5 najciekawszych propozycji IPN w październiku

Zbiór jedenastu artykułów poświęconych Solidarności Walczącej, z wyróżnieniem Autonomicznego Wydziału Wschodniego. Autorzy opisali struktury Solidarności Walczącej, formy jej działalności i współpracę z opozycją antykomunistyczną w krajach bloku wschodniego. Odrębną część opracowania stanowią wspomnienia przedstawicieli organizacji gruzińskich, tatarskich, ukraińskich i litewskich dotyczące pomocy udzielanej przez Solidarność Walczącą ugrupowaniom antysowieckim działającym w ZSRS. Pierwszoplanowym celem kilkuosobowej grupy tworzącej Autonomiczny Wydział Wschodni była konsolidacja środowisk antykomunistycznych w Europie Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza na terenie Związku Sowieckiego. Finalnym rezultatem prowadzonych działań miał być rozpad imperium sowieckiego, co nastąpiło w 1991 r. „Myślę, że byliśmy naprawdę porządną, polską dyplomacją. Nie mieliśmy za bardzo środków, doświadczenia, jedynie szczere chęci” — stwierdził po latach jeden ze współpracowników Autonomicznego Wydziału Wschodniego Solidarności Walczącej.   

Publikacja przedstawia dziesięć lat działalności autora w „Solidarności”, od jej zakładania w Instytucie Przemysłu Tworzyw i Farb w Gliwicach (IX 1980) do 1990 r. Przedstawia różne obszary, organizacyjny, wydawniczy, oświatowy (Wszechnica Górnośląska). Do najciekawszych należy opis pozyskiwania sprzętu poligraficznego, w tym prowokację SB a także internowania, pobytu w areszcie i procesu sądowego. Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN: „Solidarność" i opór społeczny 1956–1989.

Monografia Tomasza Kurpierza jest pierwszym tomem serii wydawniczej „Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961)”. Śmierć Stalina w marcu 1953 r. wywołała w Związku Sowieckim walkę o władzę, w efekcie której czasowo zmniejszyła się zdolność Moskwy do realizowania polityki imperialnej w dotychczasowym stylu. W Polsce o jakichkolwiek większych zmianach w tym roku nie było jeszcze mowy. Mieszkańcy Katowic i całego województwa odczuli to szczególnie dotkliwe, kiedy to zostali „zaszczyceni” nową nazwą miasta (Stalinogród) i regionu (województwo stalinogrodzkie). W pewnych sferach, chociażby w polityce wobec Kościoła katolickiego, doszło wręcz do zaostrzenia kursu. Ale po kilku miesiącach pierwsze, początkowo bardzo drobne przejawy pewnej liberalizacji zaczęły się jednak pojawiać. Stopniowe ograniczanie działań Urzędu Bezpieczeństwa zakończone jego reorganizacją, widoczne od 1955 r. nieco śmielsze niż dotychczas dyskusje w łonie PZPR, zmiany w polityce gospodarczej (próby odejścia od skrajnie zideologizowanego na rzecz nieco bardziej pragmatycznego zarządzania przemysłem, szczególnie górnictwem), wreszcie zapowiedzi pewnej reorientacji w polityce władz komunistycznych wobec ludności rodzimej na Górnym Śląsku – wszystko to przygotowywało grunt pod olbrzymie poruszenie społeczne w roku 1956. Monografia, jedno z pierwszych studiów schyłku stalinizmu w Polsce w ujęciu regionalnym, jest próbą opisania tych procesów na przykładzie województwa katowickiego/stalinogrodzkiego. Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN: „Solidarność” i opór społeczny 1956-1989

W książce umieszczono dwanaście artykułów, które odnoszą się do różnych aspektów okupacji sowieckiej wschodnich ziem II RP. Większość tekstów dotyczy represji sowieckich wobec obywateli polskich. Część opisuje przedstawicieli mniejszości narodowych i wyznaniowych. Zasadniczo wszystkie poświęcone są zagadnieniom, które w okresie Polski Ludowej nie mogły być przedmiotem rzetelnych badań naukowych. Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego: II wojna światowa i okupacje ziem polskich 1939–1944/45

Publikacja poświęcona postaci ks. Antoniego Korczoka (1891–1941), proboszcza z Gliwic-Sośnicy, ofiary KL Dachau, gdzie osadzono go za krytykę nazizmu i prowadzenie duszpasterstwa dla Polaków. Ksiądz Korczok jest postacią współcześnie zapomnianą, ta praca próbuje przypomnieć go opinii publicznej. Zawiera szkice biograficzne, artykuły o kontekście jego posługi oraz ocenę duszpasterskiej postawy ks. Korczoka z punktu widzenia teologii katolickiej.

Zobacz także pozostałe nowości wydawnicze IPN na stronie: LINK.

Polecamy również pozostałe książki, które Instytut Pamięci Narodowej ma w swojej ofercie.