Przegląd imprez historycznych (5.12-11.12.2011)
Warszawa: co kryją muzealne magazyny?
Już od najbliższego weekendu w warszawskim Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni prezentowana będzie wystawa rzeźb ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie zatytułowana Skontrum.
Nazywając wystawę terminem wywodzącym się z praktyki muzealnej, chcemy zwrócić uwagę na funkcjonowanie instytucji muzeum. To, co widzi publiczność – wystawy, wydawnictwa, lekcje muzealne – jest wierzchołkiem góry lodowej. Pod powierzchnią, ukryte przed publicznością, toczy się sekretne życie zabytków. We wszystkich muzeach świata eksponaty są liczone, opisywane, poddawane zabiegom konserwatorskim, transportowane i magazynowane. Wokół ich pochodzenia toczą się detektywistyczne śledztwa i procesy sądowe. Gros obiektów trafia do muzeów przez zakup, inne dzięki hojności darczyńców, jeszcze inne w wyniku drastycznych zakrętów historii, a czasem zwykłego przypadku. Przez lata kolekcja rozrasta się jak huba. Dzieła wybitne sąsiadują z obiektami kultu, efektami chwilowych mód czy wytworami propagandy kolejnych systemów politycznych. Cóż zresztą znaczy określenie „wybitne”? Nie możemy autorytatywnie stwierdzić, że za 100 czy 200 lat nasze pojęcie dzieła sztuki będzie miało ten sam sens. Każda epoka co innego nazywa sztuką, inne fenomeny uznaje za godne uwiecznienia dla potomnych. I choć instytucja XIX-wiecznego muzeum, także Muzeum Narodowego w Warszawie, została utworzona w celu utrwalenia i jedynej słusznej w owym czasie wizji sztuki, i historii narodowej, i ładu społecznego, to dziś jego kolekcja jest raczej świadectwem chaosu niż jakiejkolwiek wizji. I właśnie ów chaos wydaje się niezwykle ciekawy i inspirujący – piszą o ekspozycji jej twórcy.
Wystawa uzupełniona będzie także zdjęciami rzeźb, filmami przedstawiającymi zabiegi konserwatorskie a także prezentacją wyboru muzealnych archiwaliów. Będzie można ją zwiedzać do 31 grudnia 2012 r.
Więcej informacji: krolikarnia.mnw.art.pl
Gdańsk: szczęście w czasach Zagłady?
W poniedziałek 5 grudnia o godz. 17:00 na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (ul. Bażyńskiego 4) odbędzie się projekcja filmu Rachunek szczęścia (reż. Ireneusz Dobrowolski), opowiadającego o biografii Stelli Czajkowskiej.
„Żyłam w świecie muzyki” – powie po latach bohaterka filmu, wybitna pianistka Stella Czajkowska, wspominając dzieciństwo w latach 30. w Wolnym Mieście Gdańsku. Żydówka, uczennica niemieckiego konserwatorium, nie dostrzegała coraz aktywniejszych bojówek Hitlerjugend na ulicach miasta. Do dziś pamięta zapach woskowanych, dębowych podłóg i kubki gorącego kakao, które matka zimą przygotowywała dla zmarzniętych córek, wracających z łyżew. Wojnę przeżyła dzięki szczęściu, które wielokrotnie jej sprzyjało. Wprawdzie nie ominęła jej gehenna łódzkiego getta, wywózka do obozu zagłady w Oświęcimiu, potem Stutthof, ale w Auschwitz uratowała się z komory gazowej, dzisiaj nie wie dlaczego, wtedy wierzyła, że nie mogło się stać inaczej. Po wojnie, w Szwecji, profesor uniwersytetu w Goeteborgu, wygłaszała również wykłady o Holokauście dla młodych Szwedów. Wśród słuchaczy był Andres Hoegstroem. To on zlecił kradzież oświęcimskiego napisu „Arbeit macht frei”. Fascynującą biografię Stelli Czajkowskiej ilustrują kolaże łączące animację z filmami archiwalnymi i rysunkami – zapowiadają organizatorzy pokazu z gdańskiego oddziału IPN oraz Muzeum Stutthof w Sztutowie.
Gościem specjalnym wydarzenia będzie sama bohaterka filmu.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Częstochowa: wykłady w bibliotece
6 grudnia w ramach akcji Akademia w Bibliotece organizowanej przez Bibliotekę Publiczną im. dr Władysława Biegańskiego w Częstochowie oraz Wydział Filologiczno-Historyczny Akademii im. Jana Długosza odbędzie się wykład dr hab. Marii Starnawskiej Czy Hunowie wymordowali pod Kolonią Jedenaście Tysięcy Dziewic? Z dziejów kultu relikwii w średniowieczu.
