Szkocja na fotografii: Orkady (II). Skara Brae - neolityczne osiedle z 3100 r. p.n.e
Zimą 1850 roku Orkady nawiedził potężny sztorm, który odsłonił ukryte pod wydmami zatoki Skaill (Bay of Skaill) zarysy budynków. Niecodzienne odkrycie spostrzegł William Graham, który zainicjował prace wykopaliskowe.
W ciągu pierwszych osiemnastu lat prac odsłonięto cztery domy. Później, do 1925 roku, prace wstrzymano. Wtedy też sztorm zniszczył część już odkrytych budynków. Dla ochrony znaleziska powstał biegnący przy brzegu zatoki mur, przy którego budowie odkryto kolejne części wioski. W latach 1928-1930 prowadzone przez Vere'a Gordona Childe'a prace archeologiczne odsłoniły pozostałe budowle. Oczom archeologów ukazała się Skara Brae, którą każdego roku bardzo chętnie odwiedzają liczni turyści.
Skara Brae to najlepiej zachowana w Europie neolityczna wioska, położona na wyspie Mainland. Osiedle składa się z ośmiu kamiennych, kwadratowych, domów o wielkości 36-40m² każdy. Budynki połączone są brukowanymi alejkami.
Każdy z domów zbudowany jest według takiego samego planu. Na środku znajduje się centralnie umieszczone palenisko, naprzeciwko wejścia kredens a z boku łóżko.
Komfort życia mieszkańców (było ich od 50 do 100 jednocześnie) zapewniało m.in. ciepło panujące w domach, a także wykonane z wrzosu lub słomy materace przykrywające łóżka, koce ze skóry owcy lub jelenia, kamienne meble - kredensy, szafki, półki, łóżka. Miasteczko posiadało nawet prymitywny system kanalizacji.
Mieszkańcy Skara Brae trudnili się rybołówstwem, myślistwem, hodowlą bydła i owiec, a także rolnictwem. Zamieszkujące osiedle rodziny najprawdopodobniej żyły na równi – w wiosce nie było przywódców. Z czasem jednak w Skara Brae zaczęły wyłaniać się rodziny rządzące. Wobec zachodzących zmian, także zmian klimatu, mieszkańcy decydowali się na zmianę miejsca zamieszkania. W końcu, po 600 latach od założenia osady, wioska została całkowicie opuszczona.
200 metrów od Skara Brae znajduje się pochodzący z 1620 roku Skaill House. Dom wybudował biskup George Graham, który był także jego pierwszym właścicielem. Później Skaill House wędrował z rąk do rąk aż znalazł się w posiadaniu Williama Grahama. Ten siódmy z kolei właściciel posiadłości jest także tym, który odkrył Skara Brae.
Przebywając w pobliżu Skara Brae warto zwrócić uwagę nie tylko na Skaill House, ale także na charakterystykę tamtejszych widoków.
Ostatnie spojrzenie na Orkady z morza... A za miesiąc, zgodnie z życzeniem naszych czytelników, Glasgow.
