George H.W. Bush – z kokpitu samolotu torpedowego do Białego Domu

Portret prezydencki Georga H.W. Busha (domena publiczna).

George Herbert Walker Bush przyszedł na świat 12 czerwca 1924 r. w Milton, w stanie Massachusetts. Jego ojcem był bankier inwestycyjny Prescott Sheldon Bush, a matką Dorothy Walker Bush. Krótko po narodzinach, Bushowie przeprowadzili się do Greenwich w stanie Connecticut. Właśnie w tam George spędził dzieciństwo. Mimo zamożności państwo Bush starali się wychowywać potomka na skromnego młodzieńca, wtłaczając weń ducha patriotyzmu oraz oddania społeczeństwu.

George H.W. Bush w 1942 r. Zdjęcie pochodzi z rocznika Phillips Academy (domena publiczna).

George Bush opuścił rodzinny dom jako nastolatek, by rozpocząć naukę w Akademii Phillipsa w Andover. Już wtedy brylował on w szkole, gdzie pełnił funkcje kapitana w drużynach baseballowej i piłkarskiej, a następnie przewodniczącego samorządu uczniowskiego. Edukację w tej placówce zakończył w 1942 r., w wieku 18 lat. II wojna światowa przeszkodziła Bushowi w natychmiastowej kontynuacji nauki.

George H.W. Bush – najmłodszy pilot w US Navy

Wzorem swego ojca, który zaraz po ukończeniu Uniwersytetu Yale’a, zaciągnął się do Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych we Francji, George postanowił spełnić swój patriotyczny obowiązek. Świeżo upieczony absolwent Akademii Phillipsa udał się do biura rekrutacyjnego jeszcze w dniu ukończenia szkoły. Młody Bush wybrał Marynarkę Wojenną.

Niedługo po zasileniu szeregów „błękitnych kurtek” George Bush rozpoczął kursy lotnicze na Uniwersytecie Karoliny Północnej. Skrzydełka otrzymał trzy dni przed swymi dziewiętnastymi urodzinami, stając się de facto najmłodszym pilotem w US Navy. Po ukończeniu dalszego szkolenia, we wrześniu 1943 r. został skierowany do 51. Eskadry Torpedowej. Wraz ze swoją jednostką bazował na okręcie USS San Jacinto.

George H.W. Bush w maju następnego roku wziął udział w operacjach na atolach Marcus i Wake. Z kolei miesiąc później wspierał z powietrza inwazję na Mariany. W czasie jednego z lotów, 19 czerwca, przyszły prezydent wraz z załogą musiał przymusowo lądować na wodach Pacyfiku, gdzie pomocy udzielił im amerykański niszczyciel. Nie minął tydzień a George Bush, zasiadając wraz z innym pilotem za sterami samolotu typu TBM Avenger, zatopił japoński statek transportowy.

George H.W. Bush na pokładzie samolotu Grumman TBF Avenger (źródło: Naval History and Heritage Command, sygn. H069-13, domena publiczna).

Po zakończeniu operacji mariańskiej, następnym celem lotników z San Jacinto był archipelag Bonin. Na początku września Bush, pilotując jednego z czterech Avengerów, biorących udział w akcji, przeprowadził nalot na wybrane cele na wyspie Chichi Jima. Japońska artyleria przeciwlotnicza odpowiedziała atakiem na amerykańskie maszyny. Ogień nieprzyjaciela w końcu dosięgnął samolotu przyszłego prezydenta, a z silnika zaczęły wydobywać się płomienie. Mimo wszystko Bush kontynuował akcję, kilkukrotnie trafiając w cele. Następnie w płonącym wciąż samolocie, oddalił się od wyspy, nakazując załodze opuścić pokład Avengera i ratować się za pomocą spadochronów. Z trzech Amerykanów zasiadających w kokpicie, ewakuację przeżył jedynie przyszły prezydent. Jednemu z lotników nie udało się wyskoczyć z płonącej maszyny, zaś kolejnemu nie otworzył się spadochron. Samotny Bush po czterech godzinach został wyłowiony z Oceanu Spokojnego przez okręt podwodny USS Finback. Na jego pokładzie spędził następny miesiąc m.in. biorąc udział w misji ratunkowej na rzecz innego lotnika. Po pięćdziesięciu latach od dramatycznych wydarzeń rozgrywających się w okolicy Chichi Jimy, George Bush senior wspominał, że „wciąż ciążą w jego umyśle”.

