Imperium Rosyjskie w przeddzień rewolucji...
Odnośnik do zbioru fotografii Imperium Rosyjskiego z okresu 1909-1912 i z 1915 r. autorstwa Prokudin-Gorskiego pojawił się dwa dni temu w serwisie wykop.pl i zdobył sobie sporą popularność. Prowadził on na stronę blogs.denverpost.com. Kolejny odnośnik skierował mnie do strony Biblioteki Kongresu, która jest właścicielem praw autorskich do tych zdjęć. Ale może zacznijmy od początku...
Prawosławny monastyr Niłow Pustuń położony na wyspie Stołbynyj na jeziorze Seliger koło Ostaszkowa (źródło: Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii Collection, Library of Congress) Siergiej Michajłowicz Prokudin-Gorski urodził się 31 sierpnia 1863 r. w Murom w obwodzie włodzimierskim. Z wykształcenia był chemikiem. W początkach XX wieku zdobył poparcie cara Mikołaja II dla swojego ambitnego planu – podróży po Rosji i fotografowaniu jej zabytków, kultury oraz szybko postępującej modernizacji. Kolorowe obrazy miały pokazać, szczególnie młodzieży szkolnej, bogactwo kulturowe i materialne Imperium. Prokudin-Gorski otrzymał na ten cel odpowiednie listy polecające do administracji lokalnej a także specjalny wagon kolejowej, w którym mógł zorganizować swoje laboratorium. W czasie swej podróży odwiedził kilkanaście regionów Imperium, m.in. góry Ural, rejon Murmańska, Azję Środkową, dolinę Wołgi czy Ukrainę.
Rosyjski fotograf używał specyficznej techniki wykonywania kolorowych zdjęć. Jego aparat wykonywał jednocześnie trzy zdjęcia monochromatyczne, które różniły się tylko zastosowaniem filtrów. Kolor uzyskiwał następnie poprzez naświatlanie negatywów odpowiednimi lampami.
Stalowy most Kolei Transsyberyjskiej przez rzekę Kamę niedaleko Permu w górach Ural (źródło: Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii Collection, Library of Congress) Zdjęcia Prokudin-Gorskiego są ciekawe z kilku powodów. Po pierwsze posiadają niezwykłą wartość estetyczną, przede wszystkim związaną z kolorowym obrazem. Po drugie ich tematyka jest nezwykle bogata – pokazują zabytki rosyjskiej kultury, miasta, kolej i przemysł, życie codzienne mieszkańców kraju – zarówno tych z europejskiej, jak i azjatyckiej części państwa. Po trzecie świat przedstawiony przez Rosjanina w dużym stopniu nie istnieje – Imperium, którego chwałę chciał on pokazać, kilka lat później zostało zmiecione przez rewolucję.
Fotograf opuścił Rosję w 1918 r. uciekając przed bolszewikami do Norwegii, Wielkiej Brytanii i Francji, osiedlając się w Paryżu, gdzie zmarł w 1944 r. Biblioteka Kongresu wykupiła szklane płytki z negatywami jego zdjęć. W 2001 r. zeskanowano je i poddano obróbce komputerowej, czego efektem była wystawa The Empire that was Russia (Imperium jakim była Rosja). Do tej pory udało się odtworzyć 1902 zdjęcia.
Tadżyk trzymający upolowanego przez siebie ptaka, zdjęcie wykonane w rejonie Samarkandy (źródło: Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii Collection, Library of Congress). Zdjęcia Siergieja Prokudin-Gorskiego w sieci:
- Strona wystawy The Empire that was Russia
- http://www.prokudin-gorsky.ru - zbiór 1902 zdjęć Rosjanina.
Imperium Rosyjskie – zobacz też:
- Ludwik Bazylow – „Ostatnie lata Rosji carskiej. Rządy Stołypina”
- Upadek czy obalenie? Przyczyny i okoliczności rozpadu Rosji carskiej (cz. I, cz. II)
- Rasputin: przewodnik duchowy, prorok, bestia
