. Nacjonaliści ukraińscy wymordowali na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej przynajmniej 100 tys. Polaków. Wykład inauguruje obchody 70. rocznicy ludobójstwa na Kresach Południowo-Wschodnich II Rzeczpospolitej w Szczecinie – zapowiadają organizatorzy ze szczecińskiego oddziału IPN oraz Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Warszawa: Holocaust oczami dziecka
21 marca o godz. 18:00 w siedzibie Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie (ul. Tłomackie 3/5) odbędzie się spotkanie z Helgą Hoškovą-Weissovą, czeską malarką i graficzką, autorką wydanej w Polsce przez Wydawnictwo Insignis książki Dziennik Helgi. Dyskusję poprowadzi tłumacz dziennika Andrzej Kaczorowski.
Wśród innych pozycji dziecięcej literatury wspomnieniowej ofiar Holocaustu Dziennik Helgi to książka szczególna – jej sugestywne obserwacje obozowej rzeczywistości, ilustrowane rysunkami tworzą poruszającą całość. Zeszyty z zapiskami przetrwały wojnę zamurowane w ścianie. Z 15 tysięcy dzieci przewiezionych do obozu w Terezinie i deportowanych potem do Auschwitz, ocalała setka. Jednym z nich była Helga. Niezwykle cennym uzupełnieniem spotkania z autorką Dziennika tego wydarzenia będzie pokaz prac artystki, jej przejmujących rysunków z okresu pobytu w Terezinie – informują organizatorzy.
Więcej informacji: jhi.pl
Warszawa: klasa, której już nie ma...
21 i 22 marca w warszawskim Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” (ul. Marszałkowska 21/25) odbędzie się interdyscyplinarna konferencja naukowa organizowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie oraz Fundację Imienia Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu pt. Obraz ziemiaństwa w nauce, literaturze i publicystyce.
Więcej informacji: przystanekhistoria.ipn.gov.pl
Warszawa: indywidualność kontra grupa?
22 i 23 marca w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Krakowskie Przedmieście 26/28) odbędzie się organizowana przez Studenckie Koło Naukowe Historyków X Studencko-doktorancka Interdyscyplinarna Sesja Humanistyczna, której tematem w tym roku będzie Jednostka wobec wspólnoty. Patronem medialnym konferencji jest nasz portal.
Tegoroczna sesja będzie poświęcona zagadnieniom związanym z napięciem między tym, co jednostkowe i partykularne, a tym, co wspólnotowe. Zaproszenie kierujemy do przedstawicieli szeroko rozumianych nauk humanistycznych i społecznych: historyków, historyków sztuki, kulturoznawców, literaturoznawców, archeologów, ale także politologów, socjologów i prawników - informują organizatorzy konferencji.
Więcej informacji: sknh.uw.edu.pl