W listopadzie 1943 r. przyszły prezydent został odesłany na USS San Jacinto. Jego eskadra zdążyła jednak wziąć udział tylko w operacji filipińskiej, po czym lotniskowiec powrócił na Guam, skąd jego piloci zostali odesłani do Stanów Zjednoczonych. George Bush, dzięki swemu doświadczeniu bojowemu, został wysłany do formującej się właśnie i złożonej ze świeżych lotników 153. Eskadry Torpedowej. W jej szeregach doczekał końca konfliktu, nie powiększając już swojego konta 58 misji bojowych. Za służbę otrzymał Distinguished Flying Cross.

George H.W. Bush – lata powojenne

Po powrocie do Stanów Zjednoczonych, ale jeszcze przed zakończeniem wojny, Bush postanowił spełnić marzenia o rodzinie. Pobrał się z Barbarą Pierce, którą poznał cztery lata wcześniej. Po dziewiętnastu miesiącach od sformalizowania związku, para doczekała się pierwszego syna – Georga Walkera. W następnych latach na świat przyszła jeszcze piątka dzieci.

George Bush wraz z rodziną (źrodło: National Archives and Records Administration, sygn. HS525, domena publiczna).

Udział w II wojnie światowej był dla George’a Busha – od teraz seniora, tylko chwilową przerwą od edukacji. Po przeprowadzce wraz z żoną do New Haven w Connecticut, rozpoczął studia na prestiżowej uczelni Yale. Były lotnik znowu wyróżniał się w środowisku studenckim, gdzie tak jak w czasie nauki w Akademii Phillipsa, był kapitanem drużyny baseballowej. Dyplom z ekonomii uzyskał w 1948 r.

Kolejnym stanem, w którym zamieszkała rodzina Bushów był zachodni Teksas. Wybierając to miejsce, George Bush miał nadzieję na zabezpieczenie losu swojej rodziny dzięki wydobyciu ropy. Tak też się stało, a dzięki uzyskanemu kapitałowi mógł on później, wzorem swego ojca, zająć się działaniem na rzecz swego państwa.

Po kilku latach rodzinę Bushów dotknęła tragedia. U Robin, pierwszej córki Barbary i George’a, zdiagnozowano białaczkę. Dziewczynka zmarła w 1953 r. w wieku czterech lat. Zrozpaczony ojciec nawet ponad czterdzieści lat po śmierci dziecka, nosił w swym portfelu medalion zdobiony inskrypcją „z miłości do Robin”.

Waszyngton i wiceprezydentura Busha

George H.W. Bush rozpoczął karierę polityczną w 1959 r., łącząc swe losy z Partią Republikańską. Pięć lat później kandydował już w wyborach do Senatu jako reprezentant Houston. Wówczas nie udało mu się zdobyć mandatu, a Teksańczycy wybrali demokratę – Ralpha Yarborough'a. Jednak już w 1966 r. George Bush zasiadł w Izbie Reprezentantów. Swą kadencję pełnił przez cztery lata, by w 1970 r. jeszcze raz wystartować w wyborach do Senatu. Znów bez powodzenia, gdyż zwycięstwo, po raz kolejny, uzyskał reprezentant Partii Demokratycznej – Lloyd Bentsen Jr.

George H.W. Bush, 1969 r. (domena publiczna).

Mimo porażki, zgodnie z obietnicą złożoną przez prezydenta Richarda Nixona, George Bush otrzymał inne stanowisko. Przez następne sześć lat pełnił m.in. rolę amerykańskiego ambasadora przy ONZ i członka Narodowego Komitetu Republikańskiego. W 1976 r. nowym prezydentem Stanów Zjednoczonych został demokrata Jimmy Carter, a George Bush złożył rezygnację, opuścił Waszyngton i powrócił do Teksasu. Już po dwóch latach postanowił jednak wrócić do życia publicznego. W maju 1979 r. Bush ogłosił, że ma zamiar kandydować w najbliższych wyborach prezydenckich. Patia Republikańska poparła jednak Ronalda Reagana, któremu Bush, po porzuceniu własnej kandydatury, udzielił wsparcia. Ostatecznie Reagan zwyciężył nad Carterem i w styczniu 1981 r. rozpoczął swe urzędowanie w Białym Domu.

George H.W. Bush jako amerykański ambasador przy ONZ, około 1971 r. (źródło: National Archives and Records Administration, sygn. 186386, domena publiczna).

Wsparcie przyszłego prezydenta opłaciło się, ponieważ w czasie dwóch kadencji sprawowania urzędu przez Reagana, George Bush senior, pełnił rolę wiceprezydenta. Absolwent Yale zasłynął m.in. z bardzo aktywnej formy sprawowania urzędu – reprezentując państwową administrację, przejechał po Stanach Zjednoczonych ponad milion mil.