Wykład, odbywający się w siedzibie biblioteki (Aleja Najświętszej Maryi Panny 22), rozpocznie się o godz. 10:00.
Więcej informacji o akcji Akademia w Bibliotece: biblioteka.czest.pl
Kołobrzeg: wieczór z bronioznawcą
Również we wtorek o godz. 18:00 w Oddziale Historii Miasta Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu (ul. Armii Krajowej 13) w ramach cyklu Ludzie i ich pasje odbędzie się spotkanie z dr Włodzimierzem Kwaśniewiczem – historykiem, bronioznawcą, twórcą i dyrektorem Lubuskiego Muzeum Wojskowego w Zielonej Górze.
Więcej informacji: muzeumkolobrzeg.pl
Warszawa: kronikarz stanu wojennego
6 grudnia o godz. 16:00 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (ul. Karowa 20) odbędzie się spotkanie ze znanym brytyjskim fotografem Chrisem Niedenthalem. Okazją jest zbliżająca się 30. rocznica wprowadzenia stanu wojennego.
Urodzony w Anglii, na stałe mieszkający w Warszawie, publikował zdjęcia w takich magazynach jak „Time”, „Newsweek”, „Der Spiegel”, „Forbes”. Jest laureatem World Press Photo (za fotografię sekretarza generalnego węgierskiego KC – Jánosa Kádára, która ukazała się na okładce „Time’a”). Zdjęcia Chrisa Niedenthala z lat 80., z okresu stanu wojennego przeszły do historii polskiej i światowej fotografii. Negatywy wykonane w tym czasie przekazywał osobom wyjeżdżającym z kraju, z prośbą o dostarczenie do redakcji „Newsweeka”. Sam nie chciał opuszczać Polski, bojąc się, że władze nie wpuszczą go z powrotem. Najsłynniejsze zdjęcie, zatytułowane „Czas Apokalipsy” przedstawiające opancerzony transporter przed kinem „Moskwa” w Warszawie, wykonał z okna klatki schodowej budynku na rogu ulic Puławskiej i Rakowieckiej w grudniu 1981 roku. Wielowymiarowa, a zarazem czytelna symbolika zawarta w jednym kadrze, sprawiła, że zdjęcie stało się ikoną tamtego okresu i jest zaliczane do jednego ze 100 najważniejszych zdjęć świata – piszą o gościu organizatorzy spotkania.
Więcej informacji: dsh.waw.pl
Warszawa: Wielka Ucieczka!
Również w czwartek 8 grudnia o godz. 18:30 w Audytorium Jana Nowaka-Jeziorańskiego Muzeum Powstania Warszawskiego odbędzie się premiera filmu dokumentalnego w reżyserii Andrzeja Słodkowskiego pt. Harry – tunel do wolności.
„Harry – tunel do wolności” to pierwszy polski dokument o największej ucieczce II wojny światowej. W marcu 1944 roku grupa jeńców specjalnie wykonanym podkopem zbiegła z obozu Stalag Luft III - najlepiej strzeżonego obozu jenieckiego nazistowskich Niemiec. Stalag Luft III powstał w mieście Sagan (obecnie Żagań), na wschodnich rubieżach III Rzeszy. Przebywali w nim oficerowie-lotnicy alianccy – głównie brytyjskiego RAF-u i sił powietrznych USA. W 1944 roku w obozie doszło do zbiorowej ucieczki jeńców. W nocy z 24 na 25 marca 76 oficerów wydostało się z obozu przez 110-metrowy tunel nazwany imieniem 'Harry'. Wydarzenie, które przeszło do historii jako Wielka Ucieczka, miało tragiczny koniec. Tylko trzem uciekinierom udało się zbiec. Reszta została schwytana, a 50 z nich rozstrzelano na specjalny rozkaz Adolfa Hitlera. Film, którego produkcja ruszyła wczesną wiosną bieżącego roku, powstał głównie dzięki zapałowi mieszkańców Żagania. Stworzyli oni grupę rekonstrukcji historycznych nazywając ją właśnie „Sagan”. Zafascynowani historią, postanowili odtworzyć przebieg i atmosferę Wielkiej Ucieczki. Oddali w ten sposób hołd bohaterskim uciekinierom. Promując ten film grupa rekonstrukcyjna ma jeszcze jeden cel. Dzieląc się swoją pasją chce edukować i opowiadać o prawdzie tamtych dni – informują organizatorzy pokazu Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu.
Wejściówki na pokaz filmu rezerwować można do 5 grudnia pod adresem mailowym [email protected].
