Wystawa: „Statut kaliski – 750-lecie pierwszego przywileju Żydów polskich”
16 sierpnia 1264 roku w Kaliszu książę Bolesław Pobożny wydał statut dla Żydów mieszkających w rządzonej przez niego Wielkopolsce. Legislacja ta, zatwierdzona w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego, a później potwierdzana przez kolejnych władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów (ostatnim był Stanisław August), pełnić miała przez wieki rolę podstawowej regulacji sytuacji prawnej Żydów w Polsce.
Artur Szyk, „Statut kaliski” fot. Muzeum Historii Żydów Polskich Statut omawia kwestię władzy nad ludnością żydowską, zasady, na jakich Żydzi mogli prowadzić działalność kredytową i handlową, oraz normy dotyczące stosunków z chrześcijanami. Statut przewidywał kary za zbezczeszczenie cmentarza lub synagogi. Znalazły się w nim także przepisy dotyczące skierowanych przeciwko Żydom oskarżeń o mord rytualny.
Potwierdzany przez kolejnych władców Statut Kaliski stał się symbolem bezpiecznego życia Żydów w Polsce. Oryginał tego przywileju wzorowanego na aktach władców Czech i Węgier nie zachował się. W 1928 roku pochodzący z Łodzi malarz Artur Szyk (1894–1951) opublikował bibliofilskie wydanie Statutu kaliskiego dedykowane Józefowi Piłsudskiemu.
Zawiera ono tekst przywileju w dziewięciu językach: łacińskim, polskim, hebrajskim, jidysz, francuskim, angielskim, niemieckim, włoskim i hiszpańskim zilustrowany przez artystę. Miniatury odnoszą się bądź bezpośrednio do poszczególnych artykułów dokumentu bądź stanowią ilustrację wydarzeń z tysiącletniej historii Żydów w Polsce.
Prezentowany na wystawie egzemplarz z kolekcji Muzeum Historii Żydów Polskich jest darem Macieja Knothego.
Wystawa czynna od 14 sierpnia do 29 września codziennie oprócz wtorku, godz. 10.00–18.00, wstęp w cenie biletu na wystawę Żyd, Polak, legionista 1914–1920.
Wydarzenie towarzyszące:
O wyjątkowości Statutu kaliskiego opowie prof. Hanna Zaremska (Instytut Historii PAN), historyk specjalizująca się w średniowiecznych dziejach Żydów polskich, autorka i opiekunka naukowa galerii średniowiecznej wystawy stałej w Muzeum Historii Żydów Polskich.
15 września 2014, g. 18.00
Muzeum Historii Żydów Polskich
ul. Anielewicza 6, Warszawa
Wstęp wolny.