George Bush – następca Reagana

Po zakończeniu dwóch kadencji, ówczesny prezydent nie miał możliwości startu w kolejnych wyborach. W oczach wielu republikanów, oczywistym następcą Reagana został Bush, który zapowiedział swój udział w kampanii już w październiku 1987 r. Dziesięć miesięcy później, weteran 58 misji bojowych otrzymał oficjalną nominację Narodowej Konwencji Republikanów. Jako swego wiceprezydenta widział Dana Quayle’a, młodszego senatora z Indiany, który przekonał do siebie Busha swym konserwatyzmem oraz niezbyt zaawansowanym wiekiem.

Kontrkandydatem demokrata, Michael Dukaskis, były gubernator Massachusetts, znany z liberalnego podejścia do recydywistów skazanych na dożywotni pobyt w więzieniach. Jeden z takich przypadków posłużył republikanom do oczernienia przeciwnika:

Podczas kampanii wyborczej Bush oskarżył Dukakisa o łagodną postawę wobec przestępczości, ponieważ pozwolił on więźniom odsiadującym dożywotnie wyroki na przepustki z więzienia. Jeden z takich przestępców, Willie Horton, zaatakował parę podczas przepustki. Zwolennicy Busha stworzyli reklamę telewizyjną, która przedstawiała mężczyzn przechodzących przez obrotowe drzwi, aby zilustrować program zwolnienia z więzienia w Massachusetts.

[S. Knott, George H.W. Bush …]

W okresie poprzedzającym wybory odbyły się dwie debaty z udziałem Busha i Dukakisa. Z kolei kandydaci na wiceprezydentów spotkali się w takich okolicznościach tylko raz. Wspomniany już Lloyd Bensten, reprezentant demokratów, zasłynął wtedy komentarzem na temat kwalifikacji i wieku Quayle’a, który porównywał je do tych posiadanych przez prezydenta Kennedy’ego:

Senatorze, służyłem z Jackiem Kennedym, znałem Jacka Kennedy’ego, Jack Kennedy był moim przyjacielem. Senatorze, nie jest pan Jackiem Kennedym.

[cyt. za: S. Knott, George H.W. Bush …]

Kupuj świetne e-booki historyczne i wspieraj ulubiony portal!

Regularnie do sklepu Histmaga trafiają nowe, ciekawe e-booki. Dochód z ich sprzedaży wspiera działalność pierwszego polskiego portalu historycznego. Po to, by zawsze był ktoś, kto mówi, jak było!

Sprawdź dostępne tytuły pod adresem: https://sklep.histmag.org/

Prezydent Ronald Reagan oraz wiceprezydent George H.W. Bush, 1981 r. (źródło: National Archives and Records Administration, sygn. 198518, domena publiczna).

Postulaty, którymi republikański kandydat chciał przyciągnąć swych wyborców, nie różniły się znacznie od postulatów Reagana. George Bush występował jako kontynuator polityki kończącego właśnie drugą kadencję prezydenta. Sprzeciwiał się on aborcji i paleniu flag, a przy okazji chciał zostać zapamiętany jako wykształcony prezydent. Był zwolennikiem wolnego handlu i społecznego zaangażowania.

Po kampanii, w której nie brakowało emocji, nastał czas wyborów. Busha poparło 426 elektorów. Otrzymał on 53% procent głosów. Kolejny raz najważniejszą osobą w państwie wybrano przedstawiciela republikanów. Oficjalnie George H.W. Bush zastąpił w Białym Domu Ronalda Reagana 20 stycznia 1989 r., zostając czterdziestym pierwszym prezydentem USA.

Prezydentura

George H.W. Bush stanął na czele państwa w czasie gwałtownych przemian. ZSRR, z którym Stany Zjednoczone pozostawały w stanie „zimnej wojny” przez ostatnie czterdzieści pięć lat, chylił się ku upadkowi. Rosja jak i reszta państw dawnego bloku wschodniego przechodziły zmiany ustrojowe. W listopadzie 1990 r. doszło do spotkania Busha z Michaiłem Gorbaczowem w Paryżu, gdzie prezydenci podpisali pakt o nieagresji, co uznaje się za symboliczny koniec Zimnej Wojny.

Spotkanie Ronalda Reagana i George'a H.W. Busha z Michaiłem Gorbaczowem z czasów prezydentury Reagana (domena publiczna).

