Test wyborczy... z pierwszej połowy lat 20.

Test wyborczy – zobacz też: Józef Piłsudski i przewrót majowy

Wydarzenia z maja 1926 r. wciąż dzielą Polaków interesujących się historią. W II RP mozaika polityczna była znacznie ciekawsza i znacznie bardziej skomplikowana niż dzisiaj. Wielu osobom wydaje się, że utożsamiają się z pewnym poglądami z przedwojennej Polski, nie wiedząc dokładnie z czym się one wiązały.

Proponujemy zabawę w postaci testu wyborczego z okresu tuż przed zamachem majowym. Pytania pozwolą określić, czy w 1926 r. byłoby się za czy przeciw przewrotowi, biorąc pod uwagę fakt, że część środowisk poparła Piłsudskiego. Rzecz jasna quiz jest w dużej mierze uproszczoną formą – stronnictwa różniły się od siebie niekiedy w znaczący sposób, stąd też wynik jest raczej sugestią a nie twardym werdyktem.

Prosimy o dodawanie i odejmowanie punktów zgodnie z adnotacjami przy odpowiedziach. Prosimy wybrać jedną odpowiedź w każdym pytaniu.

1. Czy uważasz Józefa Piłsudskiego za autorytet moralny?

• Tak, bezapelacyjnie (+0)
• Piłsudski jest dla mnie ważny, ale nie decyduje to o moich wyborach politycznych (-1)
• Nie przepadam za nim(+1)
• Nienawidzę go, to rewolucjonista i terrorysta (+2)
• Nienawidzę go, to faszysta i militarysta (-2)

2. Czy uważasz, że Polska zmierza ku upadkowi i należy odpowiedzieć na to gwałtowną zmianą rządu?

• Tak, należy ją ratować (+0)
• Być może jest to jedyna droga do pozytywnych zmian (-1)
• Byłby to zamach stanu. Polska jest wolna, a Sejm stanowi najwyższą władzę (+1)

3. Jaki jest twój stosunek w kwestii relacji Kościoła i państwa?

• Jest mi to obojętne (+0)
• Powinien istnieć silny związek (+2)
• Powinno dojść do rozdzielenia obydwu podmiotów (-1)
• Kościół należy zwalczać! (-2)

4. Czy jesteś za przeprowadzeniem reformy rolnej (parcelacji wielkich majątków ziemskich i przekazania ich bezrolnym chłopom)?

• Tak, ale za zgodą właściciela i z odszkodowaniami (+2)
• Tak, ale za odszkodowaniami (+1)
• Tak, w pełnym wymiarze, bez odszkodowań (-1)
• Zobaczymy już niebawem, na razie poczekajmy (+0)

5. Czy jesteś za niepodległością Polski?

• Tak (+1)
• Nie (-3)

Polecamy e-booka „Z Miodowej na Bracką”:

6. Czy uważasz, że w polityce polskiej jest miejsce dla mniejszości narodowych?

• Nie. Cała władza powinna skupiać się w rękach Narodu polskiego (+2)
• Tak, na równych prawach co wszyscy (+0)
• Tak, powinny one wręcz same o sobie stanowić (-1)

7. Kto dla Ciebie jest największym autorytetem?

• Józef Piłsudski (+0)
• Maurycy Zamoyski (+1)
• Roman Dmowski (+2)
• Ignacy Daszyński (-1)
• Józef Stalin (-2)
• Wincenty Witos (+0)

8. Czym jest dla Ciebie bolszewizm?

• Koniecznością dziejową (-2)
• Wypaczeniem słusznej idei (-1)
• Największym wrogiem (+1)

9. Jaki jest Twój stosunek do własności prywatnej?

• To nośnik narodowego bytu (+1)
• Czasami dla wyższej idei należy ją poświęcić (+0)
• Nie powinna być traktowana jako wartość absolutna (-1)
• Zniszczyć ją! (-2)

10. Czy państwo może dokonać nacjonalizacji części gałęzi przemysłu?

• Zdecydowanie nie (+1)
• Być może, niektóre sektory (+0)
• Tak, liczne sektory (-1)
• Tak, wszystko należy znacjonalizować (-2)

11. W jakim zakresie widzisz pomoc socjalną państwa?

• W minimalnym zakresie (+2)
• W zależności od potrzeby, ale raczej w ograniczonym zakresie (+1)
• W dużym zakresie (-1)
• Bardzo rozwiniętą (-2)

12. Kto powinien być przewodnią siła kraju?

• Ziemianie (+1)
• Mieszkańcy wsi (+1)
• Uczestnicy walk o niepodległość (+0)
• Robotnicy (-1)
• Polacy (+2)

Na następnej stronie znajduje się podsumowanie quizu i przyporządkowanie wyników do konkretnych stronnictw.

Polecamy e-book Pawła Rzewuskiego „Warszawa — miasto grzechu: Prostytucja w II RP”:

Książkę można też kupić jako audiobook, w tej samej cenie. Przejdź do możliwości zakupu audiobooka!

