Najstarsze znane egipskie zwoje zdradzają sekrety piramidy Cheopsa
O niezwykłości zwojów, znalezionych w 2013 roku w jaskiniach w Wadi el-Dżarf, zdecydował nie tylko ich wiek, szacowany na ponad 4500 lat. W miarę odczytywania zapisanych hieroglifami zwojów, egipscy badacze zorientowali się, że najstarszy zabytek egipskiego piśmiennictwa dotyczy niczego innego, jak Wielkiej Piramidy Cheopsa w Gizie, jedynej ocalałej do dzisiaj budowli, która zaliczała się do starożytnych siedmiu cudów świata.
W jaskiniach Wadi el-Dżarf, znajdujących się około 240 kilometrów od Gizy, znaleziono blisko 800 fragmentów zwojów relacjonujących szczegóły budowy piramidy, którą nadzorował wezyr Anchhaf – prawdopodobnie przyrodni brat Cheopsa lub jego syn. Więcej niż o samej piramidzie, zwoje te mówią nam o stosunkach społecznych i metodach działania administracji egipskiej w czasach Cheopsa. Zawierają szczegółowe informacje z zakresu księgowości, przedstawiają ewidencję płac oraz źródeł przychodów, z których pobierano na owe płace środki. Ponadto, informują o wyżywieniu i utrzymaniu robotników pracujących na budowie. Specjaliści zajmujący się odcyfrowaniem i interpretacją dokumentów wyrazili podziw i zdumienie wobec skrupulatności i nowoczesności sporządzanej ewidencji. Doskonale to świadczy o stanie państwa i sprawności administracji za czasów faraona Cheopsa z IV Dynastii.
Wielka Piramida w Gizie. Najbardziej znany zabytek starożytności wciąż zaskakuje (fot. Djehouty, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International). Faraon Cheops jest prawdopodobnie najsłynniejszym władcą w historii Egiptu, co jest o tyle zadziwiające i paradoksalne, że nie wiemy o nim praktycznie nic pewnego. Nie wiemy, czy jego poprzednik, faraon Snofru, był jego ojcem, czy może ojczymem; nie wiemy, jakie pokrewieństwo łączyło Cheopsa z wezyrem Anchhafem; szacunki dotyczące długości jego panowania wahają się między 17 a 63 lata, nie jest pewna ani data jego urodzin, ani intronizacji, ani śmierci. Mamy mgliste pojęcie o prowadzonych przez niego wojnach, a polityka wewnętrzna Cheopsa pozostaje tajemnicą. Tajemniczy władca był sławny już w okresie klasycznym: w V wieku p.n.e rozpisał się na jego temat znany historyk grecki Herodot. Jeżeli na czytelniku taka popularność Cheopsa nie zrobi wrażenia, niech uświadomi sobie, że Cheops był dla Herodota przeszłością prawie równie odległą, jak Herodot dla nas.
Skąd fenomen tego egipskiego władcy? Znalezione dokumenty świadczą że jego administracja działała bardzo sprawnie, co może dowodzić, że za jego czasów w Egipcie panował dobrobyt, a władzę sprawował poprawnie. Jednak nie za to zapamiętali go potomni: właśnie Herodot twierdził, że Cheops swoją pychą i chciwością zrujnował naród egipski, zmuszając chłopów do pracy przy swojej piramidzie. Jego podboje także nie mogły być tak wielkiej sławy, skoro do naszych czasów przetrwały o nich ledwie strzępy informacji. Wszystkie tropy prowadzą nas do dość przewidywalnego wniosku: imię Cheopsa przetrwało dzięki wspaniałej piramidzie, którą wybudował. Paradoksalne jest, że potężny faraon zawdzięcza swoje miejsce w historii nie ziemskim dokonaniom, tylko grobowcowi, w którym spoczął po śmierci.
Źródła: ancientegyptonline.co.uk, newhistorian.com, classroom.synonym.com.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