Więcej informacji na stronie MOJ
Łódź: stan wojenny lokalnie
8 grudnia w siedzibie Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi (Oddział Martyrologii Radogoszcz, ul. Zgierska 147) odbędzie się konferencja naukowa 30. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Doświadczenia z Łodzi i regionu, organizowana przez MTN oraz łódzki oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego. Wezmą w niej udział badacze związani z Uniwersytetem Łódzkim, miejscowym oddziałem IPN a także regionalnymi archiwami i muzeami.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Warszawa: mieszkańcy stolicy vs dyktatura
8 i 9 grudnia w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” w Warszawie (ul. Marszałkowska 21/25) odbywać będzie się konferencja naukowa Warszawa Niepokonana (1980–1989). Antysystemowe formy oporu w stolicy.
W programie oprócz referatów m.in. dyskusje panelowe oraz Opozycyjny Hyde Park, a w nim kiermasz wydawnictw drugoobiegowych, warsztaty edukacyjne, pokaz filmów dotyczących antysystemowych form oporu w Warszawie oraz koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego w wykonaniu Kwartetu ProForma.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Poznań: stan wojenny w szczególe i ogóle
Również w czwartek i piątek w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu (ul. Kutrzeby 10) odbędzie się konferencja naukowa organizowana przez poznański oddział IPN, WSNHiD oraz wielkopolską „Solidarność” pt. Od stanu wojennego do Okrągłego Stołu. „Solidarność” i opozycja demokratyczna w Wielkopolsce 1981–1989.
Celem konferencji będzie przedstawienie różnych aspektów stanu wojennego na terenie Wielkopolski (dawne województwa: poznańskie, kaliskie, konińskie, pilskie i leszczyńskie) oraz sytuacji po jego formalnym zniesieniu, aż do zmian politycznych w 1989 r. w Polsce i upadku komunizmu Europie Środkowej i Wschodniej. Zadaniem naszej konferencji będzie próba poszukania odpowiedzi na pytanie, jak przebiegał stan wojenny i okres tzw. „normalizacji” w Wielkopolsce; przedstawienie form oporu społecznego, działań podziemia i jawnych organizacji opozycyjnych, przebiegu odbudowy jawnych struktur NSZZ „Solidarność” w latach 1988–1989 i różnych aspektów wydarzeń w 1989 r. Będziemy starali się przedstawić te zagadnienia w poszczególnych województwach Wielkopolski oraz odpowiedzieć na pytanie, czy istniały różnice (i jakie były ich przyczyny) między sytuacją w Wielkopolsce a sytuacją w innych regionach Polski – informują organizatorzy.
Od 8 grudnia w WSNHiD prezentowana będzie także wystawa plenerowa NSZZ „Solidarność” i opozycja demokratyczna w Wielkopolsce 1980–1990, towarzysząca konferencji. Będzie ją można oglądać do 22 grudnia.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
Warszawa: oni budowali stolicę
W piątek 9 grudnia o godz. 18:00 w Domu Spotkań z Historią odbędzie się ostatnie spotkanie z serii Ludzie BOS-u będące jednocześnie finisażem wystawy Budujemy nowy dom. Jego bohaterami będą dwaj czołowi architekci kierujący powojenną odbudową Warszawy: Zygmunt Stępiński i Stanisław Jankowski.
W dyskusji wezmą udział rodziny bohaterów spotkania. Rozmowę poprowadzą Tomasz Markiewicz (Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy, Forum Obywatelskie Piękna Architektura dla Warszawy „FOPA”) i Andrzej Skalimowski (Instytut Historii PAN).
Więcej informacji: dsh.waw.pl
Rzeszów: hitlerowska zbrodnia we Lwowie
Również w piątek o godz. 11:00 w Holu Głównym Uniwersytetu Rzeszowskiego (al. Rejtana 16c) odbędzie się otwarcie wystawy Kaźń profesorów lwowskich. Wzgórza Wuleckie, 1941, przygotowana przez wrocławski IPN w 70. rocznicą mordu profesorów lwowskich.
Wystawa składa się z modułów ułożonych na planie prostokąta o wymiarach 8 m x 11m. Poszczególne bloki modułów poświęcone są konkretnym zagadnieniom: miejsce Lwowa na przedwojennej mapie Polski, działania okupantów zamierzające do likwidacji polskich elit, przejawy szczególnej więzi łączącej Lwów i Wrocław. Postacie zamordowanych profesorów są pokazane na 13 pojedynczych blokach stylizowanych na granitowe płyty, ustawionych wewnątrz prostokąta utworzonego przez pozostałe elementy wystawy. Znajdą się tam zdjęcia zamordowanych w 1941 roku naukowców oraz ich biogramy – opisują ekspozycję jej twórcy.
Wystawa dostępna będzie dla zwiedzających do 3 lutego. Wernisażowi towarzyszyć będzie wykład prof. Włodzimierza Borusiaka.
Więcej informacji: ipn.gov.pl