8 i więcej punktów:

Najbliżej Ci do Związku Ludowo-Narodowego – wielkiej koalicji prawicowej, która wygrywa wybory po odzyskaniu niepodległości. Jej cecha wspólna to niechęć do Piłsudskiego, elektorat o tradycyjnych wartościach i poparcie dla wolnego rynku.

• Jeśli Twoim autorytetem jest Maurycy Zamoyski i nie chcesz reformy rolnej, to bliżej Ci do konserwatystów. Encyklika Rerum novarum jest odpowiedzią na większość twoich pytań, lubisz aktualny stan rzeczywistości i nie masz ochoty na jego zmianę. Najprawdopodobniej jesteś ziemianinem, ew. mieszczaninem, podkreślasz swoje korzenie szlacheckie. Nie lubisz komunistów, bezbożników, socjalistów czy piłsudczyków, za to bardzo szanujesz arystokratów. Na myśl o tym, że dobra Radziwiłów miałyby być podzielone, oblewa Cię zimny pot. Demokracja może być, ale przecież nie każdy powinien głosować – nie może być tak, aby profesor czy hrabia miał tak samo ważny głos, co jakiś chłop z Polesia. Monarchia też przecież nie jest taka głupia, prawda? W maju stoisz po stronie sił rządowych.
• Jeśli Twoim autorytetem jest Roman Dmowski a żywiołem wiodącym Naród Polski, to bliżej ci do narodowej demokracji. Na co dzień bijesz się z socjalistami i komunistami i uważasz, że Polska powinna być przede wszystkim dla Polaków-katolików. Jesteś mieszczaninem, a Twoją główną tożsamość jest narodowość. Drżysz na myśl o tym, że bolszewicko-masońsko-żydowski spisek może zniszczyć Ojczyznę – jest ona przecież przedmurzem cywilizacji (a raczej twierdzą w morzu barbarii). Prędzej umrzesz niż poprzesz Piłsudskiego, dlatego 12 maja nie masz zamiaru odpuścić. Jeśli chodzi o demokrację, to masz wobec niej wiele wątpliwości, jednak dopóki daje Ci władzę, to jest OK.

Prawicowo-ludowy rząd Wincentego Witosa, powołany w maju 1926 r. (domena publiczna).

Od 4 do 7 punktów:

Najbliżej ci do ludowców. W maju trwasz dzielnie przy legalnej władzy. Pochodzisz ze wsi, jesteś chłopem. Reforma rolna to Twój kluczowy temat. Niekoniecznie z wielkim nabożeństwem odnosisz się do religii. Po nocach śni ci się dyktatura agrarystyczna jak w Bułgarii, gdzie rządzi sól ziemi. Generalnie dogadasz się z każdym – nawet z panem z ordynacji. Na Mateusza Bigdę nie ma mocnych!

Od -2 do 3 punktów:

Najbliżej ci do sanacji. 12 maja 1926 r. razem z Marszałkiem szturmujesz mosty i walczysz z dotychczasowym rządem. Twoim poglądami są poglądy Piłsudskiego, w zależności od tego jakie Komendant w tej chwili prezentuje. Jeżeli już masz jakieś, to są one bardziej centro-lewicowe. Twoimi braćmi są przede wszystkim koledzy z wojska. Demokracji nie lubisz i nie uważasz jej za dobry ustrój polityczny. Co innego jakaś dyktatura! Swojego wyboru w zamachu majowym nie żałujesz.

Od -3 do -10 punktów:

Najbliżej ci do socjalistów. Chodzisz w pochodach pierwszomajowych, na których bijesz się z komunistami, a przy innych okazjach z nacjonalistami. Walczysz o prawa robotników, takich jak Ty albo ludzie, z którymi się w swoim inteligenckim życiu zetknąłeś. Płacisz składki członkowskie na PPS. Uważasz, że da się zrobić rewolucję na drodze parlamentarnej. Demokracja to Twoje największe marzenie. Kościół tak, ale z daleka. 12 maja 1926 r. popierasz Piłsudskiego, cztery lata później bardzo tego żałujesz.

Wóz agitacyjny PPS w czasie jednej z kampanii wyborczych (domena publiczna).

-11 punktów i mniej punktów:

Najbliżej ci do komunistów. Prawda jest taka, że nikt Cię w kraju nie lubi. Nie lubią Cię nawet w Moskwie, z której dostajesz dyrektywy. Bijesz się z socjalistami i nacjonalistami. Myślisz, że strzelaniem i wysłaniem bomb możesz zmienić układ polityczny. Chcesz aby Polska była częścią ojczyzny światowego proletariatu. W maju popierasz Piłsudskiego, czego potem żałujesz jeszcze bardziej niż socjaliści.

Do którego ze stronnictw Wam najbliżej?

Dziękujemy, że z nami jesteś! Chcesz, aby Histmag rozwijał się, wyglądał lepiej i dostarczał więcej ciekawych treści? Możesz nam w tym pomóc! Kliknij tu i dowiedz się, jak to zrobić!

Opracowali: Paweł Rzewuski, Michał Przeperski, Tomasz Leszkowicz