Agnieszka Teterycz-Puzio – „Konrad I Mazowiecki – kniaź wielki lacki (1187/89-31 sierpnia 1247)” – recenzja i ocena

Agnieszka Teterycz-Puzio – „Konrad I Mazowiecki – kniaź wielki lacki (1187/89-31 sierpnia 1247)” – recenzja i ocena

Zainteresowanie historią dynastii Piastów nie słabnie. Nie dziwi zatem fakt, że na księgarskich półkach pojawiają się kolejne poświęcone im opracowania zbiorowe oraz pozycje przybliżające historie życia wybranych jej przedstawicieli. Wszystkie one – od popularyzatorskich po ściśle naukowe mają jedną wspólną cechę – przywracają (często nieznanym bądź słabo znanym) postaciom ich miejsce w historii.

Agnieszka Teterycz-Puzio, doktor habilitowana, jest kierownikiem Zakładu Historii Średniowiecznej Akademii Pomorskiej w Słupsku. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na historii ziem polskich w okresie od XII do XIV wieku. Najnowsza książka jest w jej dorobku kolejną publikacją, która przedstawia losy jednego z przedstawicieli Piastów. Wcześniej opublikowała prace poświęcone między innymi Henrykowi Sandomierskiemu, Bolesławowi II mazowieckiemu i piastowskim księżnom regentkom.

Nowa propozycja autorstwa Teterycz-Puzio ukazuje losy Konrada mazowieckiego – Piasta, którego zła sława sięga niemal czasów jego życia. W powszechnej świadomości Mazowiecki funkcjonuje niemal wyłącznie jako „ten, który sprowadził Krzyżaków do Polski” i bezdyskusyjnie wpłynął na dalszy bieg historii ziem polskich. Nie trzeba chyba podkreślać, że wpływ ten oceniany jest jednoznacznie negatywnie. Autorka stawia sobie za cel zbalansowanie wizerunku Konrada. Niuansuje podejmowane przez niego decyzje i podkreślając wpływ okoliczności na ich podjęcie.

Ukazując w chronologiczny sposób życie Piasta Teterycz-Puzio daje czytelnikowi możliwość uchwycenia złożoności i niestabilności świata księstw dzielnicowych, w których przyszło żyć Konradowi. Lawirowanie pomiędzy władcami sąsiednich księstw, budowanie własnej pozycji na dworze oraz rozgrywki ze szlacheckimi rodami wypełniały większość czasu książąt dzielnicowych. Począwszy od narodzin, poprzez życie w cieniu brata, Leszka Białego, aż do samodzielnych rządów i śmierci, Konrad Mazowiecki był nieodrodnym synem Piastów.

Biografia Konrada mazowieckiego pióra Teterycz-Puzio, to praca naukowa z wszystkimi zaletami i wadami tego typu publikacji. Z jednej strony mamy tutaj bardzo dobre przygotowanie merytoryczne, bogaty wykaz źródeł, umiejętność krytycznego zestawiania faktów oraz przywołania ustaleń innych badaczy. I właśnie ta ostatnia kwestia – umiejętne prowadzenie dyskusji z innymi badaczami sytuuje książkę Teterycz-Puzio wśród najciekawszych biografii polskich książąt okresu rozbicia dzielnicowego. Dzięki temu autorka ze znawstwem odnosi się do kolejnych zarzutów, jakie historiografia stawiała wobec Konrada. Z jej pracy wyłania się wprawdzie obraz człowieka porywczego i bezwzględnego, ale równocześnie poznajemy drugie oblicze piastowskiego księcia – jako aktywnego i zdeterminowanego polityka, który stał się jednym z architektów relacji z Rusią.

Szczególnie interesująco wypada podrozdział poświęcony relacjom Konrada z Zakonem Krzyżackim. Autorka analizuje bowiem szerokie polityczne tło. Widać to zwłaszcza w udzieleniu przez księcia poparcia dla Zakonu w konflikcie z księciem gdańskim Świętopełkiem, którego być może obwiniał o jakąś formę współudziału w zamachu na Leszka Białego w Gąsawie. Przede wszystkim jednak zainteresowany był walką o tron w Krakowie, co pokazuje nie tyle bagatelizację zagrożenia ze strony Zakonu, ile ograniczone możliwości dyplomacji książąt dzielnicowych.

Naukowy język i związana z nim specyficzna forma prowadzenia narracji sprawiają, że nie jest to lektura skierowana do osób niezaznajomionych z tematem. Osoby chcące rozpocząć swoją przygodę z polskim średniowieczem od biografii księcia Konrada mogą się więc poczuć zagubione w gąszczu faktów i postaci. To nie jest oczywiście zarzut, lecz bardziej informacja dla czytelników poszukujących lekkiej literatury.

Książka „Konrad I Mazowiecki. Kniaź wielki lacki (1187/89 – 31 sierpnia 1247)” Agnieszki Teterycz-Puzio to praca naukowa skierowana przede wszystkim do osób specjalizujących się w historii polskiego średniowiecza i osób zainteresowanych okresem rozbicia dzielnicowego na ziemiach polskich. Recenzowana książka to kolejna ważna pozycja, której celem było przybliżenie skomplikowanej historii ziem polskich okresu rozdrobnienia dzielnicowego. Cel ten został bezsprzecznie osiągnięty.

Zainteresowała Cię nasza recenzja? Zamów książkę Agnieszki Teterycz-Puzio – „Konrad I Mazowiecki – kniaź wielki lacki (1187/89-31 sierpnia 1247)” bezpośrednio od jej wydawcy, dzięki czemu w największym stopniu wesprzesz jego działalność

lub w wybranych księgarniach internetowych: