Latający Cyrk Leonarda da Vinci
Leonardo da Vinci – zobacz też: Smok nad Warszawą
Wielki wynalazca inspirację czerpał z natury: jego notatniki pełne były szkiców przedstawiających skrzydlate zwierzęta, takie jak ptaki czy nietoperze, a on sam starał się w swych konstrukcjach oddać specyfikę ich ruchu i anatomii. Twórca miał często przechadzać się po okolicznych targach i oglądać ptactwo, po czym kupować niektóre okazy w celu naszkicowania ich i wypuszczenia z powrotem na wolność. Przedstawiamy cztery wynalazki Włocha związane z lotem:
Lotnia
Współcześni naukowcy twierdzą, iż jest to jeden z wynalazków, który był możliwy do zbudowania jeszcze w czasach da Vinciego. Szkice konstruktora przywodzą na myśl formę przejściową między ptasim skrzydłem a latawcem.
(domena publiczna) Najtrudniejszą przeszkodą w realizacji projektów tego typu był brak odpowiednio lekkich stopów i materiałów syntetycznych, jednak poważniejszym problemem dostrzeżonym przez współczesnych nam inżynierów był brak steru, uniemożliwiający kierowanie lotnią.
(domena publiczna) Lotnik znajdowałby się w obejmującym go w pasie pierścieniu tuż pod skrzydłami. Wykorzystując zamontowane uchwyty i ostrogi, ręce miały wprawić w ruch skrzydła, a nogi symulować ruch ogonem.
Spadochron
Spadochron wydaje się być naturalnym uzupełnieniem pozostałych wynalazków mistrza związanych z podbojem przestworzy. Nie chcąc narażać na ryzyko swoich czeladników (bardzo wątpliwe jest, by Leonardo da Vinci skorzystał z własnych prototypów z racji zaawansowanego już wówczas wieku), opracował on konstrukcję mającą ocalić pilota na wypadek niepowodzenia.
(domena publiczna) Obok szkicu da Vinci zapisał w typowym dla siebie lustrzanym odbiciu: Jeśli człowiek miałby lniany namiot, którego wszystkie otwory zostałyby uszczelnione, mający wymiary ok. 12 bracci (7-7.5 m) byłby on w stanie rzucić się w dół z dużej wysokości i nie zrobić sobie przy tym żadnej krzywdy.
Pewność, z jaką Leonardo pisze o swojej maszynie każe domniemywać, iż swe teorie oparł on wyliczeniach, prawdopodobnie opartych na obserwacjach dotyczących wiatru i oporu powietrza. Co ciekawe, udowodniono iż spadochron ten działa: w czerwcu 2000 r. Adrian Nicolas sprawdził działanie spadochronu Włocha, dokonując jedynie drobnych modyfikacji, wymieniając uprząż na zrobioną z bardziej solidnego materiału.
Helikopter
Helikopter stanowi klasyczny przykład wizjonerstwa da Vinciego, który w tym wypadku wyprzedził rozwój techniki o niebagatelne pół tysiąclecia. Można zaryzykować stwierdzenie, iż Leonardo kontynuował w projekcie helikoptera zamysł wynalazków chińskich: „lżejsze od powietrza” lampiony czy nawet pomysły na maszynę zasilaną prochem.
(domena publiczna) Wynalazek Włocha prawdopodobnie inspirowany był opadającym liściem klonu, który dzięki swojemu kształtowi i unikalnemu ruchowi spadania,w którym kręci się wokół własnej osi, mógł nasunąć konstruktorowi pytanie – czy specyfikę owego liścia można wykorzystać przy maszynie, która miałaby się wznosić, a nie lecieć w dół? Istotną rolę w ostatecznym „designie” pra-helikoptera mogła odgrywać również śruba Archimedesa – podnośnik, wykorzystywany jako pompa od czasów antycznych.
Problemem owego helikoptera była konieczność zasilania go siłą ludzkich mięśni – człowiek nie był w stanie zapewnić wystarczająco dużo energii by pokonać siłę ciążenia.
Najlżejszymi dostępnymi wówczas materiałami, które byłyby odpowiednie do produkcji takiego wynalazku, było płótno i drewno sosnowe – tak czy owak, machina ta ważyłaby ponad tonę (sic!).
Kołowe „podwozie”
Leonardo Da Vinci zdawał sobie sprawę z kwestii, że jeśli coś miało znaleźć się w powietrzu, powinno być w stanie wylądować bezpiecznie na ziemi.
(domena publiczna) Konstrukcja przedstawiona wyżej projektowana była jako tzw. ornitopter, maszyna utrzymująca się w powietrzu dzięki swej sile nośnej, poruszana pracą ludzkich mięśni. Podwozie miałoby rozkładać się pod wpływem własnej masy oraz nadawać się do szybkiego wciągnięcia za pomocą liny.
Źródło: Inventions for Flight [w:] LeonardoDaVinciInventions.com [dostęp: 02.01.2016 r.] <[http://www.leonardodavincisinventions.com/inventions-for-flight/]>.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
