Jedyna taka okazja w roku. Będzie można zobaczyć oryginał Konstytucji 3 Maja
Manuskrypt będzie można oglądać w godz. 12.00-16.00 we wnętrzach Pałacu Raczyńskich przy ulicy Długiej 7 w Warszawie, gdzie mieści się obecnie siedziba Archiwum Głównym Akt Dawnych.
Pokaz Konstytucji 3 Maja to niepowtarzalna okazja, aby zetknąć się z żywym dowodem naszej narodowej tożsamości. Zachęcam wszystkich, nie tylko mieszkańców Warszawy, do osobistego doświadczenia tej historii. Oryginał, przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych od wieków, jest nie tylko dokumentem prawnym, ale przede wszystkim symbolem niezłomnego ducha narodu. Jesteśmy dumni, że możemy go Państwu zaprezentować
– mówi dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
Manuskrypt dokumentu zostanie udostępniony do wglądu w ramach corocznego Dnia Otwartego. Oprócz oryginalnych dokumentów zgromadzonych pod specjalną opieką konserwatorów zobaczyć będzie można także inne unikatowe akta – m.in. rękopisy listów króla Stanisława Augusta oraz uniwersały marszałków sejmowych.
W programie przewidziana jest również projekcja filmu dokumentalnego autorstwa prof. Anny Grześkowiak–Krwawicz. Przybliży ona kontekst powstania Konstytucji i sytuację geopolityczną ówczesnej Polski.
Konstytucja 3 Maja 1791 r. jest symbolem walki o wolność i modernizację ustroju naszego kraju, wyznaczając kierunek rozwoju myśli politycznej nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach Europy. Dokument ten, wyróżniony prestiżowym Znakiem Dziedzictwa Europejskiego, wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata, jest jednym z najważniejszych świadectw historii Polski
– podkreśla dr Paweł Pietrzyk.
Pełny wykaz dokumentów archiwalnych wpisanych na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata znajduje się na stronie: https://pamiecpolski.archiwa.gov.pl/.
Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.
Konstytucja 3 Maja
Ustawa Rządowa z 3 maja 1791 roku uznawana jest za pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucję. Powstała w burzliwych okolicznościach schyłku Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uchwalona przez Sejm Wielki w 1791 roku, była odpowiedzią na wewnętrzne osłabienie państwa oraz zagrożenia ze strony zaborczych mocarstw.
Dokument ten wprowadzał szereg nowoczesnych rozwiązań, wśród nich m.in. zasadę trójpodziału władzy, ograniczenie liberum veto oraz reformy administracyjne mające wzmocnić państwowość i zapobiec anarchii politycznej.
Obok konstytucji amerykańskiej z 17 września 1787 roku i konstytucji francuskiej z 14 września 1791 roku nazywana jest czasem jedną z „trzech latarń ideowych epoki”. Jej uchwalenie bez wątpienia było ważnym wydarzeniem, które odbiło się szerokim echem na arenie międzynarodowej.
W Polsce ufność narodowa ujawnia się przez świadectwa najpowszechniejsze, najbardziej jednomyślne, najbardziej wzruszające, najszczersze. […] W Polsce panuje najdoskonalsza jedność i najidealniejsza harmonia, a tylko bardzo nieliczna grupka indywiduów szuka, przy użyciu armii zagranicznych, sposobu ugięcia ojczyzny przed swymi ambicjami i koncepcją własnych interesów
– tak pisał o niej Jean Luzac, wydawca ukazującej się w latach 1660-1798 „Gazety Leydejskiej”, po zapoznaniu się z pełnym tekstem konstytucji.
