Patryk Pleskot – „Góry i teczki. Opowieść człowieka umiarkowanego. Biografia mówiona Andrzeja Paczkowskiego” – recenzja i ocena
Patryk Pleskot – „Góry i teczki. Opowieść człowieka umiarkowanego. Biografia mówiona Andrzeja Paczkowskiego” – recenzja i ocena
Patryk Pleskot, historyk związany z Instytutem Pamięci Narodowej, znany jest szerszemu gronu miłośników dziejów najnowszych jako autor książek poświęconych historii PRL. Tym razem zaprasza do wyprawy przez osiemdziesiąt lat życia jednego z najbardziej znanych i cenionych historyków – profesora Andrzeja Paczkowskiego.
Recenzowana pozycja pomimo, że jest biografią, ma charakter wywiadu. Główny bohater, który zechciał podzielić się z czytelnikami historią swoją i swojej rodziny odpowiada na pytania Patryka Pleskota. Nie jest to jednak typowe dla wywiadów „odpytywanie”. Zadawane pytania, a często również refleksje, pozwalają na uporządkowanie wiadomości oraz zwracają uwagę na najbardziej frapujące kwestie. Książka zawiera również dokumenty wytworzone przez służby PRL na temat samego Paczkowskiego oraz środowiska naukowego i alpinistycznego. Każdy taki dokument opatrzony jest objaśnieniem głównego bohatera, który niejednokrotnie rozwija kwestie poruszane w notatkach operacyjnych. Komentarze te wnoszą ciekawe informacje do historii polskiego ruchu wspinaczkowego. Należy pamiętać, iż w okresie komunistycznym ruch ten znajdował się pod baczną obserwacją władz, a jego działalność zależała od umiejętności rozgrywania „czerwonych”.
O ile profesor Paczkowski jest znany przede wszystkim jako historyk, to jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę, że jest również alpinistą. Przez wiele lat działał na rzecz polskiego ruchu wspinaczkowego, pełniąc przez siedem kadencji (w latach 1974–1995) funkcję prezesa Polskiego Związku Alpinizmu i to na jego „okres panowania” przypadła złota era polskiego himalaizmu. Wśród wspinaczy znany był po prostu jako „Owca”. Co ciekawe zaangażowanie w środowisko wysokogórskie zaowocowało jego karierą wojskową, która doprawdy godna jest dobrego wojaka Szwejka. Otóż jako instruktor wspinaczkowy Paczkowski zaliczył obowiązkową służbę wojskową podczas kursów wspinaczkowych dla czerwonych beretów. Tym samym został spadochroniarzem, który nawet raz nie dotknął spadochronu.
Na kartach biografii czytelnik natrafi na wiele znanych mu nazwisk. Profesor Paczkowski w barwny sposób opowiada nie tylko swoją historię, ale również kawał historii Polski. Są to opowieści o rozruchach studenckich w Polsce i w Paryżu, o kontaktach z emigracją, polskim alpinizmie oraz środowisku naukowym. Nie zabraknie również wspomnień dotyczących rozwoju „Solidarności”, publikacjach tworzonych na potrzeby tzw. drugiego obiegu oraz genezie „Czarnej księgi komunizmu” i Archiwum „Solidarności”.
Recenzowana pozycja jest nie tylko biografią mówioną cenionego historyka. To również zbiór smaczków, anegdot, opinii, opowieści oraz wspomnień o ludziach. Nie brakuje w nim gorzkich konstatacji czy analiz politycznych. Ale wciąż pozostaje opowieścią osobistą, barwną i „krwistą”. Zdecydowanie warto po nią sięgnąć, bowiem niezależnie od zainteresowań każdy znajdzie w niej coś dla siebie.
