Ryszard Demel – „Sergiusz Piasecki 1901–1964. Życie i twórczość” – recenzja i ocena

opublikowano: 2012-12-19 09:53
wolna licencja
poleć artykuł:
Tytułowy bohater to z wielu powodów postać fascynująca i niejednoznaczna. Książka autorstwa jego bliskiego przyjaciela pozwala nam to bardzo wyraźnie dostrzec. Poznanie Piaseckiego od strony prywatnej jest szczególnie ważne w kontekście wątków autobiograficznych pojawiających się w jego powieściach.
REKLAMA
Ryszard Demel
Sergiusz Piasecki 1901–1964. Życie i twórczość
nasza ocena:
7/10
cena:
24 zł
Wydawca:
LTW
Rok wydania:
2012
Okładka:
miękka
Liczba stron:
229
ISBN:
978-83-7565-211-6

Książka Ryszarda Demela składa się z dwóch części. Pierwszą z nich poświęcono biografii tytułowego bohatera. Śledzimy losy człowieka, któremu nigdy nie było łatwo. Zarówno lata młodzieńcze, jak i dorosłe życie piętrzyły przed Piaseckim rozmaite trudności. W najbardziej fascynującym okresie swojego życia służył państwu i jednocześnie występował przeciwko jego porządkowi: pracował dla polskiego wywiadu i trudnił się przemytem. W takim rozdarciu Piasecki ostatecznie się pogubił, co popchnęło go w stronę poważniejszych występków. Wyrokiem sądu trafił do jednego z najcięższych więzień w przedwojennej Polsce, gdzie odkrył swój talent literacki. I to właśnie talent pomógł mu zdobyć sławę i wolność. Niebagatelną rolę w uwolnieniu Piaseckiego i popularyzacji jego twórczości miał inny sławny pisarz – Melchior Wańkowicz.

O talencie literackim autora „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy” najlepiej świadczy to, w jaki sposób powstała jego najsłynniejsza powieść. Piasecki zapisywał otrzymane od administracji więziennej numerowane bruliony. Po skończeniu jednego, oddawał go i dostawał kolejny. Gdy pisał, nie miał dostępu do tego, co wcześniej przelał na papier, i dodatkowo nie mógł niczego skreślać. Nic więc dziwnego, że znaczna część książki Demela dotyczy twórczości Piaseckiego i porusza temat najważniejszych wątków autobiograficznych oraz postaci występujących w jego powieściach. Barwna i różnorodna tematyka z pewnością zachęci czytelników do sięgnięcia po jego książki, na czele z dwiema – w moim przekonaniu – najlepszymi, tj. wspomnianym już „Kochankiem Wielkiej Niedźwiedzicy” i „Zapiskami oficera Armii Czerwonej”.

Moim zdaniem kluczowy cytat wyjaśniający sens twórczości Piaseckiego znajdziemy we wstępie do jednego z wydań „Kochanka…”:

Żyliśmy jak królowie, wódkę piliśmy szklankami. Kochały nas ładne dziewczyny. Chodziliśmy po złotym dnie. Płaciliśmy złotem, srebrem i dolarami. Płaciliśmy za wszystko: za wódkę i muzykę. Za miłość płaciliśmy miłością, nienawiścią za nienawiść.
REKLAMA

Umiejętne przedstawienie przez Demela pełnego obrazu twórczości Piaseckiego pozwala nam dostrzec, że talent literacki pisarza był naprawdę nieprzeciętny, a umiejętność prowadzenia przez niego narracji w tak różnorodny sposób wskazuje, że nie można go postrzegać jako autora jednej książki. Niezwykle interesujące są w tym kontekście fragmenty poświęcone recepcji dzieł Piaseckiego w prasie oraz aneks w postaci bibliografii twórczości pisarza i tekstów na jego temat. Niewątpliwą zaletą książki jest też wplatanie przez Demela wątków dotyczących codziennych kontaktów z Piaseckim, szczególnie tych opisujących jego intensywną pracę nad sobą.

Na koniec – łyżka dziegciu w beczce miodu. Wydaje mi się, że jak na bohatera o tak ciekawym życiorysie jak Piasecki, książka Demela jest niewystarczająco obszerna i momentami zbyt powierzchowna. Niektóre wątki, jak choćby fragment obejmujący okres II wojny światowej, zasługują na znacznie szerszy opis.

Dla osób ceniących twórczość Piaseckiego jest to książka z pewnością przydatna i interesująca. Czy może również zaciekawić pozostałych, także tych, którzy nie zetknęli się jeszcze z dorobkiem literackim tytułowego bohatera? W moim przekonaniu jak najbardziej. Sądzę, że poznanie życiorysu Piaseckiego skłoni czytelników do zapoznania się z jego pisarstwem. Pozwoli to również w pewnej mierze zrozumieć fenomen sukcesu „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy” w II RP i za granicą, a także pojąć niezwykłość samego Piaseckiego.

Zobacz też:

Redakcja: Michał Przeperski

Korekta: Martyna Błaszkiewicz

REKLAMA
Komentarze

O autorze
Rafał Łatka
Historyk i politolog, dr nauk społecznych z zakresu nauk o polityce (specjalność historia najnowsza Polski), pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Autor wielu publikacji naukowych i popularnych, w tym publikacji książkowych: Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980- 1989, Kraków 2016 (praca wyróżniona w konkursie na Najlepszy debiut historyczny roku im. Władysława Pobóg- Malinowskiego); Pielgrzymki Jana Pawła II do Krakowa w oczach SB. Wybór dokumentów, Kraków 2012, redaktor tomów studiów: Obchody Millenium na Uchodźstwie w 50. rocznice, Warszawa 2016 (wspólnie z Janem Żarynem); Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., Kraków 2015 (wspólnie z Bogdanem Szlachtą); Stosunki państwo- Kościół w Polsce w latach 1944- 2010. Studia i materiały, Kraków 2013; Realizm polityczny, Kraków 2013. Sekretarz redakcji czasopisma ,,Pamięć i Sprawiedliwość’, członek redakcji pism ,,Glaukopis” i ,,Myśl.PL”.

Wszystkie teksty autora

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści. Za darmo.
Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2023 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone