Londyńska Parada Zwycięstwa: jak wykluczono z niej Polaków?

Londyńska Parada Zwycięstwa z 8 czerwca 1946 roku na zdjęciach wygląda na wielkie wojskowe święto wszystkich aliantów. Na marszu pojawiły się reprezentacje europejskich sojuszników Anglii, ale też krajów dalekiej Azji i Afryki. Choć Polacy stanowili ogromną siłę w armii brytyjskiej – szacuje się, że pod tamtejszym dowództwem walczyło około 180 tysięcy Polaków – nie znaleźli się oni wśród zaproszonych do wielkiej parady. Wyjątek stanowili żołnierze walczący w słynnym Dywizjonie 303, którzy jednak w geście solidarności z resztą polskich weteranów, odmówili udziału w paradzie.

Wykluczenie Polaków nie wynikało jednak z braku docenienia ich wkładu przez Brytyjczyków, a ze strachu przed Sowietami, którzy byli temu przeciwni. Rząd brytyjski bojąc się drażnić Józefa Stalina, przychylił się do jego żądań, co dla polskich weteranów było nie tylko potwierdzeniem nowego, pojałtańskiego ładu, ale też policzkiem i symboliczną zdradą.

Ze Londynu można było co prawda usłyszeć głosy krytyki, np. Winston Churchill w Izbie Gmin powiedział tak: 

Wyrażam głęboki żal, że żaden z oddziałów polskich, które walczyły u naszego boku w tylu bitwach i które przelały swoją krew dla wspólnej sprawy, nie został dopuszczony do udziału w Defiladzie Zwycięstwa (…) Nigdy nie zapomnimy o ich dzielności ani o ich bojowych wyczynach, które związane są z naszą własną sławą pod Tobrukiem, Cassino i Arnhem.

Komentarze takie, choć budujące, nie zmieniły sytuacji polskich żołnierzy walczących na Zachodzie. Oficjalne przeprosiny wystosował dopiero w 2003 roku premier Tony Blair. A jak wyglądała sama parada? Zobacz na zdjęciach poniżej!

Zapisz się za darmo do naszego cotygodniowego newslettera!

Źródła:

commonslibrary.parliament.uk, rafmuseum.org.uk, ft.com, dignitynews.eu, polska-zbrojna.pl.