[Historia lokalna] Pokazać tradycje Zagłębia
Odpowiedzią na ten stan rzeczy są organizacje takie jak Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego, które za cel postawiło sobie krzewienie tradycji historycznej i kulturowej regionu. Idea działania stowarzyszenia pojawiła się – jak to zdarza się coraz częściej w dzisiejszym świecie – na forum internetowej społeczności, a głównym pomysłodawcą był Dariusz Jurek, obecny prezes. Jej korzenie sięgają roku 2007, kiedy to odbyło się spotkanie założycielskie, na którym utworzono najpierw stowarzyszenia miejskie dla kilku zagłębiowskich miast: Sosnowca, Czeladzi i Dąbrowy Górniczej, a niedługo potem także dla Będzina. Po roku większość z nich przekształciła się w organizację o charakterze regionalnym – wyjątek stanowił Sosnowiec, gdzie do dziś równolegle z główną inicjatywą działa FdZD-Sosnowiec.
Wycieczka FdZD po Nekropolii Czterech Wyznań (źródło: zaglebiedabrowskie.org). To jednak tylko garść suchych informacji, a najważniejsze są przecież inicjatywy, podejmowane przez Forum. Czym więc mogą się poszczycić? FdZD organizuje przede wszystkim wycieczki krajoznawcze, których punktami docelowymi są najbardziej niezwykłe zakątki zagłębiowskiej części województwa. W ten sposób odwiedzono m.in. dawną granicę między Rosją, Prusami i Austrią, czyli słynny Trójkąt Trzech Cesarzy, a także miejsce będące ewenementem w skali europejskiej – Cmentarz Wielowyznaniowy, mieszczący się w Sosnowcu. Innym istotnym działaniem przybliżającym mieszkańcom Zagłębia dzieje ich „małej ojczyzny" są spotkania z najmłodszymi, czyli lekcje o tematyce regionalnej przygotowywane we współpracy z lokalnymi szkołami.
Projekt herbu Zagłębia Dąbrowskiego zaproponowany przez FdZD. Najciekawszym projektem wydaje się jednak inicjatywa „Zagłębie dla Wierszyny”. Wierszyna to bowiem wieś znajdująca się w obwodzie irkuckim na Syberii, założona przez polskich imigrantów z Zagłębia Dąbrowskiego w początkach XX wieku. Warunki życia w tym rejonie nie należą do najłatwiejszych – zdarza się, że z powodu nieprzejezdnej drogi gruntowej wieś zostaje odcięta od świata. Forum miało okazję współpracować z tamtejszym „Domem Polskim” m.in. wysyłając do rodaków dary. Według informacji zawartych na stronie stowarzyszenia: w 2013 roku członkowie FdZD zrobili to osobiście, pokonując trudy ponad 19.000 km (w obie strony) podróży autobusem.
Jak widać Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego to nie tylko inicjatywy stricte historyczne, ale także działalność społeczna. Poza niezwykłą pomocą dla odległej o kilka tysięcy kilometrów cząstki Zagłębia, stowarzyszenie promuje też inne inicjatywy społeczne, organizując m.in. akcję krwiodawstwa i turniej piłki halowej dla gimnazjalistów.
Forum działa też prężnie tam, gdzie znajdują się jego korzenie – w Internecie. Na Facebooku członkowie stowarzyszenia (obecnie ok. 30 osób) zarządzają kilkunastoma fanpage'ami o treściach regionalnych, dotyczące konkretnych wydarzeń i miejsc. Sześć lat temu na kanale organizacji swoją premierę miał krótki film dokumentalny opowiadający o powstaniu styczniowym w Sosnowcu i okolicach.
Jedną z internetowych wizytówek FdZD jest też WikiZagłębie, czyli internetowa encyklopedia ukierunkowana na szerzenie wiedzy o zagadnieniach lokalnych (obecnie zawiera ponad 7500 haseł, a edytować może ją każdy).
Do Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego należą nie tylko zawodowi historycy, ale także pasjonaci i osoby, dla których duże znaczenie ma ich „mała ojczyzna”. W szeregi FdZD może wstąpić wszyscy, bo jak twierdzi się w stowarzyszeniu: Każda osoba z fajnym pomysłem jest u nas mile widziana!
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
Powyższy artykuł powstał w ramach akcji „Historia lokalna podlega ochronie”:
Zajmujesz się badaniem lub popularyzowaniem historii lokalnej? Jesteś zaangażowany w poświęconą tej tematyce inicjatywę? Wypełnij naszą ankietę i dołącz do przygotowanej przez nas bazy danych.
Właściwa część akcji „Historia lokalna podlega ochronie” trwała na łamach portalu Histmag.org od 16 marca do 30 kwietnia 2016 roku. Choć zakończyliśmy jej główny trzon, to wciąż interesujemy się historią lokalną i ludźmi, którzy się nią zajmują
