Anna Augustyniak – „Na targu niewolników III Rzeszy” – recenzja i ocena

opublikowano: 2024-02-09 08:34
wolna licencja
poleć artykuł:
Zima 1944 roku. Życie rodziny Śliwińskich diametralnie się zmienia, kiedy zostają wywiezieni w głąb Niemiec i zmuszeni do pracy na rzecz okupanta. Wspomnienia Jana Śliwińskiego stały się kanwą opowieści Anny Augustyniak o robotach przymusowych w III Rzeszy.
REKLAMA

Anna Augustyniak – „Na targu niewolników III Rzeszy” – recenzja i ocena

Anna Augustyniak
„Na targu niewolników III Rzeszy”
nasza ocena:
8/10
cena:
44,90 zł
Wydawca:
Świat Książki
Rok wydania:
2024
Okładka:
miękka
Liczba stron:
320
Premiera:
24.01.2024
Format:
135x215 [mm]
ISBN:
978-83-828-9989-4
EAN:
9788382899894

W trakcie drugiej wojny światowej miliony ludzi z terenów okupowanych przez Niemców wywieziono i zmuszono do pracy w III Rzeszy. W ten sposób nie tylko pozyskiwano tanią siłę roboczą, ale przyczyniano się również do eksterminacji podbitej ludności, uznawanej przez Niemców za podludzi. Jedną z najliczniejszych grup wśród robotników przymusowych byli Polacy, których traktowano znacznie gorzej od pracowników pochodzących z krajów Europy Zachodniej. Historię jednej z polskich rodzin wywiezionych do III Rzeszy na roboty przymusowe opowiada Anna Augustyniak w swojej najnowszej książce.

Autorka jest dziennikarką i polonistką, pracowała w radiu oraz telewizji, gdzie realizowała liczne programy kulturalne i dokumentalne. W swoim dorobku literackim ma biografie: „Hrabia, literat, dandys. Rzecz o Antonim Sobańskim”, „Irena Tuwim. Nie umarłam z miłości”, proza „Kochałam, kiedy odeszła” oraz cztery tomy wierszy, jej utwory przetłumaczono m.in. na angielski, hiszpański, serbski, niemiecki i hebrajski. Przedmiotem niniejszej recenzji jest ostatnia publikacja Anny Augustyniak „Na targu niewolników III Rzeszy”, w której autorka opowiada rodzinną historię, odtworzoną na podstawie wspomnień ojca, Jana Śliwińskiego.

Książka rozpoczyna się zimą 1944 r., kiedy Niemcy wypędzają rodzinę Śliwińskich z domu w Lututowie. Niespełna sześcioletni Jan z siostrą Krysią, rodzicami Janem i Władysławą oraz ciotką ze strony matki, Bronisławą, zostają wywiezieni do Niemiec. Zanim tam dotrą, muszą przetrwać pobyt w obozie tymczasowym i rozdzielenie, rodzinie udaje się jednak połączyć i razem wyruszyć w dalszą podróż do Niemiec. Autorka opisuje nie tylko trudy, jakie musieli znieść Śliwińscy i Bronka, ale również procedury, które przechodzili wywożeni na roboty świadczące o wysokim poziomie organizacji procederu. Po przyjeździe do Niemiec, traktowani niemalże jak towar na targu, zostają wykupieni przez okolicznych bauerów i zmuszeni do niewolniczej pracy. Śliwińscy trafiają do jednego gospodarstwa, Bronka natomiast po raz pierwszy życiu zostaje oddzielona od siostry i choć nie znajduje się zbyt daleko, musi sama stawić czoła nowej rzeczywistości. Sytuacja jest dla niej trudniejsza również z uwagi na fakt, że Bronka jest osobą głuchą i do tej pory komunikuje się wyłącznie z Władysławą za pomocą wypracowanego przez nie języka gestów.

REKLAMA

Anna Augustyniak przeplata wątki głównych bohaterów przytaczanymi przez Jana opowieściami o innych robotnikach przymusowych, dzięki którym czytelnik otrzymuje pełniejszy obraz ich losów i sytuacji, w jakiej się znaleźli. Śliwińskim i Bronce dzięki sile i determinacji udaje się przetrwać katorżniczą pracę, głód i nieludzkie traktowanie, a także późniejsze naloty aliantów. Po wyzwoleniu przez panujący chaos i brak żywności podejmują decyzję o powrocie do pracy u wcześniejszych gospodarzy, choć już na innych warunkach. Wiosną 1945 r. trafiają do zarządzanego przez Amerykanów obozu Ettlingen i stamtąd dopiero po roku mogą wyruszyć w podróż powrotną do ojczyzny.

„Na targu niewolników III Rzeszy” przedstawia indywidualne doświadczenie wywózki i pracy przymusowej rodziny autorki, dzięki czemu opowieść zyskuje bardzo osobisty rys. Anna Augustyniak ukazuje wydarzenia z perspektywy kilkorga bohaterów, zarówno dorosłych, jak i dzieci, starając się oddać ich myśli i odczucia. Szczególnie interesujący jest wątek Bronisławy, siostry babci autorki, podnoszący kwestię funkcjonowania osoby głuchej w czasach drugiej wojny światowej. Bardzo wiele miejsca w książce poświęcone zostało ukazaniu świata wewnętrznego tej bohaterki i oddaniu siły, którą musiała się wykazać, aby przetrwać. Autorka w sposób bardzo sugestywny, nie stroniąc od brutalności i szczerości opisuje cierpienia robotników przymusowych.

Recenzowana publikacja nie jest jednak tylko subiektywnym zapisem rodzinnej historii, bowiem autorka szerzej przedstawia realia pracy przymusowej w III Rzeszy. Począwszy od wypędzenia z domów, pobyt w obozach tymczasowych, podróż, opowiada o warunkach życia robotników przymusowych, a także co się z nimi działo po przegranej Niemców i po zakończeniu wojny. Relacja Jana Śliwińskiego uzupełniona została przypisami oraz fotografiami z rodzinnego archiwum. Chociaż autorka przekazuje w książce dużo wiedzy na temat zagadnienia pracy przymusowej, zwłaszcza we wspomnianych przypisach, brakuje podania źródeł i bibliografii (poza informacją na okładce o korzystaniu z dokumentów, w tym z Obozu na Przemysłowej w Łodzi).

„Na targu niewolników III Rzeszy” opowiada historię rodziny, która podzieliła los milionów ludzi zniewolonych i zmuszonych do pracy na rzecz III Rzeszy podczas drugiej wojny światowej. Anna Augustyniak osobistą opowieść uzupełniła o informacje historyczne, dzięki czemu książka stanowi nie tylko poruszającą, ale również pouczającą lekturę. Zdecydowanie polecam!

Zainteresowała Cię nasza recenzja? Zamów książkę Anny Augustyniak „Na targu niewolników III Rzeszy” bezpośrednio pod tym linkiem, dzięki czemu w największym stopniu wesprzesz działalność wydawcy!

REKLAMA
Komentarze

O autorze
Iwona Szymichowska
Absolwentka historii sztuki i studentka filologii germańskiej. Interesuje się sztuką dawną oraz popkulturą.

Wszystkie teksty autora

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści. Za darmo.
Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2023 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone