
Aldona Anna Giedyminówna. Poganka na polskim tronie? Aldona Anna, litewska księżniczka, została pierwszą żoną człowieka, który później przeszedł do historii jako król Kazimierz Wielki. Ich małżeństwo, zawarte 16 października 1325 roku, było pierwszym poważnym zbliżeniem Polski i Litwy, jeszcze na 60 lat przed unią w Krewie. W ostatnich latach postać Aldony Anny została spopularyzowana przez serial „Korona królów” (domena publiczna).

Tajemnica z Rhumspringe. Nieznane powojenne losy Iny Benity. Przez lata sądzono, że jedna z najpiękniejszych polskich aktorek przedwojennych, Ina Benita, zginęła w trakcie Powstania Warszawskiego. Jej śmierć miała nastąpić w czasie, gdy przemieszczała się kanałami do Śródmieścia. Marek Teler odkrył, że w rzeczywistości Ina przeżyła wojnę i znalazła schronienie w Dolnej Saksonii, o czym możecie przeczytać w naszym portalu! Na zdjęciu Ina Benita w scenie z filmu „Ludzie Wisły” z 1937 roku (fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, aut. nieznany, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, sygn. 1-K-12299-2).

Olga Boznańska – malarka niezwykła. W liście do swojego ojca pewnego razu napisała: „Nie bardzo mylę się w moim sądzie o ludziach, wiem i poznaję ich zalety, ale widzę także bardzo dobrze ich ujemne strony. Jest to może niekorzystne dla mnie i dla nich, ale tak jest”. Twórczość Olgi Boznańskiej, wybitnej polskiej malarki, zachwyca do dziś, choć od śmierci artystki minęło juz blisko 80 lat (
Autoportret, 1893 r., domena publiczna).

Ludwika Maria Gonzaga – długa droga na polski tron. Była niesłychanie ambitna i wierzyła, że jest stworzona do rzeczy wielkich. Wiele przeżyła, lecz w końcu 15 lipca 1646 roku została królową Polski. Oto Ludwika Maria Gonzaga, żona dwóch polskich władców, Władysława IV i Jana II Kazimierza (aut. Ferdinand Bol, domena publiczna).

Jej nogi i ona, czyli przed państwem… Loda Halama! Sąsiedzi mówili o niej: „To nienormalna dziewczyna – ciągle tańczy!”. Tańczyła od Chicago po Tokio, piła szampana z Polą Negri w Hollywood, występowała na deskach Opery Narodowej w Warszawie i reklamowała czekoladki Fuchsa. Kobieta–orkiestra, czyli Loda Halama (fot. 1939 r.).

Zofia Holszańska – ostatnia nadzieja (na) Jagiellonów. Młodziutkiej dziewczynie zaoferowano tytuł królowej Korony Królestwa Polskiego, jednak wiązała się z tym konieczność wyjścia za mąż za ponad siedemdziesięcioletniego mężczyznę i urodzenia mu syna. Królowa Zofia Holszańska, była bohaterką jednego z największych skandali XV-wiecznej Polski (domena publiczna).

Ludwik Andegaweński obejmując tron Polski w 1370 roku był ojcem jednej, kilkumiesięcznej córki Katarzyny. W 1371 roku urodziła się druga córka Maria, a najpewniej jesienią 1373 trzecia – Jadwiga. Ta ostatnia miała odegrać kluczową rolę w dziejach Polski w końcu XIV wieku i zostać tytularnie najpierw królem, a następnie królową naszego państwa (obraz Marcello Bacciarellego, domena publiczna).

Katarzyna Kobro: kobieta awangardy. Katarzyna Kobro była wybitną polską rzeźbiarką pochodzenia rosyjsko-niemieckiego. Sama nie miała łatwego życia, a jej twórczość została tak naprawdę doceniona dopiero kilkanaście lat po śmierci artystki. Na zdjęciu Kobro z córką Niką (domena publiczna).

Pierwsza Miss Polonia – zapomniana bohaterka ruchu oporu. W pierwszych wyborach Miss Polonia w 1929 r. startowały najzamożniejsze dziewczęta z całej Polski. Jury wybrało jednak skromną urzędniczkę Władysławę Kostakównę. Była piękna, naturalna i jak miało się okazać: niezwykle odważna. Na zdjęciu Władysława z mężem Leonem Śliwińskim (fot. ze zbiorów NAC, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, sygn. 1-K-12637).

Ludwik XV i Maria Leszczyńska: małżeństwo, które zadziwiło wszystkich. Dotknąć dna i sięgnąć samego szczytu – tak można z pewnością powiedzieć o losie Marii, córki polskiego króla Stanisława Leszczyńskiego. 5 września 1725 roku weszła ona w związek małżeński z Ludwikiem XV, królem Francji. Wydarzenie to nie tylko podźwignęło rodzinę Leszczyńskich z mizernej sytuacji, ale też samą Marię uratowało od wiszącej nad nią groźby staropanieństwa (aut. Alexis Simon Belle, domena publiczna).

Pola Negri: córka więźnia, niedoszła baletnica, polska gwiazda Holywood. Jeśli przyjmiemy, że o wielkości aktorki świadczy liczba filmów z jej udziałem, ta kobieta zajmie jedno z ważniejszych miejsc w polskiej historii kinematografii. Zagrała łącznie w 69 filmach, nagrywanych zarówno w Polsce, jak i Berlinie czy Hollywood. Czołowy aktor tego okresu, Charlie Chaplin, w opublikowanym dzienniku twierdził, że w Europie nie ma nic ciekawego oprócz niej – Poli Negri (fot. 1923, domena publiczna).

Emilia Plater - legenda Powstania Listopadowego. Emilia Plater, polska hrabianka, odegrała ważną rolę w trakcie powstania listopadowego. Była jedną z inicjatorek tego zrywu na Litwie, dowódczynią powstańczych oddziałów i w końcu kapitanem Wojska Polskiego. Na obrazie Jana Rosena widnieje na czele grupy kosynierów (domena publiczna).

Bona Sforza – smok z Wawelu. Bona Sforza w Polsce uchodziła za bezwzględną i okrutną, choć włoscy nauczyciele mówili o niej, że jest łagodna i delikatna. Współcześni nie wyrażali się o Bonie najlepiej, czym zarazili się także późniejsi dziejopisarze. Czy królowa faktycznie była trucicielką i intrygantką? A może zbyt dobrze radziła sobie w świecie, który wydawał się być zarezerwowany dla mężczyzn? (drzeworyt z dzieła Decjusza
De vetustatibus Polonorum z 1521 r.).

Maria Skłodowska-Curie – wielka mimo woli. Druga połowa XIX wieku oraz początek wieku XX nie stwarzały warunków do rozwoju utalentowanych, inteligentnych i ambitnych kobiet. A taką była właśnie Maria Skłodowska-Curie i to te cechy doprowadziły ją do prawdziwej wielkości i sławy, której nie chciała. Jak mówił o niej Einstein: „ze wszystkich słynnych osób, Maria Curie jest jedyną, której sława nie skorumpowała”. W tym zestawieniu nie mogło zabraknąć wielkiej polskiej uczonej (fot. Tekniska museet, opublikowano na licencji
Creative Commons Uznanie autorstwa 2.0 Ogólny).

Elżbieta Zawacka – niepowtarzalna cichociemna. Gen. Elżbieta Zawacka powinna być jednym tchem wymieniana w panteonie polskich bohaterów II wojny światowej. Jej biografia to przykład niezłomności, poświęcenia i ogromnej odwagi, które stały się symbolem walki o wolną Polskę. Przeszła przez życie niczym burza, choć przecież trwało aż sto lat. Zostawiła po sobie niezliczone wspomnienia i anegdoty, przede wszystkim jedyną w swoim rodzaju historię kobiety-cichociemnej (domena publiczna).
W jednym materiale nie sposób wymienić wszystkich kobiet, które odcisnęły swoje piętno na polskiej historii. Dla osób zainteresowanych tą tematyką polecamy też kilka innych naszych tekstów dotyczących historii polskich kobiet:
Kup e-booka „Kobiety króla Kazimierza III Wielkiego” :
Marek Teler
Wydawca:
PROMOHISTORIA (Histmag.org)
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)