George H.W. Bush od początku swej prezydentury dużą wagę przywiązywał do polityki zagranicznej. Jeszcze w grudniu 1989 roku nakazał inwazję wojskową na Panamę. Celem interwencji stał się miejscowy przywódca, generał Manuel Noriega, który mimo wcześniejszej współpracy z Amerykanami, nawiązał stosunki z Kubą Fidela Castro. Oskarżano go o fałszowanie wyborów, łamanie praw człowieka i międzynarodowy handel narkotykami. W wyniku czterodniowych działań, które odsunęły Noriegę od władzy, poległo od kilkuset do nawet kilku tysięcy Panamczyków oraz 23 Amerykanów.

Amerykański transporter opancerzony w Panamie, 1989 r. (domena publiczna).

Prezydent USA wierzył, że w nowym, pozimnowojennym świecie, większe państwa powinny bronić tych mniejszych. Taki był oficjalny powód interwencji Stanów Zjednoczonych, gdy latem 1990 r. dyktator Iraku Saddam Hussein wysłał swe wojska przeciwko Kuwejtowi. Pierwsza wojna w Zatoce Perskiej zakończyła się błyskawicznym zwycięstwem Amerykanów.

Dzięki swej zagranicznej polityce oraz pokonaniu Iraku, poparcie dla Busha wyrażało nawet ok. 90% Amerykanów. Jednak ten stan rzeczy zmienił się dość szybko. Działania prezydenta na rzecz poprawienia trudnej sytuacji ekonomicznej USA w latach 1990-1992 nie okazały się skuteczne. Opinia publiczna miała mu za złe m.in. zmiany w prawie podatkowym, których pierwotnie obiecał nie wprowadzać.

Prezydent George H.W. Bush wizytuje oddziały amerykańskiej armii w Arabii Saudyjskiej, 1990 r. (domena publiczna).

George Bush na emeryturze

Następne wybory prezydenckie odbyły się w 1992 r. Mimo sukcesów Stanów Zjednoczonych w polityce zagranicznej, w wyniku kryzysu, amerykańskie społeczeństwo oczekiwało zmian. Wówczas też najpoważniejszy przeciwnik George’a Busha, demokrata Bill Clinton był, cieszącym się dużym poparciem medialnym, kandydatem do objęcia urzędu w Białym Domu.

Wybory udowodniły dobitnie stratę poparcia dla ówczesnego prezydenta USA. Clinton uzyskał 43% w głosowaniu powszechnym, podczas gdy Bush mógł pochwalić się wynikiem 38%. Republikanina poparł jeszcze mniejszy procent elektorów, gdyż otrzymał on zaledwie 168 głosów. Za Clintonem opowiedziało się aż 370 z nich. George H.W. Bush opuścił Biały Dom w styczniu 1993 r. Czterdziestym drugim prezydentem USA został Bill Clinton.

Po porażce w wyborach prezydenckich, George Bush senior wycofał się z krajowej polityki. Reprezentował on jednak USA w czasie wielu podróży zagranicznych, odwiedzając m.in. Kuwejt, Wielką Brytanię, Japonię czy Wietnam.

George Bush z żoną Barbarą, 14 września 2001 r. (domena publiczna).

George H.W. Bush zmarł 30 listopada 2018 r., dożywając sędziwego wieku dziewięćdziesięciu czterech lat. Donald Trump, urzędujący wówczas prezydent, ogłosił żałobę narodową. Busha pochowano w College Station, gdzie jego ciało spoczęło obok zmarłej tragicznie córki Robin oraz małżonki Barbary

Najstarszy syn czterdziestego pierwszego prezydenta USA, George W. Bush w 2001 r. zastąpił w Białym Domu Billa Clintona. Syn byłego lotnika US Navy sprawował swe rządy przez dwie kadencje, a zastąpił go dopiero w 2009 r. Barack Obama.

Bibliografia:

• Biography: George H.W. Bush, [w:] Pbs.org, [dostęp 17 kwietnia 2021], [https://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/bush-george/].
• George H.W. Bush. Quick Facts, [w:] Britannica.com, [dostęp 18 kwietnia 2021], [https://www.britannica.com/biography/George-H-W-Bush].
• George Herbert Walker Bush, 12 June 1924 − 30 November 2018, [w:] History.navy.mil, [dostęp 14 kwietnia 2021], [https://www.history.navy.mil/research/histories/biographies-list/bios-b/bush-george-h-w.html].
• Stephen Knott, George W.H. Bush: Campaigns and Elections, [w:] Millercenter.org, [dostęp 18 kwietnia 2021], [https://millercenter.org/president/bush/campaigns-and-elections].

redakcja: Jakub Jagodziński

Dziękujemy, że z nami jesteś! Chcesz, aby Histmag rozwijał się, wyglądał lepiej i dostarczał więcej ciekawych treści? Możesz nam w tym pomóc! Kliknij tu i dowiedz się, jak to zrobić!