Odnalezione w Poznaniu książki z biblioteki braci Grimm dają wgląd w ich twórczość

opublikowano: 2024-04-24 17:29
wszystkie prawa zastrzeżone
poleć artykuł:
Bracia Jakub i Wilhelm Grimm znani są ze swych baśni, które weszły do kanonu literatury. Niemal całe swoje życie poświęcili jednak rozwojowi filologii germańskiej. Nowe odkrycia zaginionych dotąd książek z ich prywatnej biblioteki mogą pomóc w badaniach nad ich twórczością.
REKLAMA
Portret Jakuba (z prawej) i Wilhelma Grimmów autorstwa Elisabeth Jerichau-Baumann (1855).

Zobacz także:

27 książek, uważanych za zaginione po II wojnie światowej, odnaleziono w Bibliotece Uniwersyteckiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – poinformowała uczelnia w przesłanej informacji.

Poszukiwania prowadziły: prof. Eliza Pieciul-Karmińska z Wydziału Neofilologii UAM oraz Renata Wilgosiewicz-Skutecka z Biblioteki Uniwersyteckiej.

Odnalezione w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu woluminy pochodzące z prywatnego księgozbioru braci Grimm, które od zakończenia II wojny światowej uchodziły za zaginione, mogą znacznie przyczynić się do rozwoju współczesnych badań grimmowskich, a ponadto dają nadzieję, że w zbiorach BUP znajdują się też inne – uważane za zaginione – pozycje z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma- napisały badaczki w artykule opublikowanym w uczelnianym piśmie „Biblioteka”.

Jak przypomniały, już w 2002 r. w „Katalogu inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu” prof. Wiesław Wydra zamieścił informację o sześciu woluminach (ośmiu inkunabułach i jednym starym druku z XVI w.) z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma Grimm.

W lutym 2023 r. prof. Eliza Pieciul-Karmińska i Renata Wilgosiewicz-Skutecka postanowiły podjąć poszukiwania i sprawdzić, czy w zasobach uczelnianej biblioteki mogą znajdować się jeszcze inne książki z księgozbioru Grimmów, które w niemieckim katalogu Ludwiga Deneckego zostały odnotowane jako egzemplarze zaginione. Poszukiwania trwały do czerwca 2023 r., a zbiór znalezisk udało się powiększyć o dwadzieścia siedem pozycji.

Badaczki w swym artykule przypominają, że bracia Grimm, mimo wykształcenia prawniczego, zajęli się badaniami nad historią języka i dziś są uznawani za pionierów filologii germańskiej. Temu poświęcili niemal całą swoją aktywność, m.in. gromadząc stare druki, manuskrypty, książki na rozmaite tematy i w różnych językach.

REKLAMA
Nie tyle chodziło im o białe kruki, ile o szeroki wybór rzadkich wydań z dziedziny historii, literatury i kultury narodów, określanych mianem indoeuropejskich – czytamy.

Bracia Grimm nie tylko zbierali książki, ale też nad nimi – i z nimi – pracowali.

Grimmowie traktowali swoją bibliotekę przede wszystkim jako narzędzie pracy, dlatego pozostawiali w książkach – nawet w najrzadszych starych drukach – ślady swojej uważnej lektury: podkreślenia, adnotacje i zaznaczenia, czasem nawet za pomocą szpilki – napisały badaczki.

Również książki odnalezione w Poznaniu w wielu przypadkach zawierają zapiski wykonane ręką Jakuba i Wilhelma.

Podkreślone są postaci lub miejsca interesujące badaczy, czasem wyróżniona jest dłuższa część tekstu. Na tylnej wyklejce Jakub sporządzał często spis zaznaczonych fragmentów, np. odnotowywał nazwy własne i strony, na których się one znajdują – czytamy w artykule badaczek.

Jak podkreślają naukowczynie, notatki te mają ogromną wartość dla badań nad spuścizną Grimmów, ponieważ mogą dać wgląd w metodę ich pracy oraz dobór motywów (np. w baśniach).

Aby dowiedzieć się więcej, jak wskazują, konieczne byłoby rozpoczęcie wspólnych niemiecko-polskich badań nad opisem i opracowaniem notatek.

Prywatne zbiory biblioteczne, które Wilhelm i Jakub gromadzili przez 60 lat pracy twórczej, obejmowały ponad 8 tys. woluminów. Księgozbiór braci Grimm jest traktowany w Niemczech jako osobny przedmiot badań i wystawiony w berlińskiej bibliotece w kształcie możliwie przypominającym księgozbiór, jakim Jakub i Wilhelm posługiwali się za swojego życia. Katalog dzieł opracował Ludwig Denecke.

Jak podano w artykule, uważa się, że książki trafiły do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w okresie powojennym na skutek wojennego i powojennego przemieszczania zbiorów bibliotecznych. Ustalono jednak, że była i druga droga przeniesienia części woluminów z Berlina (w tym z księgozbioru braci Grimm) do Poznania – dwie książki zostały przekazane w latach 1898–1899 do powstającej w tym czasie Kaiser-Wilhelm-Bibliothek w Poznaniu, jako dublety Königliche Universitätsbibliothek w Berlinie. Następnie te zbiory w 1919 r. zostały przejęte przez powstający Uniwersytet Poznański, stając się podstawą księgozbioru Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu.

Źródło: Nauka w Polsce, autor: Nauka w Polsce, Marta Stańczyk, PAP

Polecamy e-book Małgorzaty Król pt. „Polscy Hipokratesi. Najświetniejsi lekarze Rzeczypospolitej”:

„Polscy Hipokratesi. Najświetniejsi lekarze Rzeczypospolitej”
cena:
Wydawca:
PROMOHISTORIA [Histmag.org]
Liczba stron:
215
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-65156-65-5
REKLAMA
Komentarze

O autorze
Nauka w Polsce
Powyższy materiał jest przedrukiem z serwisu internetowego „Nauka w Polsce” współtworzonego przez Polską Agencję Prasową i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Publikacji dokonano na zasadach określonych przez PAP S.A.

Wszystkie teksty autora

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści. Za darmo.
Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2023 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone